Helgarpósturinn - 30.04.1987, Blaðsíða 23

USTAPOSTURIWW
HRAFNAR,
HETJUR,
Midgardsormurinn, selir, rottur, Höfði, kafbátar,
ísbirnir, kjarnorkusprengingar, svanir, draugar,
Esjan og Hulda eru myndefni Huldu Hákon á
sýningu hennar í GalleríSvart á hvítu á morgun.
Ofangreind upptalning er yfir-
skrift sýningar Huldu Hákon sem
opnud veröur í GalleríSvart á hvítu
vid Ódinstorg, föstudaginn 1. maí
kl. 14.00. Þetta er önnur einkasýn-
ing listakonunnar hér á landi en áð-
ur hafði hún tvœr einkasýningar í
New York, árin 1983 og '85 í Visual
Arts Gallery og 13th Hour Gallery
en hefur að auki tekið þátt í fjölda
samsýninga hérlendis og austan
hafs og vestan.
Hulda lauk námi frá Nýlistadeild
MHÍ1981 og hélt síðan sem leið lá til
Bandaríkjanna, þar sem hún stund-
aði nám við School of Visual Arts
fram til 1985. Hún sagði að þegar
hún horfði til baka nú, þá væri hún
mjög ánægð með nám sitt í Nýlista-
deildinni, þar hefði verið lögð mest
áhersla á frumkvæði og sjálfstæði
nemendanna og við skólann í New
York hafi verið sömu áherslur á
sjálfstæði og sömu kennsluhættir
viðhafðir. Þessi viðhorf í námi
Huldu hafa greinilega skilað sér í
verkum hennar því þau eru afar sér-
stæð, lágmyndir unnar úr tré, leir og
gipsi. Öruggt má telja að hún sé eini
listamaðurinn sem vinnur slíkar
myndir hér á landi og jafnvel þó víð-
ar væri leitað. Hún fer heldur ekki
troðnar slóðir í því að afla sér efnis
þar sem margar myndir eru unnar í
tré sem rekið hefur á fjörur landsins
og þaðan verið tekið og sagði Hulda
að sér þætti sérstaklega skemmti-
legt að vinna með efni og hluti sem
aðrir hafa hent og talið ónýtt og
gera úr því myndir.
Eins og fram hefur komið af upp-
talningunni hér að ofan þá eru
myndefnin fjölbreytileg en segja má
að þau skiptist annarsvegar í nú-
tímalega hluti úr umhverfi listakon-
unnar sem hún blandar saman við
goðsagnakennd fyrirbrigði sem hún
sækir í þjóðsögur og annað gamalt
íslenskt efni. Annars vildi Hulda
sem minnst segja um myndirnar og
myndefnið, taldi myndirnar skýra
sig sjálfar og myndefnin sömuleiðis.
En óhætt er að bæta því við að þær
eru frásagnarkenndar og að auki
spilar inní að Hulda hefur gjarna
texta í myndunum sem hún tengir
og spilar saman við myndirnar með
einum eða öðrum hætti.
-KK
SÍÐAN skein sól heitir rokk-
hljómsveit sem stofnuð var í janúar
síðastliðnum og kemur fram í fyrsta
skipti opinberlega í Hlaðvarpanum
í kvöld, fimmtudagskvöld. I hljóm-
sveitinni eru nokkrir góðkunnir
spilarar, Helgi Björnsson, fyrrum
söngvari í Grafík, Jakob Magnússon
bassaleikari í MX 21 og fleiri hljóm-
sveitum, Eyjólfur Jóhannsson gítar-
leikari, lék með Tappa tíkarrassi,
Wunderfools og fleiri sveitum og
jazztrommarinn kunni Pétur Grét-
arsson. Þeir félagar munu þó ekki
koma fram ein sveita í Hiaðvarpan-
um, því þar verða einnig hljómsveit-
irnar X, sem gekk til skamms tíma
undir nafninu Prófessor X ogSveitin
milli sanda. Þessir tónleikar eru
þriðja tilraunin í röð uppákoma sem
staðið hefur verið fyrir í Hlaðvarp-
anum undanfarin fimmtudagskvöld
og ef vel gengur mun meiningin
vera sú að halda starfseminni áfram.
