Morgunblaðið - 28.03.1963, Blaðsíða 23

Fimmtudagur 28. marz 1963
MORGUNBL4ÐIÐ
23
— Varðarfundur
Framh. af bls. 1
munandá aðf lu tn i n gsgj öld, sem
reiknuð væru með 5—6 mísmun-
andi aðferðum. í stað þess alls
er lagt til, að komi einn verð-
tollur af einum grunni. Þarf ekki
að fara mörgum orðum um það,
hver áhrif þetta hefur á vinnu
og állan kostnað bseði hjá ríki og
innfly tj endum.
Ósamræmið óviðunandi
í öðru lagi Vctr ósamræmi tolla
ó hinar ýmsu vörutegundir svo
mikið, að ekki var viðunandi.
Stundum var það lögfest vitandi
vits, þegar stjórnaitvöld vildu
mismuna atvinnuvegum eða at-
vinnuformum, stundum kom það
til af vangá, þar sem í tollabreyt-
ingar var ráðist af sliiku fljót-
ræði, að ekki vannst tími til sam-
ræmingar. Nefndi ráðherrann til
dæmis varahluti í báta, bifreið-
ar og hjóladnáttarvélar, en tollar
á þeim voru með þrennum hætti,
þótt oft og tíðum væru sömu hlut
irnir notaðir í öllum vélunum.
Var svo komið, að óvinnandi veg
ur var að fylgja fram ákvæðum
laganna í þessu efni.
Það var því eitt af leiðarljós-
unum við endurskoðunina að
araga úr þessu ósamræmi og hef-
ur stónkostlega mikið áunnizt í
því efni til samræmis, lagfærng-
ar og aukins jafnréttis. Enn er þó
fjarri því að því marki sé náð,
sem að er stefnt, þar sem það
krefðist svo mikils stökks, að ó-
gerlegt væri að taka það í einum
áfanga. En meginsjónarmið er að
taka það saman, sem saman á.
Lækkun tolla.
Þriðja sjónarmiðið, sem haft
var í huga, var lækkun tolla og
var þar um tvo hluti að ræða.
Annars vegar að draga úr eða
útrýma oftollun, en hún var á
sumum vörutegundum orðin svo
há, að það var fjarri öllu lagi, og
hins vegar að lækka tolla á nauð-
synjavörum, sem notaðar eru í
þarfir atvinnuveganna.
Hvað fyrra atriðið snertir var
svo komið eftir alla ringulreiðina,
að tol'lar á sumum vörutegundum
voru orðnir hærri en í nokkri
öðru landi Vestur-Evrópu. Hæsti
toiiur í dag mun nema 344%.
Hann er að vísu einsdæmi, en
fleiri tollar voru upp undir og yf
ir 300%, áður en til tollalækkun
arinnar kom í nóvember 1961.
Vék ráðherrann síðan nokkuð
að þeim tollalækkunum og minnti
á, að tilgangur þeirra hefði verið
tvíþættur. Annars vegar að lækka
Vöruverðið til almennings og hins
vegar að draga úr því smygli,
sem viðgengist hafði í stórum stíl
á tollahæstu vörunum. Þessi til-
raun, sem gerð var á allmörgum
Vörutegundum, var vissulega ekki
áhættulaus, þar sem það hefði
Jón Jónsson, frá
Hvanná, látinn
JÓN Jónsson, frá Hvanná, lézt
í Borgarsjúkrahúsinu í gær-
pnorgun.
Hann var vel þekkt sönglaga-
skáld og samdi m. a. lög við
Ijóð Tómasar Guðmundssonar,
Hanna litla og Eygló, og Drauma
gyðjan eftir Hreiðar E. Geirdal.
Jón var sonur Jóns Jónssonar,
fyrrverandi alþingismanns, frá
Hvanná.
skert tekjur rikissjóðs um milli
40 og 50 millj. kr., ef ekki hefði
dregið úr smyglinu, en niður-
staðan var sú, að þessar vöru-
tegundir skiluðu ríkissjóði 15
millj. meira í tolla en árið áður,
svo að í staðinn fyrir mögulegt
tekjutap skilaði tollalækkunin
nokkrum hagnaði fyrir ríkissjóð.
