Helgarpósturinn - 22.03.1984, Blaðsíða 23

HRINGBORÐIÐ
Andleg örbirgð h.f.
I dag skrifar Jón Baldvin Hannibalsson
Ætli frægasti brandarinn af
Bemard Shaw sé ekki svarið til
leikkonunnar sem bað hans.Hún
skírskotaði til þess hvflík afburða
börn þau mundu af sér geta, ef
bömin fengju að erfðum fegurð
hennar og gáfur hans. - „En ef
þetta snerist nú við og þau sætu
uppi með útlit mitt og gáfumar
yðar?“ - svaraði skáldið. Það
varð víst ekkert cif þessu hjóna-
bandi.
Trúlega á leikskáldið og orð-
hákurinn írski sér enn trygga að-
dáendur - jafnvel meðal vor. Hitt
vita færri að Shaw var í tæp 100 ár
stjómarmaður í Fabianfélaginu
brezka, þessum makalausa hug-
myndabanka brezkra krata, og
missti aldrei cif stjómarfundi
(sem vom tvisvar í viku) frá 1884-
1950. Geri aðrir betur. En því
kemur mér Shaw í hug, að nýlega
datt ég niður á dýrlega bók, sem
er saga Fabianfélagsins og gáfna-
ljósanna í kringum það í heila
öld.
A einum stað í þessari sögu
segir frá því, að Shaw hélt lærðan
og leiftrandi fyrirlestur," sem hans
var vandi, um afstöðu jafnaðar-
manna til eignarréttar og þjóð-
nýtingar. Þetta var fjölmennur
fundur og blaðamenn frá helztu
stórblöðum Lundúna vom mætt-
ir á fremsta bekk. Shaw talaði
langt mál og snjallt, en allan tím-
ann bærðu blaðamenn ekki á sér
og hreyfðu ekki pænna. Allt í einu
gekk fyrirlesarinn fremst fram á
sviðið og æpti: ,JEf hinn marg-
höfða þurs auðvaldsins hefði að-
eins einn háls, myndi ég ekki hika
við að bregða hnífsblaðinu". -
Allt í einu vöknuðu blaðamenn
upp með andfælum og skrifuðu
niður í ofboði. - „Sjáiði! sagði
Shaw.,)V1eðan ég talaði cif Iist og
viti fundu þeir ekkert fréttnæmt.
En um leið og ég þykist ganga af
göflunum og tala tóma dellu, þá
rjúka þeir upp til handa og fóta.
Vitið þið hvemig fyrirsagnimar
verða hjá þeim á morgun? Ég skal
segja ykkur það: Ærægur rithöf-
undur hvetur til pólitískra
morða". - Það reyndist orð að
sönnu. Fréttamat í fjölmiðla-
heimi hefur ekkert breytzt í 100
ár.
Þessar eilífðarspumingar um
fólk og fjölmiðla leituðu á hug-
ann þegar ég vsir nokkra daga í
London um daginn. Þástóðu fyrir
dymm aukakosningar í Sheffield.
Frambjóðcuidi Verkamcinna-
flokksins var Anthony Wedge-
wood Benn.sem ásamt jámfrúnni
er einn umdeildasti stjómmála-
maður Breta. Anthony er af
aðalsættum, þriðja kynslóð há-
pólitískrar fjölskyldu (faðir hans
m.a. þekktur Fabian) og varð
fyrst frægur í fjölmiðlum þegar
hann afsalaði sér lávcirðstign.
Hann gegndi ráðherraembættum
í ríkisstjómum Wilsons og
Callaghans. Seinni árin hefur
Tony komið mjög við sögu í því
hugmyndafræðistríði sem lykt-
aði með klofningi Verkamanna-
flokksins og stofnun Bandadags
jafnaðcirmcinna þcir í landi undir
forystu fjórmenningciklíkunnar
(Owens, Jenkins, Williams og
F<odgers).Niðurstaðan varð hmn
Verkamannaflokksins í sein-
ustu kosningum. Klofningurinn
tryggði járnfrúnni nýtt valda-
tímabil með 40% atkvæða.