SAMTÖKIN 78 hafa undan-
gengna viku staðið fyrir hinni ár-
legu lista- og menningarviku sam-
takanna og hófst hún síðastliðinn
sunnudag með því að Reynir Sig-
urðsson myndlistarmaður opnaði
sýningu í húsakynnum samtakanna
á Lindargötu 49. Sýninguna nefnir
Reynir,,/gulugrasi". Hann nam hér
heima við MHI en hefur næstliðin ár
starfað í Noregi, haldið þar einka-
sýningar og tekið þátt í samsýning-
um, m.a. sýningunni Erotisk Kunst í
Osló 1985, sem vakti mikla athygli.
Sýningin stendur til 24. maí. í kvöld,
fimmtudagskvöld standa samtökin
hinsvegar að umræðu- og leiklistar-
kvöldi í Risinu við Hverfisgötu, þar
sem ræddar verða ýmsar hliðar
sjúkdómsins eyðni, en kvöldinu lýk-
ur á sýningu Alþýðuleikhússins á
Eru tígrísdýr í Kongó. Á laugardags-
kvöldið verður kvennakvöld í Ris-
inu þar sem lesið verður úr .verkum
norsku skáldkonunnar Gert Brant-
enberg og einnig verða flutt ljóð og
tónlist eftir lesbíur. Vikunni lýkur
svo á sunnudagskvöldið með dag-
skrá sem ætlað er að bregða upp
myndum af lífi og veruleika homma
eins og hann birtist í ljóðum, leikrit-
um og sögum. M.a. verða kynnt
verk hins heimsþekkta leikskálds
Jean Genet, sem andaðist á síðasta
ári, og flutt atriði úr leikriti hans
Vinnukonurnar auk margs annars.
Þetta er í þriðja sinn sem Samtökin
78 standa að viðlíka hátíð, þar sem
lögð er áhersla á sérmenningu
homma og lesbía og þá staðreynd
að hún hefur verið lágvær t gegnum
aldirnar, verið einskonar neðan-
jarðarmenning. Með þessum hætti
efla og styrkja hommar og lesbíur
sjálfsvitund sína, fyrir utan að
kynna listsköpun sína og menn-
ingu.
TONUST
eftir Sigurð Þór Guðjónsson
Jóhannesarpassían
Sumir eru sannfærðir trúmenn.
Þeir efast aldrei um það að guð sé
til. Aðrir eru sannfærðir trúleys-
ingjar. Þeim dettur aldrei í hug að
guð kunni að vera til. Hinir fyrr-
nefndu „vita“ að guð sé til en hinir
síðarnefndu „vita" að guð sé ekki
til. Hvorir hafa rétt fyrir sér? Hefur
guð þá ekki algilda tilvist óháða
mannlegri tilveru? Hvað verður
um guð þegar mannkynið deyr
út? Þetta er nú ansi snúið dæmi. Ef
guð er í rauninni til, verður hann
auðvitað til eftir sem áður, þó ein-
hverjir trúi því ekki að hann sé til.
Ef guð er hins vegar alls ekki til,
verður hann ekkert fremur til þó
einhverjir trúi því að hann sé til.
Þó er ég ekki alveg viss um að
þessi þrætulist geri dæmið minna
snúið. En tilefni þessara guðrækn-
islegu hugleiðinga er flutningur
Kórs Langholtskirkju, hljómsveit-
ar og einsöngvara fyrir páska á
Jóhannesarpassíu Bachs.
