Helgarpósturinn - 14.04.1988, Blaðsíða 16

EFTIR JÓN GEIR ÞORMAR
Rotta úr holrœsum
horgarinnar. Þetta
eintak á að stoppa upp
og geyma á safni því
slíkt dýr mun ekki vera
til í eigu íslenska
ríkisins.

táílÍlliBfeösi

'
Rottur liafa löngum veriö tengdar öllu illu í hugurn
fölks. Hræðsia við rottur er nokkuð sem þykir sjálfsagður
og eðlilegur hlutur. Maður sem tæki ástfóstri við þessi
dýr yrði fljótt álitinn bilaður, ef hann væri það ekki fyrir.
Svo virðist sem rottur séu þau dýr á landinu sem hvað
minnstrar sarhúðar njóta meðal almennings. Rottur hafa,
beint eða óbeint, orðið valdar að útbreiðslu margra
hra;ðilegra sjúkdóma, m.a. hins illræmda sjúkdóms
, ..svartadauða". Knda virðast þær helst blómstra í ýmiss
kouar skít ög drullu. Mýsnar eru heldur ekki vel séð dýr,
u ' þa-r séu álitnar illskárri.
Sú rottutegund sem algengust er
hér á landi kallast brúna rottan eða
norska rottan (rattus norwegicus).
Þær eru yfirleitt á bilinu 35—45 cm
að lengd og í kringum 250 g að
þyngd. Þær éta allt sem tönn á festir
en velja frekast kornmat ef hann
býðst. Þær eru vel syndar og geta
verið lengi í kafi í einu.
Rottur fjölga sér hratt. Á einu ári
geta komið 800 einstaklingar af
einu rottupari og er þá átt við af-
kvæmi, afkvæmi þeirra o.s.frv. Því
er full ástæða til að halda þeim í
skefjum. Það hefur komið fyrir að
árum hafi verið eytt í að útrýma
rottum á ákveðnum stað og þegar
það hefur heppnast þá sofna menn
á verðinum og halda að vandamálið
sé úr sögunni að eilífu. Þær fáu rott-
ur sem eftir eru fá tækifæri til þess
að fjölga sér í ró og næði og á einu
ári getur ástandið orðið eins slæmt
og það var verst áður.
Rottan hefur sterkar tennur og
nagar allt sem hún kemur nálægt.
Það er ótrúlegt, en hún nagar sig
jafnvel í gegnum steinsteypu. í
skolpræsunum naga rotturnar gat á
efri hlutann á rörunum, krafsa út í
jarðveginn og búa sér þar til hreið-
ur. Síðan, þegar þær vantar að éta,
fara þær niður í ræsið og finna sér
æti. Rotturnar geta með þessu móti
lifað alla sína ævi í skolpræsunum
og þurfa aldrei að líta dagsins ljós.
Þegar þær komast í mannabústaði
naga þær sundur rafmagnsleiðslur
og geta valdið íkveikju, eyðileggja
húsbúnað og matvæli, fyrir utan all-
an sóðaskapinn sem fyígir þeim.
ROTTUR UNDIR
LÆKJARGÖTU
Við ræddum meindýr þessi og
eyðingu þeirra við Ásmund Reyk-
dal, sem er yfirmaður meindýra-
varnadeildar hjá Reykjavíkurborg.
Starfsemi deildarinnar felst annars
vegar í því að sinna kvörtunum frá
fólki og hins vegar í eftirlitsferðum
á þá staði, þar sem rottur geta hald-
ið sig. Ásmundur sagði að ástandið
væri mjög gott það sem af er þessu
ári og rottum hefði farið fækkandi á
síðustu árum, þrátt fyrir að borgin
hefði þanist út. Nákvæm skrá væri
haldin yfir rottu- og músagang og
fylgst með breytingum milli ára,
raunar var það strax um 1950 sem
farið var að halda slíka skrá yfir
kvartanir sem berast frá fólki (sjá
súlurit).
Bænum er skipt í 4 eftirlitssvæði
og farið er þó nokkuð oft á þá staði
þar sem talið er að rottur og mýs
geti sest að, og eitrað fyrir þær. Þess-
ir staðir eru holræsaútföll, fjörur,
vöruskemmur og hafnarsvæðið svo
eitthvað sé nefnt. Átak var gert á
16 HELGARPÓSTURINN