Morgunblaðið - 16.08.1960, Blaðsíða 10

10
MORGIJISRLAÐIÐ
Þriðjudagur 16. ágúst 1960
FERÐAMANNA-
STRAUMURINN
ALDREI áður hefur jafn
mikill fjöldi erlendra
ferðamanna komið til lands-
ins eins og nú í sumar. Má
með sanni segja, að hingað
hafi legið stöðugur straumur
útlendinga. Svo vel hefur
viljað til, að sunnanlands
hefur veiið einstök veður-
blíða, svo að vart er að efa,
að fjöldi útlendinganna
hverfur héðan með góðar
minningar. Þeir munu sjálf-
sagt segja vinum og kunn-
igjum frá fögru landi og á-
nægjulegri dvöl. Það mun svo
aftur orka því, að enn fleiri
"fýsi að leita hingað til lengri
eða skemmri dvalar.
Megin ástæðan til þess að
ferðamenn leita nú hingað
meir en áður, er auðvitað sú,
að eftir gengisbreytinguna er
verðlag svipað hér á íslandi
og í nágrannalöndunum og
á ýmsum sviðum mun það þó
lægra. Þegar litið er til fjár-
hagshliðarinnar er því ísland
orðið eftirsótt ferðamanna-
land. Hitt er svo alkunnugt
og margrætt að hér skortir
flest til þess að hægt sé sæmi-
lega að taka á móti ferða-
mönnum, og er tilgangurinn
ekki fyrst og fremst að ræða
það vandamál.
Enda þót.t hingað koma er-
lendra ferðamanna hafi auð-
vitað beinust áhrif á hag veit-
inga- og gistihúsa, þá njóta
einnig fjöimargar aðrar grein
ar atvinnulífsins góðs af
henni. Þannig þurfa útlend-
ingarnir á rr.argháttaðri þjón-
ustu að halda. Þeir aka um
bæinn í einkabifreiðum, “fara
út um landsbyggðina í hóp-
ferðabílum, með skipum og
flugvélum, þeir koma til rak-
arans o. s. frv.
En það er ekki einungis
þeic, sem þmnustustörf hafa
á hendi, sem njóta góðs af
ferðamannastraumnum. Nú
þegar verðlag er hér sam-
bœrílegt vio þáð, sem er í ná-
lægum löudum, ganga ferða-
menn búð úr búð og skoða
þann varning, sem á boðstól-
um er. Innkaup þeirra geta
orðið íslendingum drjúgur
tekjustofn, ekki sízt vegna
þess að þeir munu fyrst og
fremst kaupa íslenzkar vör-
ur. Að því var vikið hér í
blaðinu á summdaginn, að út-
lendingarnir hefðu keypt upp
meginið aí þeim íslenzku silf-
urvörum, sem á boðstólum
voru. Mikið er einnig keypt
af ýmsum vörum öðrum, t. d.
ullarvörum og gæruskinnum.
Þannig er það ekki ein-
göngu verztunar- og iðnrekst-
ur, sem góðs nýtur af dvöl
ferðamanna í landinu, heldur
einnig landbúnaðurinn. Og
meðan ferðamennirnir dvelja
hér, neyta þeir svo einnig
mikils af jandbúnaðarafurð-
um. Þeir kynnast hér íslenzka
dilkakjötinu, sem yfirleitt
mun líka afburðavel. Gæti
það haft þýðingu til þess að
örva kaup þeirrar vöru er-
lendis eftir því sem útflutn-
ingur hennar eykst. Og fyrir
markaðsmál sjávarútvegsins
hefur það líka vafalaust haft
nokkra þyðingu, að fjöldi út-
lendinga kynnist hér beztu
fiskafurðum heimsins.
Bankamir fá nú í fyrsta
skipti veruiegar upphæðir í
erlendum gjaldeyri vegna
ferðamannakomunar. Áður
héldu ferðamenn að sér hönd-
um með öll innkaup og mikið
bar einmg á því, að þeir
skiptu gjaldeyri sínum á
svörtum markaði. Ekki er
ólíklegt, að enn muni ein-
hverjir þeirra, sem hér fá
greiðslur frá ferðamönnum í
erlendum gjaldeyri, halda
þeim peningum af gömlum
vana. Hinir munu þó miklu
fleiri, sem gera sér grein fyr-
ir því, að íslenzka krónan er
nú sízt verri en gjaldeyrir
annarra þjóða, vegna vaxt-
anna og þeirrar festu, sem
skapazt hefur í efnahagslíf-
inu. Fljótlega mun því meg-
inið af því íé sem ferðamenn
flytja til landsins, koma til
bankanna.
Á það má með réttu benda,
að stór nluti þeirra ferða-
manna, sem hingað hafa kom-
ið, hafa komið til þess að sitja
margháttaðar ráðstefnur. I
sambandi við þær er ekki ein-
göngu tekjuöflun, heldur
einnig útgjöld. í því efni vir'ð-
ist enn ríkjandi algjört hóf-
levsi. Oývíndís VéMUr eru
haldnar og jafnvel í hádegis-
verðarboðum eru menn nán-
ast neyddir til að drekka 5—6
tegundir áfengis. Þetta er
sannkallaður „flottræfilshátt-
ur“, sem útlendingamir gera
grín að og hið fyrsta þarf að
uppræta. Að þessum glæsi-
boðum kveður svo rammt, að
suma dagana em þeir sem
ráðstefnumar sitja í þremui
slíkum. Slíkt fyrirkomulag
er auðvitað engum til ánægju
og okkur til vansæmdar og
tjóna.