S já var útvegurinn
Þá gaf ráðherrann örstutt yfir-
lit yfir nokkrar breytingar og
lagfæringar, sem í frumvarpinu
felast. Veik hann þar fyrst að
sjávarútveginum: Skip og bátar
hafa verið tollfrjáls eins og að
sínu leytinu flugvélar og er svo
enn í frumvarpinu. Á ýmsum
notaþörfum útvegsins hafa verið
lágir tollar, frá 1% í 4%,,sem
hefur verið látið haldast í meg-
inatriðum.
Hins vegar hefur viss vandi
sprottið af því, að rekstrarvörur
hafa verið misjafnlega tollaðar
hjá atvinnuvegunum, lægst hjá
útveginum, svo hjá landbúnaði
og hæst hjá iðnaðinum. I frum-
varpinu eru margar lagfæringar
til samræmingar og leiðréttingar
í þessu efni og hefði verið allt
of stórt stökk að ganga lengra
en gert er, þótt þýðingarmikið
spor hafi verið stigið.
Útvegsmenn mafa átt erfiðast
með að sætta sig við það, að lagt
er til í frumvarpinu að varahlut-
ir til bátavéla hækki úr 21% í
35% til samræmingar við vara-
hluti í hjóladráttar- og bifreiða-
vélum. En þegar málin höfðu
verið skýrð fyrir forráðamönn-
um LfÚ féllust þeir á, að annars
væri ekki kostur. Hins vegar er
gengið til móts við þá í staðinn,
m.a. með því að tollur á báta-
vélum lækkar úr 21% í 10%,
tollur á bergmálsdýptarmælum,
radar og fisksjár lækkar í 4%
úr 15%, tollur á stýrisvélum úr
35% í 4% og á fleiri vöruteg-
undum, sem ekki eru notaðar af
öðrum en útveginum. Kvaðst
ráðherrann ætla, að gengið hefði
verið svo langt í þessu efni, að
telja mætti sæmilega við unandi.
LandbúnaðUr
Hvað landlbúnaðinn snertir þá
lækkar tollur á hjóladráttarvél-
um úr 34% í 10% og er eins uim
ýmsar vélar fyrir land/búnaðinn,
sem eingöngu eru n-otaðar á bú-
unum, að tollar ó þeim lækka í
10%, en Ihann er nú 20-21%. Má
þar til nefna sláttuvélar, rakstr-
arvélar, áburðardreifara o.fl.
Hins vegar er 35% tollur á þeim
vélum, sem notaðar §ru til mjóLk
urvinnslu í mjólkurbúunuim,
svo sem verið hefur um almenn-
ar iðnaðarvélar.
Tðnaðurinn
Tollamál iðnaðarins fcvað ráð-
heirrann ákaflegia mikið og við-
kvæmit vandamál. Upphaflega
hefðu fjórir embættismenn ver-
ið í nefnd þeirri, sem hafði end-
urskoðun tollskrárinnar með
höndum. En henni var ekki langt
á veg feomið, er rétt sýndist að
bæta einum manni, sérfróðum
um þanfir iðnaðarins í nefndina,
„að ég ætla til mjög mikils
gagns, sagði ráðherrann. Tók
hann skýrt fram, að forráðameim
iðnaðarins hefðu sýnt mikinn
Skilning og víðsýni og ekki farið
fram á háa verndartolla, heldur
það eitt, sem hóflegt og sann-
gjarnt gat talizt. En þar yrði
sam annars staðar að finna hið
vandrataða meðalhóf.
Enn veldur það ekki hvað sízt
erfiðleikuim við að ákvarða, hve
mikill hluti iðnaðarvörunnar er
í innfluttu hráefni og hve mikið
vinnulaun.
Þá gat róðherra þess, að tolla
á handverfefærum og simíðatólum
lækfeuðu úr 70-81% í 60%.
