Morgunblaðið - 07.08.1959, Blaðsíða 3

Fösfudagur 7. ágúst 1959
MORCVNT114Ð1Ð
3
Hásefahlutursnn á Víði II. er nu
orðinn 65 þúsund krónur
— eftir tæpra tveggja mánaða veiði
Rabbað viB
Eggert
C'sslason
skipstjóra
SEYÐISFIRÐI, þriðjudag. —
Tíðindamaður blaðsins átti í fyrra
dag leið um Seyðisfjörð og bar
þá svo vel í veiði að hann hitti
einn aflahæsta skipstjórann í síld
veiðiflotanum. Var þetta Eggert
Gíslason skipstjóri á Víði II. úr
Garði og hafði hann komið með
nokkur hundruð mál til Seyðis
fjarðar í bræðslu.
Fór á veiðar 11. júní
Eggert sagðist hafa farið út til
veiða hinn' 11. júní og fengið
fyrstu síldina hinn 19. sama mán-
aðaf og veiddi hana á Stranda-
grunnshorni. í dag (4. ágúst) hafa
þeir á Víði aflað rúmlega 12000
mál og — „rétt þetta augnablik-
ið erum við hæstir“, segir Eggert
og hlær við. — Baráttan er hörð
við Faxaborgina, en á síldveiði-
skýrslunni um helgina var hún
lítið eitt hærri. Bjarni á Snæfell-
inu sækir svo fast á okkur og
mjókkar alltaf bilið“.
Hásetahlutur
Hásetahluturinn á Víði er nú
orðinn 65.000,00 kr. Víðir II. er
hringnótabátur aðeins 56 tonn að
stærð og furðar okkur á því að
svo lítil kolla skuli hafa getað
dregið svo mikinn afla á land.
sem raun ber vitni. Faxaborgin
er um. það bil helmingi stærri og
Snæfellið er stærsta síldveiðiskip
ið, sem gert er út í ár. Víðir litli
þer ekki nema 750 mál eða 950
tunnur. Hins vegar hefir hann
það fram yfir hin skipin að hann
er lipur í snúningum og gott að
athafna sig á honum.
Tíðarfarið gott
Eggert segir að tíðarfarið í sum
ar hafi skapað þessa veiði fram
yfir það, sem var í fyrra. Hann
fullyrðir að í sumar hefði veiðin
verið mjög lítil ef ekki hefðu
verið hin fullkomnu mælitæki til
þess að fylgjast með göngu síld-
arinnar. Segir hann þá á Víði II.
hafa veitt eftir mæli sem svarar
80—90% þess afla, sem þeir hafa
árið 1942 þá aðeins 15 ára gamall.
Við skipstjórn tók hann árið 1950
þá aðeins 22ja ára og er þetta
því 10. árið, sem hann er síld-
veiðiskipstjóri.
Eggert Gíslason hefir vakið á
sér athygli í íslenzka síldveiði-
flotanum fyrir hve laginn hann
er að veiða síldina eftir mæli-
tækjunum einum saman. Hann er
mjög hrifinn af hinu nýja fyrir-
komulagi, sem nokkrir bátar
hafa þegar tekið upp, að nota
enga nótabáta heldur kasta nót-
inni frá skipinu sjálfu. Það er
mikið atriði fyrir lítil hringnóta-
skip að geta verið laus við nóta-
bátinn.
Við þökkum hinum unga og
ötula skipstjóra og óskum honum
góðrar ferðar á miðin. — vig.
Breyting a kosninga-
lögunum rœdd á Alþingi
— Samstaða allra flokka um ýmsar
lagfssringar
FRUMVARP til laga um kosning-
ar til Alþingis var tekið til 2.
umræðu í neðri deild í gær, eft-
ir að lokið var afgreiðslu kjör-
dæmabreytingarinnar, en hún
gerir sem kunnugt er nauðsyn-
legar allmiklar breytingar á kosn
ingalöggjöfinni.
STAKSTEIiAR
Eggert Gíslason skipstjóri
á Víði II., Garði
í sumar dregið á land. Síldin
hefir sem sé vaðið mjög lítið og
þá helzt um lágnættið og stutt í
senn.
Það sem veldur því að síldin
veður ekki er að átan stendur í
sjónum 15—20 m. undir yfirborð-
inu. en í henni heldur síldin sig.
