Morgunblaðið - 27.08.1959, Blaðsíða 2

2
MORrUlVBLAÐIÐ
Fimmtudagur 27. agúst 1959
Danir og Norðmenn ættu að
beita áhrifum sínum innan
A - bandalagsins
— fil stubnings íslendingum i fiskveiði-
deilunni v/ð Breta
FISKVEIÐIDEILA íslend-
inga og Breta var efni rit-
stjómargreinar „Ekstrablad-
ets“ í fyrradag. Er þar tekin
afdráttarlaus afstaða með ís-
Iendingum og áherzla Jögð á
það, að Dönum og Norðmönn-
um beri að beita áhrifum
sínum innan Atlantshafs-
bandalagsins til fylgis við
fslendinga.
í heild sinni hljóðar ritstjóm-
argreinin á þessa leið:
„Eftir nokkra daga hefur með
einni af minnstu þjóðum ver-
aldar og um leið þeirri, sem
okkur stendur næst, ríkt í eitt ár
ástand, sem nálgast styrjöld, er
hún hefur verið knúin til af
einu fremsta stórveldi heimsins.
Hinn 1. september 1958 lýsti
ísland yfir 12 mílna fiskveiði-
lögsögu. Allar þjóðir virða þessa
kröfu — að Bretum undanskild-
um, en togarar þeirra halda
áfram veiðum við strendur Is-
lands imdir vemd brezka flot-
ans, sem nú getur bætt við fyrri
Um 350 þátttakendur
í landsmóti ungtemplara
ÍSLENZKIR ungtemplarar héldu
2. landsmót sitt að Jaðri um s.l.
helgi. Mótið hófst á laugardag
kl. 6 með setningarræðu Finn-
boga Júlíussonar, ritara Jaðars-
stjórnar. Finnbogi bauð ung-
templara. velkomna að Jaðri.
Hann ræddi nokkuð um landnám
ið þar og sagði í stórum drátt-
um sögu framkvæmdanna að
Jaðri. Á þessu ári, nánar tiltekið
20. ágúst, voru liðin 20 ár frá því
að fyrstu húsakynnin að Jaðri
vom vígð.
Á laugardagskvöld var skemmt
im inni að Jaðri. Á sunnudag var
guðsþjónusta, séra Árelíus Niels-
son, formaður ÍTU prédikaði. Þá
komu fram Noregsfarar íslenzkra
ungtemplara og skemmtu með
frásögn af ferðalaginu og söng.
Lungnakrabbi
fer í vöxt í Japan
TOKYO, 26. ágúst: (Reuter) —
Lungnakrabbasjúklingum í Jap-
an fer fjölgandi með hverju ár-
inu sem líður, en þrátt fyrir það
eru þeir færri en í löndum Ev-
rópu svo og Bandaríkj unum,
sagði próf. Mitsuo Seki hér í dag,
en hann hefur haft með höndum
rannsóknir á þessu sviði að und-
anförnu.
Skýrði prófessorinn frá þvi, að
aðeins 7 af hverjum 100 þúsund
í'-úum landsins létust <u. völduir
lungnakrabba á hverju ári, sn
i Bretlandi er dánartalan 55 g
í Bandaríkjunum, Vestur-Þýzka
landi og Danmörku 20 af hverj-
um 100 þúsund íbúum landanna.
Lungnakrabba verður í Japan
tíðast vart hjá fólki á milli fimm
tugs og sextugs, en dánartalan
er hæst meðal fólks á aldrinum
65—74 ára.
Keppt var í .frjálsum íþróttum,
handknattleik og knattspymu.
Á sunnudagskvöld var kvöld-
vaka og dans. Þorvarður Ömólfs-
son flutti ræðu, sýnd var kvik-
mynd frá landnáminu að Jaðri.
sem Sigurður Guðmundsson, ljós-
myndari hefur tekið. Um 350
manns sóttu mótið og um 200 ung
menni dvöldu að Jaðri báða dag-
ana, sumir gistu inni að Jaðri og
aðrir lágu í tjöldum.
Ratsjá flutt til
Egilsstada
FYRIR nókkru var Jokiö viö
aö setja upp nýja ratsjá á
flugvellinum á Akureyri og
er henni stjórnaö úr nýja
flugtuminum, sem nýlega
var tekinn í notkun.
