Morgunblaðið - 29.01.1964, Síða 14

14
MORCUNBLAÐIO
Miðvikudagur 29. jan. 1963
BEGLUSAMUR
ungur maður
óskar að komast að í húsasmíði. Sími 41627.
Hjartkær eiginmaður minn og faðir okkar
FRIXZ WEISSHAPPEL
lézt að heimili sinu aðfaranótt 28. janúar 1964.
Helga Weisshappel og börn.
Móðir okkar,
HILDUR ÁSLAUG SNORRADÓTTIR
Silfurteigi 2, Reykjavík,
andaðist 22. janúar. Utförin hefur farið fram.
Asdís Jóhannesdóttir, Snorri Jóhannesson.
Móðir ðkkar, tengdamóðir og amma '
MAGNDÍS BENEDIKTSDÓTTIR
Spítalastíg 8,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju finamtudaginn 30.
þ.m. kl. 10,30. — Athöíninni verður útvarpað.
Börn, tengdahörn og barnabörn.
Hjartkær fósturfaðir minn,
EIRÍKUR VIGFÚSSON
andaðist að fjórðungssjúkrahúsinu Neskaupstað, laug-
ardaginn 25. janúar 1964.
Fyrir mína hönd, og eiginkonu hans og barna minna.
Vilhelmína Guðmundsdóttir,
Hverfisgötu 23 C, Hafnarfirði.
Jarðarför föður okkar, tengdaföður og bróður
• RAGNARS BJARKAN
deildarstjóra,
sem andaðist 23. þ. m. fer fram fráDómkirkjunni fimmtu
daginn 30. þ. m. kl. 13,30. Þeir, sem vildu minnast
hinnar látnu eru beðnir að láta líknarsjóði njóta þess.
Inger Bjarkan, Jóhann E. Björnsson,
Anna Bjarkan, Bjarni Konráðsson,
Kristín Bjarkan, Jóna Bjarkan,
Skúli Bjarkan,
Útför mannsins míns og föður
JAKOBS GUÐMUNDSSONAR
sem andaðist 24. jan. s.l. fer fram í Fossvogskirkju 31.
þ. m. kl. 1,30.
Fyrir hönd barna minna og annarra vandamanna.
Heiðveig Guðmundsdóttir.
Kveðjuathöfn um föður okkar, tengdaföður og afa
GUÐJÓN SIGURÐSSON
frá ísafirði,
fer fram frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 30. þ. m.
kL 3 e.h. — Jarðsett verður frá ísafjarðarkirkju í
næstu viku.
Fyrir hönd systkina, tengdabarna og barnabarna.
Aðalsteinn Guðjónsson.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug
vði andlát og jarðarför móður minnar, tengdamóður og
ömmu
SIGURLÍNU BJARNADÓTTUR
Sérstakiega þökkum við systursyni hennar Guðjóni
Hanssyni og konu hans alla hjálp og umhyggju er þau
veittu hixrni látnu.
Unnur Bergsveinsdóttir, ,
Simon Teitsson, Unnur Þorsteinsdóttir,
börn og barnabörn.
Alúðarþakkir til allra þeirra sem auðsýndu samúð
og vinarþel og heiðruðu minningu eiginmanns míns
föður, tengdaföður og afa
SIGURÐAR S. SKAGFJÖRÐ
trésmíðameistara.
Guðfinna Skagfjörð,
Jón Skagfjörð, Unnur Kristjánsdóttir,
Sigríður Skagfjörð, Ingimar Guðmundsson,
Klara Sigurðardóttir, Magnús Guðjónsson,
Vilhelm Sigurðsson, Marta Jónsdóttir,
og barnabörn.
Kristján Richter — Minning
ÞAÐ VAR hljótt um lót Kristjóns
Ricthter í St. Pau.1 í vetur. Ha.nn
dó sama dag og Kennedy forseti
var myrtur, 22. nóvember 1963,
Og þannig var það að fréttin um
andiát þessa háaldraða heiðurs-
manns fór framhjá mörgum
kuinmingjuim. Kristjám var móður
bróðir Ólafs Thors, fyrrv. for-
sætisráðherra íslamds, Thor semdi
herra í Washingtcn, og þeirra
systkina, og -líka móðurbróðir
Kristjáns Albertssonar rithöfund
ar. Hann var síðastur sinmar kyn-
. slóðar í fjölskyldunmi og var
nærri því 95 ára er hanm lézt.
