Helgarpósturinn - 18.02.1988, Blaðsíða 28

sig^ mjög vel á móti þessum texta.
Ég skil af hverju Ásdís Skúladóttir
vildi setja upp þetta leikrit á íslandi
og ég skil vel að það skiptir miklu
máli fyrir þær konur og börn sem
beitt hafa verið ofbeldi inni á heimil-
inu, að almenningur sjái hvernig-
það er að vera fórnarlamb af þessu
tagi. Hins vegar er ég þreyttur á því
að hlusta á sálfræðidrama skrifað
eftir formúlu sem endar alltaf með
því að gera minna úr málinu en efni
standa til. ,,Faröu ekki" hjálpar
þeim ekki sem lent hafa í þessu. Sú
skýring á ofbeldi sem leikritið býður
upp á hjálpar engum til skilnings.
Martin Regal
MYNDLIST
Raudvínslegin
febrúarkrít
Um sýningu Ingólfs Arnarssonar
Gifs hefur af einhverjum ástæðum
verið tákn endurnýjunar og hreins-
unar í gegnum tíðina. Lágmyndir úr
gifsi og krít hafa því löngum verið
settar í samhengi við sjúkrahús og
kirkjur. Bertel Thorvaldsen lág-
myndaði gifsbörn með ofvaxin
herðablöð og setti á skírnarfonta og
legsteina. Lágmyndahefð gifs, krít-
ar og marmara virðist hafa tekið
litlum breytingum í aldanna rás, eða
þar til nú er Ingólfur Arnarsson
kemur til sögunnar og stillir upp
rétthyrndum rauðvínslegnum gifs-
myndum í Nýlistasafninu við Vatns-
stíg. Ingólfi er greinilega umhugað
um að efnið sem slíkt njóti sín. Form
eru einföld og hlutlítil svo verkin
næstum renna saman við kalkborna
veggi sýningarsalarins. Ingólfur er
fyrst og fremst hugmyndari sem hef-
ur látið leiðast inn í knappa þrívídd
lágmyndarinnar. I takt við óreiðu-
stepp hinna eftirmæddu blandar
hann saman hefðum og aðferðum
ólíkra staða og stunda og samstillir
í nýtt skipulag. Hann gerir ekki
höggmyndir út frá því sjónarmiði
Michelangelos að framkalla trú-
verðug hólógrömm lifandi fyrir-
mynda í dauðan massa. Kalk, blý og
rauðvín eru honum lifandi yrkisefni
sem þurfa enga almyndatöfra til að
fá notið sín. Michelangelo var helsti
töframaður hins klassíska forms.
Munúðarfull Bakkusarmynd hans,
sem nú er varðveitt í Bargello-safn-
inu í Flórens, hefur vöðvabyggingu
karlmanns en ávala mýkt og yfir-
bragð konu. Markmið Michelangel-
os með þessu verki var án efa að
búa til kynþokkafullt en þó kynlaust
goð, að feta hina hermafródísku
jafnvægislínu. Markmið Ingólfs
Arnarssonar eru ugglaust önnur, en
þó vill Bakkus greinilega ólmur eiga
sér bólstað í krítinni hans. Máske að
gifsmynd ingólfs hafi orðið svona
gagntekin af „enþúsíasmos" að
rauðvínið hafi bara sprottið fram á
henni einsog tómatsósutárin á
heilagri guðsmóður. Praxiteles hinn
gríski er kunnur fyrir myndir sínar
af guðum. Faestir þeirra hafa þó inn-
byggt tárakirtlakerfi og Bakkusar-
mynd Praxitelesar virðist næsta
klunnaleg í samanburði við nautna-
gínu Michelangelos. Vera má að
Praxiteles hafi fengið holdljómun
einhvern febrúardaginn síðar á ferli
sínum. I febrúar ár hvert var haldin
í Rómaborg blóthátíð svonefndra
fána, sem voru ekki ósvipaðir grísk-
um satýrum. Blótið fór þannig fram
að sóknarprestarnir slátruðu hafri
og hamflettu síðan bæði hafurinn
og sig sjálfa. Er þeir höfðu borið
fórnina fram gyrtu þeir sig mittis-
skýlu úr skinni hins nýslátraða haf-
urs og hlupu síðan að öðru leyti
naktir frá helgidómi fánanna á
Palatínhæð um götur Rómar og
slógu alla sem á vegi þeirra urðu
með blóðugum ólum ristum úr hami
dýrsins. Giftar konur munu hafa
sætt lagi að verða á vegi hlaupa-
prestanna, því högg þeirra áttu að
örva frjósemi. Þessi dagur friðþæg-
ingar hét dies februatus (af februare
= hreinsa), og er mánaðarheitið af
honum dregið. Praxiteles lágmynd-
aði semsé febrúarfánana í gifs og ku
hafa fetað þar áþekkan meðalveg
kynleysis og kynþokka og Michel-
angelo síðar.