Ratsjáin, sem veriö hefir á
Akureyri í nokkur ár og
staösett var á afgreiösluhúsi
Flugfélags íslands, hefir ver-
iö tekin niöur og flutt til
Egilsstaöa, þar sem hún
veröur sett upp á flugstööv-
arbyggingunni.
Sólfaxi flutti ratsjána til
Egilsstaöa og á myndinni,
sem tekin var á Akureyrar-
flugvélli, sést flugferöin und-
irbúin.
Á myndinni er einnig Guö-
jón Tómasson ásamt nokkr-
um mönnum sínum, en hann
hefir stjórnaö uppsetningu
ratsjárinnar á Akureyri og
mun nú sömuleiöis setja niö-
ur ratsjána á Egilsstööum.
(Ljósm.: Sv. Sœm.)
;i
dáðir sínar því afreki, að undir-
oka hið smáa ísland, sem aðeins
hefur á að skipa sex eftirlits-
skipum og einum Catalina-flug-
bát.
Bretar tala um þorskstríð. En
fyrir ísland er hér um að ræða
efnahagslega tilveru landsins. Af
náttúruauðæfum á ísland aðeins
fiskistofninn úti fyrir ströndun-
um og á honum byggist 97% alls
útflutningsins. Bæði skynsemi og
siðferði eru íslands megin í mál-
inu.
Hið ágæta brezka vikublað
„Economist" skrifar nýlega, að
„það sé staðföst skoðun, að það
sem hinn konunglegi floti aðhcif-
ist, myndi hann ekki láta sér til
hugar koma að gera, ef í hlut
ætti fjölmennari þjóð en 165
þúsundir".
Við erum á sama máli, enda
krefjast Sovétríkin 12 mílna
landhelgi, án þess að minnzt
verði, að brezki flotinn hafi látið
að sér kveða í því tilefni. En
það er líka mun auðveldara að
knýja sjónarmið sín fram með
valdi gagnvart fámennum þjóð-
um.
Sá stuðningur, sem Danmörk
— og Noregur — hafa veitt ís-
landi í þessu máli, er smávægi-
legur. Það er ekki nóg — eins
og stjórnarmálgagnið „Aktuelt“
gerði í ritstjómargrein fyrir fá-
um dögum — að ákalla með grát-
stafinn í kverkunum brezkt göf-
uglyndi. Stórveldi — einnig hin
beztu — hafa sjaldan meira göf-
uglyndi en það, sem hægt er að
kreista út úr þeim. Bæði ísland
og Bretland eru í Atlantshafs-
bandalaginu og in’nan þeirra
samtaka gætu Danmörk og Nor-
egur beitt áhrifum sinum til
góðs fyrir þjóð, sem okkur stend-
ur svo nærri í sögulegu og
menningarlegu tilliti.“
Sjö gæsir, mótiv í púða.
Tómstundaþáttur barna
og unglinga að hefjast
í útvarpinu
NÆSTKOMANDI laugardag, 29.
þ. m., hefst að nýju tómstunda-
þáttur bama og unglinga í út-
varpinu. Verður þátturinn með
liku sniði og undanfarin ár. —
Fyrsta laugardag hvers mánaðar
er frímerkjaþáttur fyrir telpur,
en aðra laugardaga blandað
Stélmerki ísl. flugfélaganna
efni fyrir drengi og telpur. —
Umsjónarmaður þáttarins er sem
fyrr Jón Pálsson.
í þættinum á laugardaginn
verður efnt til verðlaunagetraun-
ar um frímerki og flug, í sam-
bandi við 40 ára afmæli flugs
á íslandi og nýju flugmerkin,
sem út koma 3. sept. nk. Mynd-
irnar nr. 1 og 2, sem þessum lín-
um fylgja, eru tengdar verðlauna
verkefni í frímerkjaþættinum á
laugardaginn, en myndin af gæs-
unum sjö, verðlaunaverkefni i
telpnaþættinum, t. d. 19. sept-
ember.
Tómstundaþátturinn hóf göngu
sína í útvarpinu vorið 1952 og
varð strax ákaflega vinsælt út-
varpsefni fyrir stálpaða krakka
og unglinga. Á stjómandi þátt-
arins, Jón Pálsson, mestan þátt
í að svo vel hefur tekizt tiL Er
áreiðanlegt að margir fagna því
að þátturinn hefur nú göngu sina
enn einu sinni.
