Morgunblaðið - 24.11.1976, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVEMBER 1976
23
Gunnar Pálsson skrif-
stofustjóri — Minning
fyrir mér góðar minningar enda
margar mínar kærustu æsku-
minningar tengdar honum og
hans fjölskyldu.
Þegar fjölskylda min flutti til
Akraness árið 1948, bjuggum við
fyrst i stað í sama húsi og fjöl-
skylda Ragnars. Foreldrar mínir
og þau Ragna og Ragnar voru
kunnug frá fyrri tið. Það kom þvi
nokkuð af sjálfu sér að börn
þeirra Rögnu og Ragnars urðu
leikfélagar okkar bræðranna og
við heimagangar á heimilum
hvors annars. Vorum við krakk-
arnir fundvis á alls konar leiki
eins og börnum er títt og nutum
góðrar aðstoðar Ragnars. M.a.
klippti hann út og teiknaði fólk úr
pappír handa okkur. Var þetta
hinn fjölbreytilegasti hópur:
hefðarkonur, aðalsmenn, herfor-
ingjar, sjómenn og verkamenn.
Lékum við okkur mikið að þessu
„fólki“. Þessi leikföng á ég flest
ennþá og þykir vænt um, enda
einhver þau beztu, sem ég hef átt.
Bera þau höfundi sínum fagurt
vitni: hvað snertir listilegt hand-
bragð, mikið hugmyndaflug og
hve gaman hann hafði af að sinna
börnum og koma til móts við þarf-
ir þeirra.
Síðar þegar ég komst á þann
aldur að fara í gagnfræðaskóla
kynntist ég nýrri hlið á Ragnari.
Þar kynntist ég honum sem
kennara. Hvorki fyrr né síðar hef
ég haft annan eins kennara. Það
var alveg sama hvort hann var að
kenna mannkynssögu eða is-
lenzka málfræði, að kennslu-
stundina gerði hann svo skemmti-
lega að maður kveið fyrir þegar
hringt yrði úr tíma.
Enda var hann bæði elskaður
og virtur af nemendum sínum.
Þetta eru aðeins örfá minninga-
brot sem koma upp I hugann þeg-
ar Ragnar Jóhannesson er kvadd-
ur og honum þakkaðar samveru-
stundirnar.
Rögnu, börnum þeirra og öðr-
um aðstandendum votta ég samúð
mlna. Steingrfmur Ingvarsson.
O, quae mutatio rerum.
Þessi orð úr hinum gamalkunna
stúdentasöng koma mér í hug, er
ég minnist Ragnars Jóhannesson-
ar, fyrrum skólastjóra, látins, en
hann lézt í Borgarspítalanum 16.
þ.m. eftir langvinn veikindi, 63
ára að aldri.
Ekki er það ætlun mín að rekja
hér æviferil Ragnars, enda munu
aðrir til þess færari en ég, heldur
verða þetta aðeins örfá orð í
minningu góðs drengs og vinar.
Ég kynntist Ragnari fyrst, er ég
réðst sem stundakennari að Gagn-
fræðaskólanum á Akranesi haust-
ið 1951, þar sem hann var þá
skólastjóri. Mér varð hann þegar
hugstæður vegna sérstakrar við-
mótshlýju hans og fjölþættra
gáfna. Ég fann þegar, að þar fór
maður, sem gerði sér ljóst, að
„aðgát skal höfð í nærveru sálar",
ekki aðeins gagnvart nemendum
sínum, heldur og sérhverjum
þeim, sem hann umgekkst. Vissu-
lega gat hann stundum hleypt
brúnum, en aldrei tókst honum
samt sem áður að dylja sinn innri
góðhjartaða og kærleiksríka
mann.
Ragnar var orðsins maður og
var mjög létt um að tjá sig, hvort
heldur var í ræðu eða riti,
bundnu máli eða óbundnu, enda
var jafnan unun að hlýða á mál
hans, ekki eingöngu vegna orð-
snilli heldur og hversu vel og
skörulega það var flutt. Ég hika
ekki við að segja, að fáir menn
voru áheyrilegri í ræðustóli en
hann. En kynni mín af Ragnari
voru ekki aðeins bundin sam-
starfi okkar við skólann, heldur
einnig félagsstörfum ýmiss konar,
svo sem í Stúdentafélagi
Akraness og Stúdentafélagi Mið-
Vesturlands, en í báðum þessum
félögum var hann meðal þeirra,
sem mest og bezt störfuðu, enda
var stúdentsandinn honum i blóð
borinn.