Þá gat ráðherra þess, að tollar
is, að heimilt sé að grípa í taum-
ana, ef grunur eða vissa er fyrir
því, að erlend fyrirtæki freisti
þess að beita undirboðum til að
drepa innlendan iðnað eða visi
að honum, en öll ríiki Vestur-
Evrópu hefðu teklð slík ákvæði
upp í tollalög sínum.
Er þetta ákvæði nauðsynlegt í
MJÖG stórstreyait var í
Reykjavíkurhöfn á sjöunda
tímanum í gærkvöldi. Var
ekki lengra niður að sjávar-
fleti frá hafnarbakkanum en
\i til 1 fet. Samkvæmt frá-
sögn hafnsögumanns var flóð
ið um 50 sentimetrum hærra
en gefið er upp á flóðtöflu.
Tvisvar á ári er stórstraum
ur svona mikill, þ.e. svokall-
aður Góustraumur og svo Höf
uðdagsstraumur. I
Engu líkara var í gær við
höfnina en að skipin myndu
fljóta uPp á liafnarbakkann
eins og sjá má á-.myndinnL
(Ljósm.: Sv. Þ.).
lögum og kvaðst ráðherrann ætla
að vitneskjan um það væri nægi
leg til þess, í flestum tilfellum
yrði þess ekki, freistað að beita
undirboðum hér á landi.
Loks kvgðst ráðherrann vita, að
mikill áhugi væri fyrir því, að
tollur á iðnaðarvélum lækkaði.
Það mál hefði verið athugað
gaumgæfilega en ekki verið talið
fært að gera það, þar sem það
mundi draga svo margan dilk á
eftir sér.
Verzlun.
í sambandi við verzlunina kvað
ráðherrann við ýmis vandamál
að glíma. Minntist hann nokkuð
á þann glundroða, sem verið
hefði á tollun umbúða, sérstak-
lega hvað snerti plast, sem fyrir
mistök lenti í 4%, meðan aðrar
umbúðir voru tollaðar frá 50%
og upp og yfir 100%, en við það
fór allt samræmi úr skorðum.
Lausn þessa máls varð sú, að plast
umbúðirnar eru hækkaðar í 35%
en á hinn bóginn er tollur á venju
legum umbúðapappír lækkaður
úr 52—56% í í 30%, venjulegur
pappírstollur úr 106% í 50%, toll
ur á kraftpappír úr 45% í 30%,
pokar til vélpökkunar úr 106%
í 40% o. fL
virðir, og taka strangt á því, etf
út af er brugðið.
Að lokinni ræðu fjármálaráð-
herra tóku Þorvarður Jón Júlíus-
son, framkv.stj., og Sigurður
Magnússon, kaupm., til máls.
Einn ók út af
veginum - teir
rákust saman
VÖRUBÍLLINN G-1400 fór út af
veginum á móts við Halakot á
Vatnsleysuströnd um kl. 1 í fyrri
nótt, en bíllinn var að koma frá
Keflavík.
Örstuttu síðar kom jeppinn Y-
650 frá Reykjavík. Stanzaði öku-
maðurinn á hægra kanti, þar sem
hann hélt að slys hefði orðið.
Slökkti hann ekki á ljósum.
Stuttu síðar kom Volkswagen
frá Keflavík, Ö-724, og lenti fram
an á jeppanum. Kvaðst ökumað-
ur Ö-724 hafa reiknað með því,
að jeppinn væri á vinstra kanti
og hafa blindazt af ljósum hans.
Ekki urðu slys á mönnum og
litlar skemmdir urðu á bílunum.
Gullfoss
EIMSKIPAFÉLAGI fslands barst
í gær skeyti frá skipasmiðastöð
Birrmeister & Wain til staðfest-
ingar á því, að viðgerð m.s.
Gullfoss verði lokið það snemma
að skipið geti siglt frá Kaup-
mannahöfn 8. júní nk.
Febrúar-
bók AB
uppseld
BÓK ALMENNA bókaféags-
ins, „Það gerist aldrei hér“,
er nú uppseld hjá forlaginu.