Fjölmennt œskulýðsmót haldið að
Löngumýri í Skagafirði
s *>-
Aldrei fleiri ungmenni
í Hóladómkirkju.
SUMARBÚÐIR hafa starfað á
vegum æskulýðsnefndar þjóð-
kirkjunnar í fjórum námskeið-
um að Löngumýri .
Þangað hafa sótt unglingar úr
öllum landshlutum. Aðsókn að
sumarbúðum hefur aldrei verið
meiri en nú. Sumarbúðstaðastjóri
hefur verið séra Bragi Friðriks-
son.
Um helgina 8.—9. ágúst, var
fjlömennt mót að Löngumýri, að
forgöngu æskulýðsnefndar þjóð-
kirkjunnar, hið þriðja í röðinni.
Þangað komu 75 æskulýðsfé-
lagar frá Siglufirði, 50 frá Akur-
eyri, 7 frá Húsavík og 8 frá
Hólmavík auk sumarbústaðagest-
anna, sem einnig voru þátttak-
endur. Reist voru 50 tjöld fyrir
þátttakendur. Á laugardagskvöld
ið var kvpldvaka, þar sem séra
Kristján Búason flutti ræðu, en
ávörp fluttu Hrefna Tynes, kven
skátaforingi, Helgi Tryggvason,
kennari, sem einnig stjórnaði al-
mennum söng, en bænir flutti sr.
Ragnar Lárusson, Siglufirði, og
séra Andrés Ólafsson, prófastur
á Hólmavík, við fánahyllingu
daginn eftir.
Ennfremur var varðeldur sið-
ar um kvöldið, kvikmynd og flug
eldum skotið. Kvöldvakan endaði
með bæn í kapellu Löngumýrar-
skólans, sem séra Lárus Halldórs-
son stjórnaði.
Á sunnudaginn var farið að
Með fótbrotinn
mann frá Jan
Mayen
NESKAUPSTAÐ, 26. ágúst: —
Norska eftirlitsskipið Draug kom
hingaþ í morgun með fótbrotinn
mann frá Jan Mayen. Kom skip-
ið beint þaðan með manninn, sem
þar var starfandi verkfræðingur.
Var hann lagður inn á sjúkrahús-
ið hér. — Fréttaritari.
Hólum í Hjaltadal og hlýtt á
messu. Þar prédikaði séra Pétur
Sigurgeirsson á Akureyri, en fyr
ir altari þjónaði prestur staðar-
ins, séra Bjöm Björasson. Gat
hann þess í messulok, aS aldrei
hefðu svo margir unglingar vér-
ið saman komnir í Hóladóm-
kirkju, sem þennan dag.
Bæn í kórdyrum flutti Ásta
Sigurðardóttir.
Séra Bragi Friðriksson sleit
mótinu, þakkaði öllum þátttak-
endum og flutti kveðju biskups.
— Eisenhower
Framh. af bls. 1.
leggja sitt af mörkum til þess
aff tryggja aff Vestur-Berlín
nyti frelsis áfram.
Þegar athöfninni á flugvellin-
um lauk, ók Eisenhower inn í
borgina og fylgdist mikill mann-
fjöldi með ferðum hans. Víða
höfðu fánar þjóðanna verið dregn
ir að hún og sums staðar hafði
einnig verið komið upp borðum
með áletruninni: „Þjóðverjar
treysta Eisenhower" o. fl.
Áfram til Lundúna
Eins og fyrr var sagt, munu
þeir Eisenhower og Adenauer
ræðast við á morgun, en síðdegis
heldur sá fyrrnefndi áfram ferð
sinni til Lundúna.
í nótt gistir Eisenhower í bú-
stað bandaríska sendiherrans í
Vestur-Þýzkalandi, skammt fyrir
utan Bonn. Þegar hann kom þang
að í gærkvöldi, beið hans skeyti
frá Willy Brandt, borgarstjóra
Vestur-Berlinar, þar sem hann
þakkaði honum staðfestu hans í
Berlínarmálinu gagnvart ógnun-
um Sovétstjórnarinnar og kvaðst
treysta því að Bandaríkjamenn
héldu óbreyttri stefnu í því máU.