Eggert segir að síldarleitar-
skipin Ægir og Fanney hafi kom-
ið að mjög góðum notum fyrir
síldveiðiflotann í sumar. Betra
væri þó að skipin væru þrjú, því
leitarsvæðið er svo stórt. Þegar
síldin veður ekki eru skipin þýð-
ingarmeiri við leitina en flugvél-
arnaf, þar sem að þær geta að-
eins komið að gagni, þegar síld-
in sézt vaða.
10. skipstjórnar árið
Eggert byrjaði á síldveiðum
Athugað af nefndum
Jóhann Hafstein, framsögu-
maður meiri hluta stjórnarskrár-
nefndar, tók fyrstur til máls og
skýrði frá því, að nefndin hefði
fjallað um frumvarpið á nokkr-
um fundum, og í því sambandi
haft náið samstarf við stjórnar-
skrárnefnd efri deildar. Minni
hluti nefndarinnar, þeir Páll
Þorsteinsson og Gísli Guðmunds-
son, væru í heild á móti löggjöf-
inni, vegna ágreinings um kjör-
dæmabreytinguna, en engu að
síður hefði nefndin orðið sam-
mála um breytingartillögur, sem
lagðar væru fram á sérstöku þing
skjali. Einstakir nefndarmenn
hefðu auk þess óbundnar hendur
um að flytja eða fylgja öðrum
breytingartillögum.
Tvenns konar breytingar
Framsögumaður gerði því næst
grein fyrir breytingartillögum
néfndarinnar og kvað þær mjög
margar vera sþrottnar af því, að
með kjördæmabreytingunni væri
felld niður heimild stjórnmála-
flokkanna til að hafa landslista
í kjöri við alþingiskosningar, en
jafnframt væri gert ráð fyrir
breytingum á nokkrum öðrum
eldri ákvæðum, sem nefndar-
mönnum hefði öllum borið'sam-
an um að ástæða væri til að leið-
Viðskipti við
Tékkóslóvakíu
Morgunblaðinu barst í gær eft-
irfarandi tilkynning frá við-
skiptamálaráðuneytinu:
í tilefni af blaðaskrifum um
viðskipti Tékkóslóvakíu og ís-
lands vill viðskiptamálaráðu-
neytið taka fram eftirfarandi:
Á árinu 1958 jókst innflutning-
ur frá Tékkóslóvakíu mikið og
varð miklu meiri en viðskipta-
samningurinn milli landanna
hafði gert ráð fyrir. Þar sem út-
flutningurinn jókst ekki að sama
skapi, jukust skuldir íslenzkra
banka við Tékkóslóvakíu hröð-
um skrefum og höfðu náð 19
millj. ísl. kp. (að meðtöldum
ábyrgðum) um s.l. áramót. Á ár-
inu 1959 hefur innflutningur frá
Tékkóslóvakíu verið minni en á
s.l. ári, en þó fyllilega eins mik-
ill og viðskiptasamningurinn
milli landanna gerir ráð fyrir.
Þessi samningur, sem gildir fyrir
tímabilið 1. sept. 1958 til 31. ágúst
1959, gerir ráð fyrir innflutn-
ingi að upphæð 34,5 millj. tékkn.
króna. Á fyrstu tíu mánuðum
tímabilsins, eða fram til júní-
loka, hafði gjaldeyrissala bank-
anna vegna innflutnings frá
Tékkóslóvakíu numið 32 millj.
tékkneskra ’króna, eða meira en
90% af þeim innflutningi, sem
samningurinn gerir ráð fyrir á
tímabilinu öllu.
\ Volkswagen upp í Jtíkulheima
— ferjahur yfir Tungnaá
UM Verzlunarmannahelgina renndi í hlað við Jökulheima, hús
Jöklarannsóknarfélagsins í Tungnárbotnum undir Vatnajökli,
i fyrsti litli bíllinn sem komið hefur norður yfir Tungná að sögn
kunnustu manna. Var þar kominn á Volkswagen bíl sínum Finn-
bogi Eyjólfsson bifvélavirki, fulltrúi hjá Heklu-umboði VW-bíla
hér á landi.
rétta. — Alls eru breytingartil-
lögurnar við frumvarpið nær 50
að tölu, en sjálft er frumvarpið
146 greinar, sem skipt er niður
í 23 kafla. J. H. kvað nefndina
væntanlega taka málið til enn
ítarlegri athugunar fyrir þriðju
umræðu.