Bókin hefur vakið mjög
mikla athygli og verið mjög
umrædd manna á meðal.
„Það gerist aldrei hér“ var
febrúarbók AB og nú hefur
verið ákveðið að endurprenta
hana til að hægt sé að anna
eftir L?urn. Mun önnur útgáfan
koma á markaðinn eftir um
I hálfan mánuð. ,
Stýri bátsins bilaði
- rak upp í hafnargarð
Byggingarvörur.
Tollur á byggingarvörum verð
ur almennt 35% eða svipaður og
hann nú er. Það kom til athug-
unar, hvort fært þætti að laækka
hann eða jafnvel fella hann
alveg niður, en svo reyndist ekki.
Enda er hér um að ræða innfiutn
ing fyrir um 400 millj. kr., sem
gefur hátt á annað hundrað millj.
kr. tekjur í ríkissjóð, en auk þess
er sýnilegt, að það er ekki leiðin
til að greiða fyrir lækkun bygg
ingarkostnaðar íbúðarhúsa, þar
sem allt byggingarefni verður að
sjálfsögðu að vera í sama tolla-
flokki, til hverra framkvæmda,
sem það fer. Því verður að fara
aðrar leiðir til að lækka bygging
arkostnaðinn, sem ráðherrs/.n
kvaðst fullviss um, að væri hægt,
eins og oft hefði verið bent á.
Lækkun á tollum hljóðfæra
Það er nýmæli að heimUt er
að taka við gjöfum frá útlöndum
með vissum skilyrðum, án þess
að borga tolla af þeim. Tollar af
hljóðfærum almennt verða 50%,
en eru nú 76, 162, og 227%. Með
lögum um lækkun aðflutnings-
gjalda 1961 voru tollar á píanó-
um og orgelum lækkaðir í 76%
og eru þeir nú enn læfekaðir í
30%. 1961 voru aðflutningsgjöld
á úrum lækkuð en ekki klufek-
um. Nú er lagt til, að tollar á
klufekum læfcki í 50 úr 207%
o.fL
Aukin tollgæzla
Loks upplýsti ráðherrann, að
á vegum ríkisstjórnarinnar starf
aði nú önnur nefnd að endur-
skoðun á tolleftirliti og tollgæzlu
en strangt tollaeftirlit verður að
haldast í hendur við sanngjarna
tollalagningu sem almenningur J
Vestmannaeyjum, 27. marz: —
Þegar báturinn Glaður, VE-270,
kom úr róðri í gær bilaði stýrið
um það bil sem hann kom inn um
hafnarmynnið.
Rak bátinn upp í nyðri hafnar
garðinn og kom gat á hann. —
Tókst honum þó að komast út aft
ur og að bryggju.
Félagsmálaráðherra Indó
nesíu, frú Rushia Sardjono,
skýrði frá því í dag, að
hraunstraumur frá eld-
fjallinu Agung á Balí, hafi
Ínú einangrað 30 þús. menn
á austurhluta eyjarinnar.
Óvíst er talið að takast
muni að bjarga fólki þessu,
Mikill leki kom að Gl^ð og lagð
ist Lóðsinn utan á hann, setti um
borð tvær öflugar dælur. Þær
höfðu varla undan að dæla sjón-
um úr bátnum, en hann var tek
inn í slipp í morgun.
Kom þá í Ijós allstórt gat á
hliðinni og inn í lest. — Bj. Guðm.
innan skamms.
Frú Sardjono skýrði erm-
fremur frá því, að nú væri
vitað að um 1500 menn hefðu
farizt af völdum eldgossins,
en efeki 11 þús. ei»s og óttast
var í gær.
Eldfjallið Agung á Bali tók
að gjósa 17. marz sl. Hefur 1
hraunflóð og öiskufall lagt
fimmta hluta eyjarinnar í
auðn.
1
Hraunflóð hefur
einangrað 30
þús. menn á Bali
Den Pashar, Bali, 27. marz, ef eldgosinu linnir ekki
NTB/AP.