Jóhannesarpassían er mjög
dramatísk svo áheyrandinn stend-
ur á öndinni allan tímann. Tónlist-
in er þrungin kynngikrafti, eins og
eitthvað stórkostlegt liggi í loftinu,
eins og sé að gerast mesti viðburð-
ur allra tíma. Guðspjallamaðurinn
er þungamiðja sögunnar. Það er
afar erfitt hlutverk, ekki aðeins
sönglega séð, heldur verður
söngvarinn að geta sett sig inn í
ýmiss konar aðstæður og sálarlíf
margra persóna. Auk þess hefur
guðspjallamaðurinn sínar eigin til-
finningar. Michael Goldthorp hef-
ur mjög fallega rödd, jafnvel ein-
um of fallega fyrir þetta hlutverk
er oft segir frá mjög grimmum
veruleika. En annars hafði hann
hlutverkið fullkomlega á valdi
sínu og er það mikið afrek. Þá
söng hann og nokkrar aríur með
glæsibrag, en mér finnst reyndar
misráðið að láta evangalistann
syngja eitthvað meira en evangal-
istann. Viðar Gunnarsson var hins
vegar ómögulegur Kristur. Hann
var þvoglulegur og stirður og hitti
ekki meira en svo alltaf á réttar
nótur. Og hver trúir á falskan
Krist? Þó hlutverk Krists sé aðeins
nokkrar setningar er það ekki
auðvelt í túlkun. Það umlykur
hann djúp og mjög einmanaleg
þjáning. Og undarleg fjarlægð.
Það fer ekki á milli mála að í aug-
um Bachs er Kristur ekki „venju-
legur" maður. Hann er af öðrum
heimi. En í söng Viðars varð hann
bara hallærislegur. Söngur hans
var þó enn lakari í hinu einstæða
aríósó Betrachte, meine Seel.
Þetta er svo undur viðkvæm tón-
list. Þar má ekkert út af bera. Þessi
lagstúfur er frábært dæmi um
það hve miklir snillingar geta
opinberað heilar veraldir í smáu
broti. Þó erfitt sé að koma orðum
að svona hlutum, má kannski
segja að þessir fáu taktar endur-
spegli fullkomnunarviðleitni ald-
anna í tónlist; glímu mannshugans
við rök trúar, heimspeki og há-
speki og leit hans á vegum dul-
hyggju og bænalífs; en lagið birtir
einnig óbærilega þjáningu mann-
kynsins gegnum tíðina og blakt-
andi von þess um endurlausn frá
þeirri þjáningu. Þetta er lygilegt.
En það er samt sannleikur. Á
svona stað má ekki gera villur. En
söngurinn var loðinn, stamkennd-
ur og óinnblásinn. Það var ekki sú
hugljómun er fær tímann til að
stöðvast um sinn. En þannig er
hugsun Bachs. Og lútuleikurinn
fór framhjá öllum og var það mik-
ill skaði, því Bach notaði ekki lútu
þarna af sérvisku heldur er það
aðal snilldin. Kristinn Sigmunds-
son sem Pílatus var aftur á móti
ágætur. Pílatus var jarðbundinn
valdsmaður, raunsær skynsemis-
trúarmaður, fullkomlega laus við
trúargrillur og ekki illmenni, en
haldinn hroka þeirra er starfa í
þjónustu heimsveldis. Kristinn
gerir sér grein fyrir þessu. Það
verður aldrei nógu oft brýnt fyrir
íslenskum söngvurum að til þess
að syngja vel er ekki nægjan-
legt að geta sungið nóturnar aftur
á bak og áfram. Það spillir ekki að
vera jafnframt vitsmunavera. Þá
var Kristinn sömuleiðis góður í
aríum sínum. Sólveig Björling stóð
sig einnig vel og hefur fína rödd í
svona söng sem hún beitir af
smekkvísi og skilningi. En Ólöf
Kolbrún Harðardóttir olli mér
vonbrigðum. Hún var fremur
óskýr og eins og hálf flaustursleg
og það var óþolandi belgingur í
söng hennar sem á ekki heima í
svona innilegri trúarlist. Er henni
að fara aftur?
Hljóðfæraleikurinn var yfirleitt
ágætur, einkum óbóhljóðfærin og
flauturnar. Kórinn söng kóralana
mjög fallega. Voru þeir, ásamt
guðspjallamanninum, hápunktur
þessara tónleika. En að öðru leyti
fannst mér kórinn fremur daufur í
dálkinn. Það vantaði kynngina,
hina miklu nálægð og spennu sem
er í músíkinni. Þó ég hafi hér fund-
ið að ýmsu, var þetta í heild ekki
slæmur flutningur á Jóhannesar-
passíunni, síður en svo. Ef ég væri
Jón Óttar gæfi ég þessu tvær
stjörnur af fjórum mögulegum. En
nú er ég ekki Jón Óttar og gef því
alls engar stjörnur.
HELGARPÓSTURINN 23