Ýmsar leiðréttingar réttmætar
Páll Þorsteinsson, framsögu-
maður minni hlutans, mælti síð-
an nokkur orð. Sagði hann, að
þar sem þeir Framsóknarmenn
væru andvígir hinni nýju kjör-
dæmaskipan, sem þrír flokkanna
vildu nú lögleiða, gætu þeir ekki
samþykkt þau ákvæði frumvarps
ins, að þeirri breytingu lyti. En
auk þess legði nefndin til, að
gerðar yrðu ýmsar leiðréttingar
á gildandi kosningalögum, sem
ekki stæðu í sambandi við kjör-
dæmabreytinguna, og væru þær
réttmætar að þeirra dómi. Þeir
styddu því breytingartillögur
nefndarinnar, mæltu hins vegar
ekki með samþykkt þess.
é
Milliþinganefnd æskileg
Þegar þeir framsögumennirnir
höfðu gert grein fyrir sjónarmið-
um beggja nefndarhluta, tóku
þessir þingmenn til máls:
Ólafur Jóhannesson kvað frum-
varpið samið af ágætum mönnum
og fór viðurkenningarorðum um
störf þeirra, sem á þinginu hafa
fjallað um nauðsynlegar breyt-
ingar á því. Hann kvaðst hins
vegar álíta, að ástæða hefði verið
til að athuga nánar, hvort ekki
væri þörf á fleiri breytingum, og
hefði hann því talið æskilegt, að
milliþingarLefnd hefði fengið mál
ið til meðferðar. Margar af þeim
breytingum, sem gert væri ráð
fyrir nú, væru til bóta, og líkur
bentu til að svo mundi vera um
fleiri, þótt ekki hefðu fram kom-
ið. Þar eð áformað væri að nefnd-
in athugaði frumvarpið enn
frekar fyrir þriðju umræðu,
kvaðst Ó. J. vilja koma á fram-
færi fáum athugasemdum við
einstakar greinar og gerði hann
það síðar.
Skúli Guðmundsson benti einn
ig á tvö atriði, sem lagfæra þyrfti,
Að lokúm tók Jóhann Hafstein
til máls að nýju. Mælti hann
nokkur orð um þær athugasemd-
ir, sem fram höfðu komið, og
kvað nefndina mundu hafa þær í
huga.
Frumvarpinu var síðan vísað
til 3. umræðu.
Ferjað yfir á
Fyrsti áfangi Finnboga og
tveggja ferðafélaga hans í þessari
för var í Landmannalaugar. Það
an óku þeir svo á hinum vínrauða
VW- árgerð 1955, að Tungnaá.
Þar var stór trukkur og ók Finn-
bogi litla bílnum sínum upp á
pall trukksins, sem síðan ferjaði
bílinn og mennina yfir hina miklu
jökulá. Ferðin frá norðurbökk-
um Tungnaár og að Jökulheimum
gekk greiðlega, þeir óku víðar
um, en beinustu leið að Jökul-
heimum, t.d. óku þeir nokkuð um
svæðið við Fiskivötn.
Finnbogi kvað bílinn sinn hafa
staðið sig mjög vel. Hann hefði
í mörgu ekki gefið jeppa mæling
armanna neitt eftir, t.d. í lausum
sandi og á ójöfnum. Og víða gat
ég sprett úr spori á söndunum,
sagði hann.
En merkilegast við þessa lang-
ferð er það, sagði Finnbogi, að
bíllinn varð ekki fyrir neinum
skemmdum, hann rakst hvergi
niður í grjót eða ójöfnur og meira
að segja kom ekki ein einasta
dæld í hljóðkútinn. Einu ráðstaf-
anirnar sem ég gerði var að ég
tók burtu krómuðu stútana af
púströrunum. Það hefði enginn
vandi verið að böðlast áfram á
bílnum upp að Vatnajökli og fá
svo 10 þús. kr. reikning í höfuðið
á eftir, en ég kom með bílinn aft-
ur hingað í bæinn óskemmdan
með öllu, og ég tel fullvíst að
þegar sá vandi hefur verið leyst-
ur að brúa Tungnaá, þá muni
ekki þurfa að gera kostnaðarmikl
ar endurbætur á leiðinni, svo að
hún megi verða fær öllum bílum,
smáum sem stórum, sagði Finn-
bogi.
Fyrirspurn um
kaup á jarðbor
SAMEINAÐ Alþingi kom saman
til stutts fundar eftir hádegi í
gær, til þess að ákveða, hvort
leyfð skyldi fyrirspurn til ríkis-
stjórnarinnar um kaup á jarð
bor, sem Karl Kristjánsson hefur
borið fram og hljóðar svo:
„Hvaða ráðstafanir hefur ríkis-
stjórnin gert til þess að fram-
kvæma þann vilja síðasta Alþing-
is „að kaupa í sgmráði við jarð-
hitadeild raforkumálaskrifstof-
una jarðbor, sem notaður verði
til jarðhitarannsókna á Norður-
landi“ (sbr. heimild 22. gr. XLII.