C. Harold Richter var nafmið
seim Kristjám Kristjánsson frá
Hraunihöfn á Snætfellsnesi bar
hér vestra. „C“ var á ensku
„Christian", Kristj,-n.snafnið sem
hann fékk við skírn, en „Harold“
var nafnið Haraldur, sem harin
kaus sjálfur í endurmimninguim
uim elzta bróður sirfn, Harald,
sem fórst sviplega í sjóslysi ná-
laagt Akranesi, 1884.
Kristján dó á Midway-sjúkra-
húsinu í St. Paul, sköiminu eftir
hádegið 22. nóv. Banalega hans
var um aðeins sex daga og hafði
hann haft frábæra heilsiu alla
æfi, þangað til um þrjú síðustu
ár æfimnar þegar sjón og heyrm
fóru að bila. Saimt var hanm and
lega" hress alveg upp á síðustu
stundu.
Jarðarför Kristjáns fór framn
á mánudaginn, 25. nóv. á jarðar-
fararstofu Fred Jahmsons í St.
Paul, þar sem prestur Baptista-
safnaðarins, sem Kristjóm til-
heyrði, Dr. Alton Snyder, flutti
kveðjumól. Hanm var jarðsettur
í kirkjugarðinum Roselawn Cem
etery í St. Paul.
Kristján kom til Vesturheims
árið 1887 með Pétri og Sveini,
bræðrum sínum, og fór hanm
fyrst til Winmipeg. Var hanm þar
nokkur ár og kom svo til St.
Paul, höfuðborgar Minnesota-
ríkis, um 1894.
Notokru eftir komu hans til St.
Paul, kvæntist Kristjóe Theresu
Lawin, af þýzkum ættum, sem
fædd var í Þjóðverja-byggð
skam.mt fyrir vestan Minneapolis,
í Ohaska, Minnesota. Lifir hún
mann simn, ásamt tveimur böm-
um, fjórum bamabijmum og átta
barnabamabörnum.
Bftirlifandi böm Kristijáns og
Theresu eru: Forrest Harold, 62
ára, sem á heima í Riöhfield,
Washington, skammt frá Port-
land, Oregon viö Kyrraihafls-
strönd, og dóttirin, Phyllis, kona
J. T. Van Istendal, sem á heima
í Hoilywood, Florida. Phyllis var
tvigift, missti fyrri mann sinn,
David M. Brownlee, sem hún
átti tvö böm með, Riöhard og
James Fhilip. Er James Phiiip
aðeins 18 ára, og á heima með
móður < sinni og stjúpföður í
Hollywood, Florida, en eidri son
urinn, Richard Brownlee, er gift
ur og á sex börn, þrjá syni og
þrjár dætur, og eiga þau heima
að White Bear Lake, Minnesota,
úthverfi St. Paul borgar. Af nán-
um aðstandendum Kristjáns er
líka Frank Gross, sem þau hjón
in óiu upp, verzlunarmaður í
mörg ár í Stillwater, Minnesota,
félagi fósturföður síns í fleiri
fyrirtækjur, ógiftur, kominn yfir
sextugt, við slæma heilsu af heila
blóðfalli er hann varð fyrir
fyrir þrem árum; til heimilis h.já
ekkjunni, að 1725 Higbland
Avenue, White Bear Lake, Minne
sota.
Kristján Richter átti heima í
St. Paul og nágrenni borgarinn-
ar í 70 ár, í Winnipeg sex eða
sjö ár, á íslandi rúm 18 ár. Það,
er þá lítil furða þó hann fjar-
lægðist ísland, en samt gleymdi
hann aldrei uppruna síinum. —
Hann var — af gildum ástæðum
— montinn af fóliki sánu á Is-
landi. Maður þarf ekki nema að
blaða í æfisöigu m.á.gs hans, Thor
Jensen, eftir Valtý Stefáinsson,
að skilja það.
Um líf Kristjáns í Vesturheimi
— og er það lengsti kaflinn —
er sannarlega margt hægt að
segja. í Vinnepeg var hann vinur
Frímanni! Anderson, stofnandá
vikublaösiins Heimskringlu, og
lagði hann sitt til að styrkja
blaðið. Við komiuina til St. Paul
í „landaleysinu“ þar, samrýnriid-
ist hann strax staðarhátt.um.
