Morgunblaðið - 04.08.1984, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. ÁGÚST 1984
27
Melta unnin úr slógi og úrgangsfiski um borð í Dagrunu frá Bolungarvík:
100 þúsund tonnum fleygt ár-
lega á öllum togaraflotanum
Einar K. Guðfinnsson, útgerðarstjóri Einars Guðfinnssonar hf., við slóg-
meltukörin.
Bolungarvtk, 31. júlí.
FRÁ ÞVÍ í byrjun maí hefur skuttog-
arinn Dagrún landað auk aflans um
300 lestum af slógmeltu sem unnin
er um borð úr tilfallandi slógi úr
aflanum og úrgangsfiski sem að öðr-
um kosti er hent.
Fréttaritari Mbl. ræddi við
Jónatan Einarsson forstjóra hjá
Einari Guðfinnssyni hf. um þessa
tilraun til aukningar á nýtingu
sjávarafla.
Jónatan var spurður að því hvað
hefði vakið áhuga þeirra á því að
fara út í að reyna þessa vinnslu.
Hann sagði að þeir, eins og
mörg önnur útgerðarfyrirtæki,
væru stöðugt leitandi að leiðum til
að auka verðmæti sjávarfangs og
ekki síst að nýta svokallaðar
aukaafurðir. Það hefði verið 1973
að ungur Bolvíkingur, Elias Jóna-
tansson sem stundaði nám í verk-
fræði við HÍ, valdi sér sem loka-
verkefni að athuga meltuvinnsiu
með tilliti til síldar- og fiskimjöls-
verksmiðju í Bolungarvík.
Niðurstöður úr þessu verkefni
Elíasar voru á þann veg að við
ákváðum að fara út i þessa
vinnslu.
Jónatan sagði að jafnframt
hefði í langan tíma verið unnið að
þessum rannsóknum á slógmeltu
og hjá Rannsóknastofnun fisk-
iðnaðarins og nú síðustu 5—6 ár
undir yfirstjórn Sigurjóns Ara-
sonar deiidarverkfræðings sem
hefði unnið mjög athyglisvert
starf á þessu sviði enda er nú
árangurinn að koma í ijós.
í formála að ritgerð Elíasar
Jónatanssonar kemur fram að ár-
lega sé fleygt fyrir borð hvers
skuttogara 1.000—1.300 lestum af
siógi og úrgangsfiski.
Jónatan sagði að út frá þessu
væri hægt að setja upp einfalt
reikningsdæmi sem segði að hent
væri á ári um 100.000 lestum á
öllum togaraflotanum sem gæti
jafngilt aflaverðmæti 10 loðnu-
skipa miðað við þann loðnukvóta
sem í gildi var á síðustu vertíð.
Jónatan var beðinn um að skýra
í stuttu máli vinnslurásina á þess-
ari afurð.
»Um borð í Dagrúnu fer slógið
og úrgangsfiskurinn á færiband í
stað þess að renna í sjóinn aftur.
Færiband þetta flytur slógið í
safnkar og úr því gengur efnið síð-
an í hakkavél, sem í raun myndar
slógmeltuna, sem síðan er blandað
maurasýru og dælt í tanka. Stóri
kosturinn við tækjabúnaðinn um
borð í skipinu er sá að hann út-
heimtir enga aukavinnu fyrir
áhöfn skipsins. Þegar í land er
komið er slógmeltunni dælt í
tankbíl sem flytur hana í síldar-
verksmiðjuna þar er hráefnið hit-
að upp í 35°C í þar til gerðum
meltunartönkum og því hitastigi
er haldið í sólarhring. Þá er efnið
keyrt í gegnum skilvindur sem
skilja lýsi úr efninu. Að lokum fer
það í gegnum soðkjarnatæki þar
sem uppgufun á vatni fer fram og
eftir stendur meltuþykkni sem
selt hefur verið til grasköggla-
verksmiðjunnar í Gunnarsholti
þar sem því er blandað í gras-
kögglana enda er meltuþykkni
ákaflega eggjahvíturíkt og hentar
vel til fóðurgjafar á ýmsum svið-
um.
Ég vil einnig geta þess að áhöfn-
in á Dagrúnu og starfsmenn síld-
arverksmiðjunnar eiga þakkir
skildar fyrir þann dugnað og
áhuga sem þeir sýndu á meðan á
tilraunavinnslunni stóð og er nú
svo komið að bæði hirðing um
borð og vinnsla ganga mjög vel,“
sagði Jónatan.
Hafa verið kannaðir erlendir
markaðir fyrir þessa afurð?
„Já við höfum kynnt okkur það
að markaður fyrir meltuþykkni er
fyrir hendi erlendis.
Ég get sagt frá því að t.d. norð-
menn hafa sett búnað til meltu-
vinnslu um borð í nokkra sinna
togara og þeir nýta meltuþykknið
til fóðurgjafar í fiskirækt."
Eru fleiri nýjungar á þessu sviði
í uppsiglingu hjá fyrirtækinu?
„Eins og ég hef sagt erum við
stöðugt leitandi að leiðum til að
nýta betur sjávarafla þann sem
okkur berst, og svo er einnig um
önnur fyrirtæki á þessu sviði þó
svo að fjölmiðlar hafi stagast á
því að fiskvinnslan og útgerðin að-
lagist ekki breyttum aðstæðum.
Vitanlega er þessi meltuvinnsla
einn þátturinn í því. Nú, við höf-
um sett eitt skipa okkar á rækju-
veiðar og lagt aukna áherslu á þá
vinnslu og nú nýlega gerðist Einar
Guðfinnsson hf. hluthafi í fiski-
rækt sem verið er að byggja upp
inni í ísafjarðardjúpi. Meðal
hluthafa í þessu fyrirtæki eru út-
gerðarfyrirtækin Norðurtanginn á
Isafirði og Hjálmur hf. Flateyri."
Svo sem kemur fram í viðtalinu
við Jónatan er hér á ferðinni at-
hyglisvert mál sem meltuvinnslan
er, til nánari glöggvunar má geta
þess að í síðustu veiðiferð Dagrún-
ar var afli hennar 140 lestir og að
auki 40 lestir af slógmeltu og i
næst síðustu veiðiferð skipsins var
aflinn 180 lestir og að auki 48 lest-
ir af slógmeltu.
Úr þessum tveimur veiðiferðum
hefðu því tæpum 90 tonnum verið
fleygt í sjóinn en í þess stað eru nú
unnin úr þeim verðmæti.
Gunnar
Útbúnaðurinn um borð (Dagrúnu.
5teinhÚ5in njóta eilífe sumars
eftiraðhafa verið máluð að
utan með utanhússmálningu
frá Málningu hf.
V/ATM5VARI
(Mónó5ílan)
V/atnsfráhrindandi
efni sem læKKar
raKastig steyptra
mannvlrKja
vari
i40
Mmá/tung’

5TEIMAKRVL
Terpentínu-
þynnanleg,
aKrýlbundln
málnlng með
sléttn áferð
/ KOPAL DYROTEK
Vatnsþynnanleg
aKrýlbundin
málning
m,
HRAUM
5terK, vatnsþynnanleg
aKrýlbundln plast-
málning með
sendinnl áferð
'má/ninglf
Fæst i byggingavöruverslunum um land allt