A rústunum
AÐ MORGNI hins 9. þ. m.
barst klukknahljómur út
yfir borgina Nagasaki í
Japan. Klukkunum var
hringt til að minnast þess,
að 15 ár vom liðin síðan
hryllilegasti atburðinn í
sögu borgarinnar gerðist
— er Bandaríkjamenn
vörpuðu kjarnorkusprengj
unni, sem jafnaði mikinn
hluta borgarinnar við
jörðu — aðeins þrem dög-
um eftir að kjarnasprengj-
an var íyrst notuð í hern-
aði, þegar Hiroshima var
eydd. —• Klukknahljómur-
inn var upphaf óbrotinnar
minningarathafnar, sem
þúsundir alvörugefinna
borgarbúa tóku þátt í.
0 70 þús. fórust
Talið er, að um 70 þúsund
manns hf.fi farizt í kjarn-
orkuárásinni á Nagasaki, flest
ir í sjálfri sprengingunni,
margir brunnu til bana í hin-
um miklu eldum, sem víða
gusu upp — og loks tróðst
fjöldi manns undir, til dauðs,
þegar fólkið ruddist í ofsa-
hræðslu út úr borginni, eins
og þegar dauðskelkuð dýr
merkurinn flýja undan sléttu-
og skógareldum. Og enn er
fólk að deyja af afleiðingum
geislunar eftir hina miklu
sprengingu, og er sérstakt
sjúkrahús starfandi í Naga-
saki fyrir um 250 „geislunar-
sjúklinga".
• Eins og fuglinn Fönix
Af efri myndinni, sem
fylgir hér með, má gera sér
nokkra hugmynd um þá gíf-
urlegu eyðileggingu, sem varð
í Nagasaki fyrir 15 árum. En
borgin hefir risið úr „ösk-
unni“ eins og fuglinn Fönix,
svo sem siá má á neðri mynd-
inni, en hún er tekin fyrir
skömmu — á sama stað og hin
efri 15 árum áður. — Þegar
kjarnorkuárásin var gerð á
Nagasaki, voru íbúar hennar
um 150 þúsund, en þeir eru
nú orðnir um 340 þúsund tals-
ins. Ný íbúðarhús, skólahús,
opinberar byggingar og verk-
smiðjur hafa verið reistar á
rústunum Velmegun ríkir nú
í Nagasaki, sem er nýtízkuleg
iðnaðarborg — og er t. d. önn-
ur helzta miðstöð japanska
fiskiðnaðarins í dag.
En þrátt fyrir góða daga nú,
gleymist ekki hörmungadag-
urinn fvrir 15 árum. — Borg-
arstjóri Nagasaki gaf skýrslu
um atburðinn til ríkisstjórn-
arinnar hinn 1. sept. 1945. —
Hann sagði, að gefið hefði ver
ið loftvarnamerki hinn 9.
ágúst, en ekkert gerðist. Ekki
hafði þó verið gefið merki um,
að hættan væri liðin hjá, þeg-
ar borgarbúar sáu þrjár fall-
hlífar svífa í áttina til jarðar.
— Þæ: voru undanfari
sprengjunnar, sagði borgar-
stjórinn.
reis
• Eins og spilaborg
Síðan kvaðst borgarstjór-
inn hafa séð ógurlegan
„blossa ‘, sem hann svo kall-
ar, er bJindaði hann gersam-
lega í bili, og um leið fund-
ið heita loftbylgju skella á
sér. Síðan heyrði hann gífur-
legan návaða — og um leið
tóku byggingar að hrynja
hundruðum saman, eins og
spilaborgir. — Borgarstjórinn
sagði að sprengjunni virtist
hafa venð „beint að verk-
smiðjuhverfunum í nox-ður-
hluta borgarinnar" — en þar
varð mest tjónið. Höfnin og
aðalver.Uunarhverfið — um
það bil tvær mílur frá
sprengjustaðnum — urðu ekki
fyrir yerulegum skemmdum.
Einnig sluppu íbúðarhverfi,
þar sem hæð bar milli þeirra
og sprengingarinnar, með
minni hóttar skemmdir. — í
skýrslu sinni slcýrði borgar-
stjórinn frá því, að símastaur-
ar og tré á nærliggjandi hæð-
um hafi þverkubbazt við
sprenginguna, sem eldspýtur
væru — af því megi nokkuð
ráða kraft hennar.
- ★ -
Algengasta lýsingin á Naga
saki eftir kjarnorkusprenging-
unna var sú, að því væri lík-
ast, sem yfir borgina hefði
gengið snöggur, en geigvæn-
lega öflugur hvirfilvindur,
sem engu eirði, þar sem hann
fór yfir.
bldmleg borg..
Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsmgar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
UTAN IIR HEIMI