Morgunblaðið - 16.10.1994, Blaðsíða 2

2 SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ljóst er að Osvör hf.
kaupir ekki Guðbjörgina
Bolungarvík. Morgunblaðið.
Geir H. Haarde um
vantrauststillögu
Ef til vill
breytt eða
vísað frá
GEIR H. Haarde, formaður þing-
flokks Sjálfstæðisflokksins, segir ti!
greina koma að breyta ellegar vísa
frá vantrauststillögu stjórnarand-
stöðunnar á einstaka ráðherra ríkis-
stjórnarinnar, sem lögð hefur verið
fram á Alþingi.
„Vantrauststillagan er venjuleg
þingsályktunartillaga og lýtur sömu
reglum og aðrar slíkar,“ sagði Geir.
Hann sagði tillöguna setta fram
án rökstuðnings. „Það eru ýmsir
möguleikar fyrir hendi. Það mætti
breyta henni með breytingartillögum
eða vísa henni frá með einhverjum
hætti, til dæmis rökstuddri dagskrá,
auk þess að láta hana koma til at-
kvæða óbreytta," sagði Geir.
Geir sagði að sjálfstæðismenn
myndu halda þingflokksfund á
mánudag um málið.
NU ER ljóst að ekki verður af því
að útgerðarfyrirtækið Ósvör hf. í
Bolungarvík kaupi Guðbjörgina frá
ísafirði eins og til stóð, þar sem
skilyrði fyrir veðflutningi vegna
kaupanna voru ekki fyrir hendi.
Ósvör hf. er almenningshlutafé-
lag það sem Bolvíkingar stofnuðu
í kjölfar gjaldþrots Einars Guð-
finnssonar hf. á síðasta ári og
keypti togara og veiðiheimildir
þrotabúsins.
Mikil þörf hefur verið fyrir fé-
lagið að bæta skipakost sinn og
var ætlunin að úrelda togarann
Dagrúnu sem er um 2.000 rúmlest-
ir að stærð og smíðuð árið 1974
og vélbátinn Flosa sem er 800
rúmlestir smíðaður árið 1963 á
móti kaupunum á Guðbjörgu frá
ísafirði.
Samningaumleitanir um þessi
kaup hafa staðið um nokkurt skeið
og að sögn Björgvins Bjarnasonar
framkvæmdastjóra verður ekki
náð lengra að sinni þar sem skil-
yrði þau sem sett eru fyrir veð-
flutningi vegna kaupanna eru ekki
fyrir hendi.
Stærstu veðhafar eru Lands-
bankinn og Atvinnuleysissjóður.
Björgvin sagði að framundan
væri að vinna áfram að því að
bæta skipakost félagsins í því skyni
að tryggja betur rekstur þess.
Bæjarstjórn Bolungarvíkur hef-
ur borist erindi frá þremur fyrir-
tækjum þar sem óskað er eftir að
athugað verði hvort hagkvæmt
geti verið að fyrirtækin kaupi hlut
bæjarins í Ósvör.
Fyrirtæki þessi eru Bakki hf. í
Hnífsdal sem rekur rækjuverk-
smiðju, Þuríður hf. í Bolungarvík
sem rekur fiskvinnslu og rækju-
verksmiðju og Gná hf. í Bolungar-
vík sem rekur loðnuverksmiðju og
er það fyrirtæki einnig hluthafi í
Þuríði.
Bæjarstjóm Bolungarvíkur hef-
ur tekið jákvætt í þetta erindi en
setur þau skilyrði að Ósvör verður
áfram rekið hér í Bolungarvík og
að engar veiðiheimildir verða seld-
ar frá Bolungarvík. Hluti bæjarins
í Ósvör hf. er um 65% af innborg-
uðu hlutafé eða um 35 milljónir.
Bakki hf. og Þuríður hf. hafa
verið í viðræðum um sameiningu
eða samstarf og sendu fyrirtækin
inn beiðni um hlutdeild úr væntan-
legri Vestfjarðaaðstoð þeirri sem
unið er að um þessar mundir.
Nú stendur yfir vinna við hag-
kvæmniathugun á þessum hug-
myndum fyrirtækjanná þriggja og
fyrr en þær niðurstöður liggja fyr-
ir verður ekki aðhafst frekar í
málinu af hálfu bæjarstjómar.
KRISTJÁN Jónsson skip-
herra á Óðni heilsar upp á
hundinn Tomma.