Um skeið störfuðum við saman,
ásamt fleirum, að útgáfu blaðs á
Akranesi, og er ekki að orlengja
það, að allt okkar samstarf og öll
okkar kynni voru á þann veg, að
óblandinni ánægju veldur í eldur-
minningunni.
Ragnar var mikill gleðimaður á
góðra vina fundum, en jafnframt
mikill alvöru- og tilfinningamað-
ur undir niðri, ef til vill meiri
tilfinningamaður en hans við-
kvæma sál fengi á stundum risið
undir.
Það er stundum sagt, að sumir
menn séu of góðir fyrir þennan
heim. Ekki get ég alls kostar fall-
izt á það, þvi að auðvitað þarf
heimur okkar að eiga sem flesta
góða menn til þess að hann geti
orðið góður. En hitt er annað mál,
að margir eru svo viðkvæmir að
eðlisfari, að þeir geta aldrei til
fulls sætt sig við þessa misvinda-
sömu tilveru okkar, og sé þeim
ekki gefinn nægur viljastyrkur og
baráttuþrek, kann slíkt að verða
þeim ofraun.
Ragnar var kvæntur hinni
ágætustu konu, Rögnu Jónsdótt-
ur, sem lifir mann sinn, og áttu
þau saman þrjú börn, Ragnar,
Ingibjörgu og Guðrúnu.
Ég sendi eftirlifandi eiginkonu,
börnum og vandamönnum öllum
innilegar samúðarkveðjur. Vini
mínum Ragnari, óska ég farar-
heilla.
Valgarður Krist jánsson.
Þegar ungur kennan hefur
starf á nýjum stað, þar sem hann
er öllum ókunnur og starfs-
reynsla er engin, þá veltur nokk-
uð á því, hver fer með húsbónda-
valdið í skólastofnuninni.
Þegar undirritaður stóð í þess-
um sporum fyrir rúmum fjórð-
ungi aldar, þá var Ragnar
Jóhannesson skólastjórinn, og
það er óhætt að segja, að hann
mótaði andrúmsloftið, sem ríkti í
Gagnfræðaskólanum á Akranesi í
þá daga.
En hann gerði miklu meira. Þó
hann sæti aldrei i bæjarstjórn, þá
setti hann meiri svip á bæinn en
nokkur annar á þeim tíma. Hon-
um tókst að halda úti blaði, hann
var driffjöður í leikstarfsemi og
lék mörg hlutverk með ágætum,
hann samdi legio af gamanvísum,
leikþáttum og jafnvel heila
bæjarrevíu. Hann stóð fyrir og
stjórnaði flestum meiri háttar
samkomum og mannfundum hér,
og þegar forseti Islands heimsótti
Akranes, þótti sjálfsagt að láta
hann skiptuleggja dagskrána.
Ragnar Jóhannesson var
óvenjulegur maður á margan
hátt. Ræðusnilld hans var lands-
kunn, en hitt var ekki síður at-
hygli vert, hve mikla hæfileika
hann hafði til að bera á sviði
myndlistar. Skrautritari var hann
með afbrigðum góður, og hann
hafði mikið yndi af því að teikna.
Það rikti glaðlegur og frjálsleg-
ur andi á kennarastofunni í
G.S.A. á árum Ragnars, en hann
var þar skólastjóri árin
1947—1958. Ég hygg að árin hans
á Akranesi hafi verið honum
hamingjuár, e.t.v. bestu ár ævi
hans. Hér var hann elskaður og
dáður sakir hæfileika sinna og
forystu í félagsmálum.
En „enginn má sköpum renna".
Héðan fluttust þau ágætu hjón,
Ragna og Ragnar, árið 1960, heils-
an bilaði hægt og hægt, og nú er
ævidagur hans allur.
Það hefur sagt mér góður vinur
minn, að eitt minnisverðasta at-
vik unglingsáranna var bílferð i
kassabíl frá Akranesi vestur í
Búðardal á útisamkomu, sem þar
var haldin. Tveir ungir stúdentar
urðu honum ógleymanlegir eftir
þessa ferð. Annar var Jón frá
Ljárskógum, sem hélt uppi söng
og lék á hljóðfæri, en hinn var
Ragnar Jóhannesson frá Búðar-
dal, sem flutti leiftrandi ræðu, og
hreif hugi manna, ungra og ald-
inna.