Þegar brezka pressan var lesin
mátti ætla að þjóðhættulegur
glæpamaður gengi laus í Shef-
field. Hann er á móti EBE, hann er
á móti NATO, hann situr á svik-
ráðum við samherja sína, þetta
var rauði þráðurinn í blöðunum.
Skoðaníikanncinir spáðu honum
síminnkandi fylgi í ömggu verka-
mannaflokkskjördæmi.
Eftir ys og eril stórborgarinnar
fleygði maður sér svo upp í sófa
á hótelherberginu og svissaði á
sjónvarp. Það fyrsta sem ég sá, af
hreinni tilviljun, var ítarlegur
þáttur um stjómmálaferil Benns,
helztu bcU'áttumál hans, stjóm-
málaskrif og hugmyndir. Mjög
Vcindaður þáttur að allri gerð,
hlutlægur, gcignrýninn og upp-
lýsandi. Allt önnur mynd en fyrir-
sagnir og fréttir blaðanna drógu
upp.
Eftir þetta sat ég mig ekki úr
færi um að fylgjast með sjón-
varpsumfjöllun af Jjessari kosn-
ingabaráttu. Ég var búinn að
gleyma því, hversu afbragðs gott
brezka sjónvarpið er, en var nú
rækilega minntur á það. Um það
bil 90% af brezku pressunni fylgir
íhaldsflokknum að málum ieynt
og ljóst - rétt eins og á íslandi.
Þeim mun merkilegra var að
kynnast því, hvemig ríkisfjöl-
miðlarnir líta á hlutverk sitt, út-
varp og sjónvarp. Þar í landi em
fréttamenn og fréttaskýrendur
og þáttagerðarmenn ekki cfldeilis
framlenging á talfærum ráðherra
og þrýstihópatalsmanna. Þessi
eina aukakosning fékk allt að
þriggja klukkutíma umfjöllun á
degi hverjum. Sjónvarpsmynda-
vélarnar fylgdust með frambjóð-
endum á vígvellinum, á vinnu-
stöðum, í heimsóknum, í kapp-
ræðu; viðtöl vom flutt við máls-
metandi heimamenn, úttekt var
gerð á atvinnu- og félagslegum
vandamálum í Sheffield og ná-
grenni. Forystumenn flokka vom
kvaddir til umræðna. Að úrslitum
fengnum var tveggja tíma þáttur
(til kl. 2 um nóttina) þar sem úr-
slitin vom greind, úttekt gerð á
skoðanakönnunum og-hönnun-
um, helztu málefni kosningabar-
. áttunnar rifjuð upp, og fulltrúar
flokka og fjölmiðla lögðu mat á
áhrif úrslitanna á forystu Verka-
mannaflokksins, o.s. frv.
Það sem mér fannst lærdóms-
ríkt af þessu öllu saman var aðal-
lega tvennt: Það vcir ríkisfjölmið-
illinn sem tók að sér það hlutverk
að gegna upplýsingaskyldu við
kjósendur, koma á framfæri við
þá málabúnaði og pærsónuleika
frambjóðendanna og skýra í
stóm og smáu, um hvað kosning-
arnar snemst. í öðm lagi: Fram-
bjóðandi, sem var ofsóttur í
pressunni, fékk að njóta jafnrétt-
is í ríkisfjölmiðlunum. Þannig
leiðrétti ríkisfjölmiðllinn þá hlut-
drægni, sem var ríkjandi í press-
unni.
Og pólitíkin vcir tekin alvar-
lega, sem lýðræði í framkvæmd,
en ekki fyrirlitlegt streð ómerki-
legra manna.
,3á sem er leiður á London er
leiður á lífinu", sagði dr. Johnson.