„ÉG ER búinn að fá hundleið á
dallinum," sagði Kristján Jónsson
skipherra á Óðni við heimkom-
una í gær, en þá voru liðnir 56
dagar frá því varðskipið lagði á
norðurslóð til aðstoðar íslenskum
skipum. Var áhöfninni vel fagnað
af ástvinum, jafnt tvífættum sem
ferfættum, þegar skipið lagði að
Ingólfsgarði í gærmorgun og
þótt skipverjum væri umhugað
um að komast sem fyrst frá borði
gáfu þeir sér tíma til þess að
spjalla. „Túrinn hefur verið mjög
góður í heild,“ sagði Jón Frið-
geirsson bryti í samtali við Morg-
unblaðið „en menn eru orðnir
þreyttir og fegnir að komast í
smá frí,“ sagði hann áður en hann
vatt sér inn í káetuna til fundar
við fjölskylduna.
Túrinn lýjandi
Ásgeir Guðmundur Árnason
háseti sagði túrinn hafa verið
ágætan, en seinni mánuðinn
fremur strembinn. „Það er frekar
lýjandi að vera svona lengi en
það er búið að vera nóg að gera,
„Hundleið-
ur á dall-
inum“
mikil viðhaldsvinna seinni mán-
uðinn. Annars var þetta fínt, þær
stóðu stutt þessar brælur sem
voru á þessum slóðum.“
Sigurður Ásgeir Kristinsson
læknir hafði einnig í nógu að
snúast. „Menn héldu fyrst að
þetta yrði mest talstöðvarsam-
band en ég hafði afskipti af sjúkl-
ingum í 120 skipti og sjúklingarn-
ir urðu 63.
Það var mest að gera fyrstu
vikuna meðan mokveiddist en síð-
an varð þetta jafnara eftir því
sem veiðin datt niður,“ sagði
hann. „Þetta voru alls kyns
áverkar, til dæmis handaráverk-
ar. Nú, þrír fengu botnlanga-
bólgu og voru fluttir í land og
skornir í Noregi. Siðan var ein
handaraðgerð gerð í Noregi og
ég gerði eina hér.“
Lífsreynsla
Sigurður sagði einnig aðspurð-
ur að vitaskuld væru aðstæður
um borð aðrar en læknar ættu
að venjast. „En okkur tókst nú
alveg að redda þessu. Hins vegar
er ég með ýmsar tillögur um það
hvemig má haga þessu betur
næst. Þetta er spurning um að
raða í sjúkrastofuna, færa til,
taka niður og setja annað upp.
Síðan þyrfti að skipuleggja neyð-
arpakkningar betur. Við vorum
með þetta heimatilbúið eftir því
sem þurfti," segir Sigurður sem
var jafnframt að þreyta frum-
raun sína á sjó.
„Ég kunni vel við mig. Áhöfnin
er góð, sem skiptir auðvitað öllu
og góður félagsskapur af þeim
sjómönnum sem komu hingað um
borð. Þetta er lífsreynsla sem ég
held ég búi að alla ævi. Ég hefði
ekki viljað missa af þessu.“
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
SIGURÐUR Á. Kristinsson læknir með syni sína Kristin Þór og Þóri Öm um borð í Óðni í gærmorgun.
Sérfræðingur í kvensjúkdómum vill fjölga ófrjósemisaðgerðum hér á landi
Fleiri fæðingar
en æskilegt er
REYNIR Tómas Geirsson, sérfræð-
ingur í kvensjúkdómalækningum,
telur að hér á landi fæðist 20-30%
fleiri böm árlega en æskilegt væri.
í viðtali sem birtist í nýútkomnum
Lyfjatíðindum bendir hann á að fæð-
ingartíðnin hér sé 4.500-4.600 ný-
burar árlega, og væri tíðnin hlutfalls-
lega sú sama og í grannlöndunum
væru fæðingar um 1.000 færri. í
viðtalinu segir Reynir Tómas að fleiri
hér á landi ættu að láta gera á sér
ófijósemisaðgerðir en verið hefur.
I viðtalinu segir Reynir Tómas að
Islendingar eigi við fólksfjölgunar-
vandamál að etja eins og aðrir á tím-
um atvinnuleysis og minnkandi
þorskgengdar. „Því er nauðsynlegt
að fólk spyiji á hveiju öll þessi börn
eigi að lifa? Þannig er takmörkun
fólksfjölda okkur hagsmunamál, rétt
eins og í þróunarríkjunum,“ segir
hann.
Reynir Tómas bendir á að í ófijó-
semisaðgerðum hafi ýmsar nýjungar
komið fram og tæknin batnað. Sem
dæmi nefnir hann litlar klemmur úr
málmi og silikongúmmíi sem kornið
er fyrir á eggjaleiðurum. Þær eyði-
leggi aðeins örlítinn hluta eggjaleið-
arans og trufli lítið blóðrás til eggja-
stokka, og auðvelt sé að láta þær á
með kviðspeglunaraðgerð. „Ófijó-
semisaðgerð er varanleg aðgerð og
þegar þarf að endurtengja, sem ætti
að vera sem allra sjaldnast, er auð-
veldara að gera það ef klemma hefur
verið látin á. Eldri aðferð var sú að
tveir til þrír sentimetrar af eggjaleið-
aranum og vefjum í kringum eggja-
leiðarann voru brenndir. Við það
skemmdist blóðrásin milli legs og
eggjastokka," segir Reynir Tómas.