Nautnir holdsins virðast fjarri
hefðauppstokkun Ingólfs Arnars-
sonar, þó svo að Bakkus svífi yfir
kalkvötnunum á Vatnsstignum. Má
vera að uppstokkunin sem slík
standi honum nær sem myndefni,
enda hneigist hinn eftirmóði andi til
tímaleysis í fullu tómi. Fyrir utan
áfengið dælir Ingólfur blýi og úðar
vatnslit á gifsið. Hvað blýið varðar
þá koma í hugann orð Max Ernst
um skrapaðferðina sem hann „end-
uruppgötvaði" árið 1925: „Skrap er
ekkert annað en tæknileg leið til að
víkka út ímyndunarhæfni hugans.
„Sýnir" birtast ósjálfrátt undan blý-
inu. Það er áhald til að iosna við
áskapaða blindu; sjónræn hvatning
af sýn milli svefns og vöku.“ Sýning
Ingólfs lætur lítið yfir sér, en verkin
bera með sér slíka leit að skímu í
myrkviði hefða og aðferða.
Ólafur Engilbertsson
TÓNLIST
Breska
djassvakningin
Það eru engir smákallar í saxófón-
blæstri er stigið hafa fram í sviðsljós-
ið á Bretlandi hin allra síðustu ár.
Fara þar fremstir í flokki Courtney
Pine, sem ættaður er frá Jamaica,
Skotinn Tommy Smith, sem verið
hefur í hljómsveit Garys Burton, og
Englendingurinn Andy Sheppard,
sem geystist fram á djassvöllinn
með fyrstu breiðskífu sína í fyrra:
Andy Sheppard (Antilles-Island/
Skífan). Þó er rétt að geta þess að
Bretar hafa fyrr átt magnaða saxó-
fónleikara: Tubby Hayes, Ronnie
Scott, Johnny Dankworth og Joe
Harriott, svo nokkrir séu nefndir.
Sheppard heyrði skífur með John
Coltrane þegar hann var nítján ára
og keypti strax tenór fyrir spariféð.
Nú er hann þrítugur og hefur svo
sannarlega náð valdi á hljóðfærinu
þó aldrei hafi hann setið á skóla-
bekk. Hann lærði eftir gömlu djass-
aðferðinni — blés og blés með sér
betri mönnum og lét ekkert framhjá
sér fara. Það hefur svo sannarlega
borið árangur og þó Coltrane skíni í
gegn eins og hjá flestum djasssaxó-
fónleikurum okkar tíma er stíllinn
gæddur sérkennum Sheppards.
Skipta má skífu hans í tvennt: ann-
ars vegar í Ijóðræna ópusa þar sem
hann blæs gjarnan í sópran og skrif-
ar í anda Coltranes á „The Love
Supremé-timabilinu; hins vegar í
fönkað harðbopp í anda Blakeys og
þeirra drengja.
I þeim verkum blæs Randy Breck-
er í trompetinn eins og sá sem vald-
ið hefur og það gerir Andy tenóristi
líka. Ópusarnir eru fimlega samdir
og tónlistin gefur ekkert eftir því
sem best er gert af yngri Banda-
ríkjamönnum í þessari grein, ss.
OTB.
Ég ráðlegg öllum þeim sem leita
að ferskum vindum innan hins hefð-
bundna að hlusta á skífu Andys
1 GOTUKORT:
Nákvæm fjórlita götukort yfir
höfuðborgarsvæðið, þéttbýl-
issvæði á Suðurnesjum,
Selfoss, Hveragerði, Akranes
og Akureyri.
4 FYRIRTÆKJASKRA:
Fyrirtækjaskráin hefur að
geyma hagnýtar upplýsingar
um fyrirtæki og stofnanir
(m.a. kennitölu, sö/u-
skattsnr., starfssvið og margt
fleira.)
5 ÞJONUSTUSKRA:
/ þjónustuskránni er að finna
yfir 1200 vöru- og þjónustu-
flokka. Hvort sem þú leitar
að afleysingaþjónustu eða
vantar öryggisbúnað þá hef-
ur þjónustuskrá Gulu bókar-
innar svarið.
6 FYRIRTÆKJASIMASKRA:
Gula bókin er viðskiptahand-
bók allra landsmanna. Þar
SSfe söluskattsskyldra aði/a. Gula
bókin er þvi tæmandi fyrir-
Wmwlækjasimaskrá.
m&
■I fmnur þú símanúmer a/lra
2 GOTUSKRA:
itarleg götuskrá með tilvísun
i kortin. Bráðnauðsyn/eg i sí-
fellt stækkandi byggðarlög-
3 YMISLEGT:
Ýmis þjónustukort auk neyð-
arhjálpar, umboðaskrár o.fl.
Allt í þágu neytandans.
7 SIMAÞJONUSTA:
Neytendaþjónusta sem gagn
er að.
sw»®

GUIABOKIN
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 3 ■ 101 RVÍK • SÍMI 624242
28 HELGARPÓSTURINN