Og má mikið vera ef Jjetta er ekki
rétt enn í dag um þessi 100
sveitaþorp, sem mynda höfuð-
borg hins hmnda heimsveldis.
Ég hef bara minnzt á pólitíkina
og lýðræðið og sleppt öllu hinu:
Fjölskrúðugri þáttagerð sem
endurspeglar gróskumikið and-
legt líf. Eftir svona trakteringar
fer ekki hjá því að manni renni til
rifja andlegur dauði íslenzka
sjónvarpsins. Þá er ég ekki að tala
um þá staðreynd, að það heyri til
undantekninga ef venjuleg frétta-
útsending kemst klcflddaust til
skila. Það virðcist bara engar hug-
myndir vera lengur uppi um til-
raunir, um sjálfstæða þáttagerð,
um upplýsingu, umræðu um
hlutskipti manns í þessu mann-
félagi. Annaðhvort er þessi ríkis-
fjölmiðill rétt spegilmynd af and-
legu lífi þjóðarinnar - og þá er
hún eyðimörk - eða það er eitt-
hvað mikið að miðlinum. Fátækt
fólk þarf ekki endilega að vera
heimskt - stundum er því öfugt
farið. Ftiddari Hringborðsins Pét-
ur Gunnarsson leggur til að við
stofnum mannsæmandi líf sf., í
seinasta pistli. Ég tek undir það.
En mannsæmandi líf kviknar
seint af andlegri örbirgð - heldur
öfugt.
Aukín þjónusta
FUNDIR
EINKASAMKVÆMI
Auk hinnar margrómuðu þjónustu, sem ásamt hlýlegu umhverfi og
fjölbreYttum matseðli hafa aflað veitingahúsinu svo mikílla vinsælda, eykur
Amarhóll enn víð umsvif sín. Við hinn almenna veitingarekstur hefur
berlega komíð í Ijós að margir af viðskiptavinum Arnarhóls hafa brýna þörf
fyrir aðstöðu tíl Iokaðra funda og samkvæma. Til þess að koma til móts
víð þessar þarfir gesta sinna hafa aðstandendur Amarhóls ákveðið að veita
þessa þjónustu og eins og alltaf þegar Arnarhóll er annars vegar situr
fjölbreYtnin í fyrirrúmi. Að aflokinni hagræðingu á salarkYnnum
veitingastaðarins getur Amarhóll nú boðið fjöIbreYttum hópi viðskiptavína
sinna margvíslega þjónustu.
KLUBBAR
FELAGAS AMT OK
FYRIRTÆKI
Amarhóll býður ykkur aðstöðu til fastra hádegisverðafunda jafnt sem
einstakra og einnig einkasamkvæma.
ARNARHÓLL BÝÐUR AÐSTÖÐU FYRIR:
Smærri hópa (frá 10 manns) hádegi og kvöld alla virka daga(í koníakssal).
EINKASAMKVÆMI ~
Stórar veíslur jafnt sem smáar. Sama hvert tilefnið er, brúðkaup, afmæli,
fermingar, próflok, Arriarhóll annar öllu._
ARNARHÓLL BÝÐUR AÐSTÖÐU FYRIR:
Stærri samkvæmi (allt að 100 manna matarveislur og 200 manna hanastél
til kl. 18.00) hádegi laugardaga og sunnudaga.
Gestír utan af landi - Ópera-Leikhús
ArnarhóII tekur á móti hóppöntunum óperu- og leikhúsgesta utan af landi.
Óskað er eftir
blaðamönnum
í hlutastarf (free-lance).
Umsóknir sendist Helgarpóstinum
Ármúla 36 (Selmúlamegin) merktar
„Blaðamenn“ fyrir 1. apríl næstkom-
andi og fylgi umsóknum greinargerð
um fyrri störf, tiltekin sérsvið ef einhver
eru, og aðrar þær upplýsingar sem
umsækjendur telja að að gagni mættu
koma.
HELGARPÓSTURINN 23