Og Ragnar var síungur stúdent
alla tíð. Hér á Akranesi var stofn-
að Stúdentafélag árið 1947, og
varð Ragnar brátt formaður þess,
og þar var hann alltaf miðpunkt-
ur þeirrar gleði, sem slíku félagi
hæfir. Hann gekkst fyrir þvi, að
stofnað var Stúdentafélag Mið-
vesturlands árið 1953, og bæði
þessi félög starfa enn. Ragnar var
kjörinn heiðursfélagi Stúdentafé-
lags Akraness árið 1963, og var
það að verðleikum ráðið.
Ég á margar góðar endurminn-
ingar frá átta ára samstarfi okkar
við G.S.A. Ég var ungur og
óreyndur, tók hlutina alvarlega,
kannski um of. Hann var hinn
reyndi leiðbeinandi, sem leysti
flestan vanda með bros á vör, og
það leiftraði jafnan af tilsvörum
hans og ræðum, jafnvel þó efnið
væri hversdagslegt.
Heimili þeirra hjóna að Mána-
braut 11 stóð mér jafnan opið, og
þar var oft slegið í slag. Fyrir
þetta vil ég þakka þótt seint sé, og
ég vil flytja honum kveðjur frá
Skólanefnd Akraneskaupstaðar
og Stúdentafélagi Akraness.
Að endingu vil ég flytja þér,
Ragna mín, innilegar samúðar-
kveðjur, svo og börnunum þrem-
ur, sem eru auðvitað ekki börn
lengur. Guð blessi ykkur öll.
Þorvaldur Þorvaldsson
1 dag er til moldar borinn
Ragnar Jóhannesson, fv. skóla-
stjóri. Hann var fæddur 14. mai
1913 i Búðardal, Dalasýslu. For-
Framhald á bls. 30
Gunnar Pálsson frá Hrfsey,
skrifstofustjóri f Reykjavfk.
Fæddur 28. des. 1911.
Dáinn 13. nóv. 1976.
Gunnar var bróðir hinna kunnu
Hríseyjarbræðra, Hreins söngv-
ara og forstjóra, Bjarna vélstjóra,
Gests leikara, Jörundar listmál-
ara, Bergs skipstjóra og Svavars
forstjóra Sementsverksmiðjunn-
ar. Hann var kvæntur Ingileifu
Hallgrimsdóttur stórkaupmanns,
Benediktssonar og eignuðust þau
þrjá syni og eina dóttur. Gunnar
andaðist snögglega i miðju starfi.
Blessuð veri minning hans og
ekkju og börnum sendi ég samúð-
arkveðjur, einnig frá bekkjar-
bræðrum.
Ragnar Jóhannesson frá Búðar-
dal, skólastjóri og skáld.
Fæddur 14. maf 1913.
Dáinn 16. nóv. 1976.
Ragnar og Jón frá Ljárskógum
voru Dalamennirnir í bekknum
okkar. Ragnar var gleðimaður og
orti mikið á skólaárunum, m.a.
Ellendarrimu og Steffáns um
okkur tvo bekkjarbræður. Hann
Sú er reynsla okkar flestra, sem
komnir erum á efri ár, að með
hverju árinu, sem líður, fjölgar
ört þeim vinum okkar og
kunningjum, sem hverfa af
þessum heimi. Éinnig kemur það
í ljós þegar við lítum um öxl til
æskuáranna, að sitthvað annað
veldur þvi oft, að „vinir berast
burt með timans straumi." Sumir
sem við töldum okkur þá tengda
svo sterkum vináttuböndum, að
þau aldrei gætu brostið, hafa með
ýmsum hætti hprfið úr lifi okkar
að kalla. Leiðirnar hafa skilið af
ýmsum ástæðum. Stundum hefur
fjarlægð valdið, i öðrum tilvikum
hefur lifsstefnan og áhugamálin
orðið svo ólík með árunum, að um
samleið gat vart orðið að ræða.
Þar með er þó ekki sagt að góðar
minningar gleymist.