Hann varð ljósmyndari, en betur
iþó — taldist „portrait artist“,
vegna þess að hann litaði manna
myndir sem hann tók, í pastel-
litum, af miikilli list. Upp úr því
færði hann út kvíarnar við stofn
un „The Richter Company", sem
varð auglýsinga-fyrirtæki, lag-
andi myndir, texta, teikningar og
uppköst að auglýsingum handa
mörgum stórfyrirtækjum. Frank
Goss, fóstursonur hans, var þá
komimn á starfsrek, og lögðu þeir
út í raflýst auglýsingasikilti, sem
varð þeim mikið til hagnaðar.
Þaðan frá varð Kristján formað-
ur liftryggingarfélagsins Samarit
an, Life Insurange Association,
sem hann veitti forstöðu í 16
ár, og starfaði áfram í þóigu fé-
lagsins í skrifstofubyggingu í St.
Paul langt fram yfir öll þekikjan
leg aldunstakmörk, þangað til
fyrir rúmum þremur árum.
Kristján var trúmaður mikill,
geklk í Baptista-söfnuð fyrst við
komiuna til St.‘ Paul. Hann var
leiðandi starfsmaður í KFUM,
og Sumnudagaskóla-ikennari í
meira en 40 ár. Hann kenndi
drengjuny eingöngu, og ungum
karlmönnum, og voru kennslu-
tímar hans helgaðir Biiblíulestri
og athugasemdum þarafleiðandi.
Hann var oftastnær með 140 til
150 ungmenni í Sunnudagstímum
hjá sér, varð þekktur um alla
borgina í þessu starfi, nóg til
þess að aðrir trúarflokikar sóttu
um hann sem starfsmann, og á
sjálfsfórnarferli hans i þessu
starfi kenndi hamn minnst fjögur
til fimm þúsund ungurn mönn-
um, seín héldu tryggð við hann
ævilamgt.
Kristjám Richter var ékki að-
eins andlega hneigður, eins og
varð svo augljóst í tómstundum
frá verzlunarstarfi hans. Stjóm-
málim, sem hafa eimkennt að svo
miklu leyti ættfólk hans á ís-
landi, voru ekki sáður óbiugamái
hjá honum. Hann var ákveðinm
fylgjandi Republikanafloikiksins
öll sdn ár í Bandaríkjunum. Sér-
staklega árið 1914 beitti hann
starfskröftum sínum fyrir fi'jáls-
lynda hreyfingu ixxnan flokksins,
og þar var hann ötull samstarfs-
maðxir föður míns, Gunnars heit-
ins Björnssonar, sem þá var for-
maður flokksins í Minnesota.
Kristján varð fyrir möx'gum
árum, meðlimur „Charter Com-
mission" í St. Paul og átti virkan
þ>átt í því að endursernja grund-
vallarreglur bæjarstjórnarinnar í
höfuðborg Mimnesotarílkis. Hann
skírði líka götuna þar sem þau
hjónin og fjölskyldan bjuggu,
lengst — 1767 Higland Parkway
í St. Paul. Gatan átti að heita
Otto Avemue. Kristjáni var alveg
sama um það þótt ætti að heiðra
þýzkan lúðraflokksstjóra sem hét
Otto — honum fannst miklu
meira viðeigandi að láta götuna,
í einu af fallegustu íbúðarhverf-
um borgarinnar, njóta sammefni
með stórum garði þar í grend-
inni, Higland Park og, einu sinni
sem oftar, fékk hann sínu fram,
safnaði áskriftum að beiðnar-
skjali sem fór fyrir bæjarstjóim,
og fékk nafninu breytt.
Það var eitt sem einkenndi
pólitískt starf Kristjáns um fleiri
áratugi. Hamn vann fyrir mól-
stöðum sem honum voru kær og
fyrir framibjóðendum sem höfðu
náð fylgi hans — ekki handa
sjáilfum sér. Hann sótti eirnu sinni
um þingmennsku í rxeðri deild
Minnesota-þingsins, náði ekki
kosningu, en var eftir sem áður
áhugamaður í stjórnmálum.
Langt fjarri íslendingum, í St.