í fjárlögum 1959)? — Var ein-
róma samþykkt að leyfa fyrir-
spurn þessa.
„Stríð á hendur fjár-
plógsstarfsemi“.
Forystugrein Þjóðviljans í gær
hefst með þessum orðum:
„Framsóknarflokkurinn hefur
oft reynt að lýsa sér sem miklum
forustuflokki vinstri manna,
skeleggum andstæðingi ihaldsins.
Öllum Reykvíkingum ætti t. d. að
vera í fersku minni hvernig Tím-
inn var fyrir kosningarnar 1949,
hann spilaði sig þá svo róttækan
að ekki dugði minna en að prenta
helztu kjörorðin með rauðum lit,
og leikurinn náði hámarki er birt
var vígaleg mynd á forsíðu blaðs-
ins af valkyrjunni Rannveigu
Þorsteinsdóttur, ásamt herópi
hennar: Ég segi allri fjárplógs-
starfsemi stríð á hendur.“
Síðan er rakið í greininni, að
lítið hafi orðið úr herferð Rann-
veigar, því að eins og þar stend-
ur:
„Framsóknarflokkurinn var
sem sé ekki á móti f járplógsstarf-
semi“.
Um Framsókn í heild er þetta
rétt og eins um frammistöðu
Rannveigar á þingi. Þar studdi
hún flokkinn í öllu hans braski.
„Umbun Rannveigar“
Hins vegar má Rannveig eiga
það, að þegar hún sat sem með-
dómari í verðlagsdómi í mesta
okurmáli, sem þá hafði komið
fyrir íslcnzka dómstóla, máli
Olíufélagsins h.f. og H.I.S., þá
dæmdi hún eftir réttum lögum.
Rannveig fékk líka skjótlega
sína „umbun“ fyrir að láta sömu
lög ganga yfir dótturfélög SÍS
og aðra landsmenn!
Við Alþingiskosningarnar í Júlí
1953 minnkaði fylgi hennar úr
2996 í 2624 atkvæði, þrátt fyrir
fjölgun kjósenda. Eftir á varð
ljóst, að .fylgi Framsóknar i
Reykjavík kom ekki allt fram
vegna þess, að verulegur hluti
málaliðsins vildi ekki styðja
Rannveigu. í því fór það að for-
dæmi yfirdrottnara SÍS, sem
fyrirgáfu ungfrúnni ekki dóminn
yfir dótturfélögum auðhringsins.
Við kosningar 1956 fékk Rann-
veig ekki að vera þar á lista, að
hún hefði von um kosningu.
Vegna afsagnar Haralds Guð-
mundssonar átti hún þó rétt á
þingsæti en var hindruð í að taka
það lögum samkvæmt.
Rannveig vígalegri
en Þórarinn
Við kosningar nú | sumar var
Rannveigu alveg rutt af lista
Framsóknar og Þórarinn Þórar-
insson settur í staðinn. Um þann
fornvin sinn og samstarfsmann
segir Þjóðviljinn í gær, að í stað
Rannveigar hafi verið
„— — — leitað að nýjum
mönnum til þess að leika sama
blekkingaleikinn. Sá nýjasti hér
í Reykjavík er Þórarinn Þórar-
innsson ritstjóri Tímans, og hann
þykist ekki vera síður róttækur
en Rannveig Þorsteinsdóttir á
sínum tíma, enda þótt hann hafi
ekki enn komizt upp á lag
með að birta af sér eins vígaleg-
ar myndir og þótt hann kunni
ekki að móta boðskap sinn í jafn
eftirminnilegum setningum og
Rannveig þegar hún sagði
fjárplógsstarfseminni stríð á
hendur“.
I þessum samanburði er ómak-
Iega hallað á ungfrú Rannveigu.
Hún er ekki einungis „vígalegri“
á myndum en Þórarinn heldur
og í allri skapgerð. Eða kemur
nokkrum til hugar, að Þórarinn
meti meira rétt íslenzk lög en
hagsmuni SÍS? Hann skrifaði
þvert á móti harða gagnrýni á
dómstóla fyrir dómsáfellingu
dótturfélags SÍS. SÍS-herrarnir
þurfa áreiðanlega ekki að óttast,
að Þórarinn leggi til víga 4 okri
þeirra.