Þungunarvörn í stað
getnaðarvarnar
í viðtalinu bendir hann á að meðal
nýrra þátta í getnaðarvörnum sem
verið sé að reyna að fá hingað til
lands sé það sem kalla mætti þung-
unarvarnir fremur en getnaðarvam-
ir. Þar sé um að ræða frönsku pill-
una sem stundum er kölluð „fóstur-
eyðingarpitlan". Hún innihaldi and-
hormón sem komi af stað blæðingum,
annað hvort stuttu eftir egglos eða
þá í lok tíðahrings ef viðkomandi
kona er komin fram yfir vanalegan
blæðingatíma og heldur að þungun
hafi getað átt sér stað. Pilluna megi
taka áður en staðfesting á þungun
sé fáanleg, og einnig megi nota hana
til þess að koma af stað fósturláti á
fyrstu fimm til sex vikum meðgöngu
og jafnvel allt að átta vikum. Lyf
þetta hefur enn ekki komist í al-
menna notkun nema í 3-4 löndum.
Getnaðarvarnir niðurgreiddar
Reynir Tómas bendir á að því mið-
ur séu getnaðarvamir tiltölulega dýr-
ar á íslandi miðað við nágrannalönd-
in. í Evrópu sé verðið enn á niðurleið
því menn sjái sér hag í því að greiða
getnaðarvamir niður þar sem þær
stuðli að því að halda mannfjölgun í
skefjum. Bendir hann á að hér á landi
ætti að byija á því að fella niður virð-
isaukaskatt af getnaðarvömum sem
myndi lækka verðið um 19,7%.
Skortur á skýrum regl-
um
►Rausnarskapur ráðamanna á
almannafé hefur verið í brenni-
depli og spumingar vaknar hvort
reglur séu nægilega skýrar og eft-
irlit virkt./lO
Keppnin um stól
kanslarans
►Sjaldan hefur ríkt meiri óvissa
um úrslit í kosningum í Þýska-
landi. /12
Útílífiðáný
►Sambýli geðfatlaðra á Akureyri
heimsótt./14
Sættir Ijóss og
skugga
►Óratorían „A Child Of Our
Time“ verður flutt í Hallgríms-
kirkju næstkomandi fimmtu-
dag./18
Tollað ítískunni
►í viðskiptum og atvinnulífi á
sunnudegi er rætt við Mörtu
Bjamadóttur um tískuiðnað-
inn./20
B
► 1-28
Stelpurnar okkar
►Kvennalandsliðið í knattspymu
kom löndum sínum heldur betur á
óvart þegar þáð komst í átta liða
úrslit Evrópukeppninnar. Árangur
stúlknanna gæti orðið til að efla
kvennaíþróttir í landinu og hér
segja þijár landsliðskonur frá því
hvemig knattspyman hefur eflt
sjálfstraustið, sjálfsagann og
metnaðinn./l
Bærinn vaknar
►í sumar kom út síðari hluti af
hinu mikla verki Guðjóns Friðriks-
sonar sagnfræðings, Sögu Reykja-
víkur á ámnum 1870 til 1940./6
Birkifræ, söfnun og
sáning
►Fyrir þá sem em áhugasamir
um uppgræðslu og skógrækt er
söfnun og sáning birkifræs góð
leið til að kóróna starf sumars-
ins./14
Niels, Jesper og
danskur djass
►Það fer vel á því að Ijúka dönsk-
um haustdögum með djasstónleik-
um því að á fáum sviðum lista
hafa samskipti þjóðanna verið jafn
náin síðustu árin./12
Þrjár raddir
►Það er ekki á hveijum degi sem
fram koma um svipað leyti þijár
söngkonur, hver með sinn sérstaka
söngstíl og í sinni sérstöku gerð
aftónlist./14
C
BILAR
► 1-4
Parísarsýningin
►Nýr Scorpio, Benz SLK og hug-
myndabílar frá Renault./ 2
Reynsluakstur
►Hyundai Accent sem leysir Pony
af hólmi./4
FASTIR ÞÆTTIR
Leiðari
‘Helgispjall
Reylqavíkurbr
Minningar
Myndasögur
Brids
Stjömu8pá
Skák
INNLENDAR FRÉTTIR-
2-6-BAK
ERLENDARFRÉTOR:
1-4
bak Velvakandi 36
24 Fólk í fréttum 38
24 Bíó/dans 40
24 íþróttir 44
28 Útvarp/sjónvarp 45'
34 Dagbók/vedur 47
34 Mannlífsstr. 4b
34 Dægurtónlist 8b
34 34 Kvikmyndir 9b