Þessar hugsanir leita á mig nú,
þegar ég ræðst i að skrifa nokkur
kveðjuorð um æskuvin minn
Gunnar Pálsson frá Hrisey. Kynni
okkar hófust þar fyrir tæpum 50
árum og þar vorum við samtíða all
mörg sumur. Nokkuð af þeim
tíma bjó ég og borðaði á heimili
foreldra hans og kynntist fjöl-
skyldunni náið. Þaðan á ég
margar af mínum beztu æsku-
minningum. Syðstabæjarheimilið
var þekkt um allt Norðurland og
víðar fyrir rausn og höfðingsskap
þeirra hjóná Páls Bergssonar og
Svanhildar Jörundsdóttur og
börn þeirra öll hið gjörfulegasta
fólk. Ég minnist veru minnar hjá
þessari fjölskyldu með miklu
þakklæti.
Við Gunnar vorum mjög sam-
rýmdir. Við störfuðum mikið
saman og vörðum tómstundum
okkar saman, enda var haft á orði,
að þar sem annar sæist mundi
hinn ekki vera langt undan. Frá
þeim tíma er margra gleðistunda
að minnast, og þó að leiðir okkar
skildu að mestu eftir að
Hríseyjarverunni lauk, var vin-
áttan söm og áður. Það fundum
við báðir, þá sjaldan við hittumst
síðar.
var blaðamaður, kennari og skóla-
stjóri á Akranesi, en átti síðari
hluta ævinnar við mikla van-
heilsu að stríða. Hann var kvænt-
ur Rögnu kennara Jónsdóttur
kaupmanns í Neskaupstað, Sig-
fússonar og eignuðust þau einn
son og tvær dætur. Við félagarnir
hugsum til þeirra á þessum
kveðjudegi.
Eftir stúdentsprófið tvístraðist
bekkurinn mjög svo. Ég dvaldi í
Evrópu um 8 ára skeið, aðrir í
Ameríku, en flestir heima. Að af-
lokinni siðari heimsstyrjöldinni
kom ég heim aftur og hóf mitt
lífsstarf, en þá voru bekkjarbönd-
in slitnuð og samskipti ekki mikil.
Þó hittumst við flestir á Akureyri
á 30 ára stúdentsafmælinu og rifj-
uðum upp gömlu kynnin, en þessi
skólaár voru víst skemmtilegasta
skeiðið í lífi flestra okkar.
Blessuð veri minning þessara
föllnu félaga, en verum þess
minnug að maður kemur í manns
stað. Þetta er lögmál lifsins. Með
kveðju frá eftirlifandi bekkjar-
bræðrum.
Stefán Bjarnason frá Húsavik.
Fyrir þetta allt þakka ég forn-
vini mínum nú að leiðarlokum og
bið honum blessunar á nýjum
leiðum. Og varla held ég að mér
hafi orðið eða verði hugsað svo til
Hríseyjaráranna að mynd hans
komi ekki fram á minningatjaid-
inu eins og hann var þá í blóma
lifsins, glæsimenni og góður
félagi.
Éiginkonu hans, börnum og
öðrum ástvinum votta ég samúð í
sorg þeirra.
Viglundur Möller.
I dag verður kvaddur hinztu
kveðju Gunnar Pálsson frá
Hrísey. Gunnar fæddist þann 28.
desember, 1911 i Ólafsfirði. For-
eldrar hans voru hjónin Svanhild-
ur Jörundsdóttir og Páll Bergs-
son, Á barnsaldri Gunnar fluttist
fjölskyldan til Hríseyjar, þar sem
Páll Bergsson gerðist umsvifa-
mikill athafnamaður og atvinnu-
rekandi. Ólzt Gunnar þar upp allt
til fullorðinsára í stórum hópi
systkina. Eins og þá var títt um
unglinga, vandist Gunnar öllum
störfum í landbúnaði og sjávarút-
vegi þegar frá unga aldri. Sér-
staklega vann Gunnar við síld-
veiðar eða síldarsöltun í Hrísey á
sumrin öll námsárin. Gunnar
stundaði nám við Menntaskólann
á Akureyri og lauk þaðan
stúdentsprófi árið 1934. Hann
innritaðist i lögfræðideild
Háskóla íslands og stundaði þar
nám í tvö ár. Á þeim árum hafði
ekki tekizt að vinna bug á berkla-
veikinni eins og siðar varð, og
varð Gunnar fyrir barðinu á þeim
sjúkdómi um árabil. Þegar
Gunnar var orðinn heill heilsu
aftur, tók han ekki til við námið
aftur, en tók þess í stað til starfa.