Paul, lagði Kristjén fé í starfs-
rækslu vikublaðsins, Lögberg, og
gaf hann ríflega af efnxxm sinum
til styrktar kennslustólsins í is-
lenzíku við Manitóba háskólann.
Þegar athygli beinist að festu
og framtakssemi Kristjáns hér I
Vesturheimi, þó virðist sjálfsagt
að rifja upp ýmist úr bernsku-
og unglingsárum hans á íslandi.
Sumum fannst hanh kaldlyndur
gagnvart íslandi hér, oig var bann
löngu orðinn ^.tirður í málinu,
þar sem hann hitti samlamda svo
sjaldan.
Það er skiljanlegt að endur-
rninningar Kristjáns um ísland
hafa, vægast sagt, verið misjafn-
ar. Hann sá aldrei sinn eiginn
föður. Kristján Sigurðsson, bóndi
í Hraunhöfn í Staðarsveit á Snæ-
fellsnesi, fórst í sjóslysi skammt
frá Akranesi á miðvikudaginn
fyrstan í sumri, 1868, og fæddist
jfngsti sonur hans, sem fékk að
heita eftir föðurnum, ekki fyrr
en 3. desemiber, þá um haustið,
1868. Steiniumn móðir hans, Jóns-
dóttir Sveinssonar frá Sólheima-
tungu í Borgarfirði og Þorbjarg-
ar Guðmundisdóttur prófasts Jóns
sonar að Staðastað, hafði þá alið
sjö börn. Sonur hjónanna Guð-
mundur, dió kornungur, og Hjört-
ur dó skömmu eftir hann var
tekinn í fóstur af frændum sín-
uim, Sveini Guðmundssyni í Búð-
um. Steinunn var þá ekkja með
þrjá syni er hétu Haraldur, Pét-
ur og Sveinn, og tvær dætur,
Steinunn og Margrét Þorbjörg,
soninn, Hjört, sem dó á næstu
mxsserum, og fæddist svo
Kriistján seint það haust, í des-
ember.
Erfiðleikar frú Steinunnar
voru átakanlegir eftir hún
missti manninn, 1868. Hún hélt
ófram búskap um tíma, varð svo
ráðskona í öðrum bæ, og loks
fékk hún samastað árið 1886 hjá
Sveini Guðmundissyni frænda
sínum, þá verzlunarstjóra á Borð
eyri, með tveimur yngstu börn-
um sínum, Margréti Þorbjörgu,
þá á þrettánda ári, og Kristjáni,
11 ára gömlurn. Hin börnin voru
tekin til fósturs hjó nóbúum og
ættfólki eftir það mikla óhapp
sem skeði 6. janúar, 1884, er elzti
sonur Steinunnar, Haraldur, þá
28 ára og aðalfyrirvinna fjöl-
skyldunnar, drukknaði á hákarla
veiðum með Pétri Hoffman og
tíu öði'um, á fiskibát fró Afkra-
nesi. Einn bátixr af þremur
komst í land á Akranesi í ofsa-
veðrinu þá, og margir fleiri fór-
us.t á sama hátt í storminuxn
mikla á þrettándanum.
Thor Jensen kynntist Margréti
Þorbjörgu ungri, á Borðeyri,
1880. Þau gengu í hjónaband
1886, og tók hinn ungi húsbóndi
að sér tengdamóður sína og móg
sinn, Kristján, upp úr þvi.
Kristján hafði "unnið með Thor
Jensen við verzlunarstörf bæði
á Akranesi og Borgarnesi, og hef
ur Valtýr Stefánsson þetta eftir
Thor í ævisögunni, um það tíma-
bil: „Samvera okkar Kristjáns
varð skemmri en ég hafði vonast
eftir, þvÞað sumarið 1887 ákvéðu
bræðuc hans, Pétur og Sveinn, að
flytjast búferlum til Ameríku.
Þegar þeir höfðu bundið þetta
fastmælum taldi Kristján að hon-
um væri ráðlegast að slást í för-
ina með þeim.“
Sveinn dó fyrir um það bil
fimmtan ái'um í Seattle, vestur
við Kyrrahaf, Pétur á undan hon
um í suðvestur hluta Randaríko-
anna, báðir eimhleypir, og nú er
Kristján horfinn sjóinium, þriðji
bróðirinn sem lagði leiðina vest-
ur, fyxir meir en 76 árum.
Valdimar* Bjönxsson.