Fyrstu árin starfaði hann hjá
Innflutnings- og gjaldeyrisnefnd.
Árið 1941 réðist hann til starfa
hjá Fiskimálanefnd, en á þeim
árum voru mikil umsvif hjá
nefndinni, sem rak frystihús í
Reykjavik. Leigði marga báta til
útflutnings á isfiski og annaðist
tilraunir með skreiðarverkun auk
margskonar annarar starfsemi.
Hjá Fiskimálanefnd og síðar
Fiskimálasjóði starfaði Gunnar
alla tíð siðan, að undanteknum
fáeinum árum, og lengst af sem
skrifstofustjóri Fiskimálasjóðs,
en þvi starfi gegndi hann til
dauðadags.
Arið 1948 kvæntist Gunnar
eftirlifandi eiginkonu sinni Ingi-
leif Bryndísi Hallgrímsdóttur,
Benediktssonar. Eignuðust þau
fjögur börn, en þau eru
Hallgrímur, sem stundar nám i
verkfræði við háskólann í Lundi,
kvæntur Steinunni Helgu Jóns-
dóttur og eiga þau eina dóttur,
Páll, liffræðingur frá Háskóla
lslands, Gunnar Snorri, sem
stundar nám í bókmenntum við
Edinborgarháskóla og Áslaug
menntaskólanemi.
Þrátt fyrir það, að Gunnar starf-
aði hjá sömu stofnun í meira en
þrjá áratugi, var fjöldi samstarfs-
manna hans í stjórn og á skrif-
stofu Fiskimálasjóðs ekki mikill,
enda mannaskipti ekki tið.
Flestir samstarfsmanna höfðu
átt samleið með Gunnari i einn til
tvo áratugi og sumir lengur. Eins
og að likum lætur fer ekki hjá
þvi, að á milli manna, sem svo
lengi hafa átt samleið bindist vin-
áttubönd, enda var framkoma og
skaphöfn Gunnars þannig, að á
annan veg gat ekki farið. Gunnar
var hreinskilinn og einstaklega
velviljaður maður. Hann var
glaður og reifur í hópi góðra vina.
Honum lá gott orð til allra, sem
hann átti skipti við og ræddi
aldrei ávirðingar annarra, enda
mun hann engan óvildarmann
hafa átt.
Við samstarfsmenn Gunnars
kveðjum hann með hlýhug og
þakklæti fyrir samveru-
stundirnar og vináttu hans, og
vottum eftirlifandi eiginkonu
hans, börnum, tengdadóttur og
sonardóttur, svo og öðrum
ættingjum, samúð okkar.
Samstarfsmenn.
MINNST TVEGGJA
BEKKJARBRÆÐRA
Vorið 1934 gengu seytján piltar undir stúdentspróf við Menntaskól-
ann á Akureyri, hið 4. frá upphafi þar. Eftir prófið var ekið i Vaglaskóg
og fagnað þar þessu fyrsta þrepi á manndómsbraut. Með okkur fóru
skólameistarahjónin, frú Halldóra og Sigurður Guðmundsson, og kenn-
arar flestir, en um kvöldið mætti allur hópurinn i skilnaðarhófi á
Akureyri. I bekknum okkar voru skáldin talin fjögur, söngmenn voru
fleiri, en skákmenn voru flestir, enda sigráði bekkurinn skólann i heild
í einni slíkri keppni. tlr þessum hópi voru tveir söngmenn I MA-
kvartettinum, þeir Jón frá Ljárskógum og Jakob Hafstein. Lagið okkar
var hinn kunni stúdentasöngur eftir Strada biskup í Bologna fra þvi
um 1200:
:|Gaud<‘amus igilur
juvenes dum sumus|:
Post jurundam juventulom
post molestam seneetudem
:|nos habebit humus|:
:|Vita nostra hrevis est,
brevi finie*ur|:...
Nú hafa tveir bekkjarbræður okkar hlotið moldina, en losnuðu þó við
ellina.