Morgunblaðið - 19.03.1987, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. MARZ 1987
47
Jftl.
I

Guðmundur VE að kasta. Morgunblaðið/Kr.Ben.
Matthias 1. stýrimaður stjórnar kraftblökk- Þórður 2. stýrimaður rimpar í smárifu.
inni.
Hákon ÞH að dæla gfóðu kasti.
Nálarnar þræddar.
Pokavængurinn settur fastur.
á botninn svo ekkert réðst við kastið.
Nótin gaf sig á nuddinu við botninn.
Bjami Ólafsson frá Akranesi var að
fylla sig og svo var reyndar um fleiri.
Allt í einu var kallað:
„Rauðsey — Guðmundur."
„Komdu og hirtu þetta hjá mér.
Ég er að fiska í frystingu, ert þú
ekki að fiska í grút?“
„Jú, ég er að fiska í grút," var
svarað.
„Blessaður komdu og hirtu þetta.
Ég var búinn að dæla hundrað tonn-
um,“ sagði skipstjórinn á Rauðseynni.
„Skiptingin var fín framan af en nú
hefur hún gjörbreyst,“ bætti hann
við.
Skipstjórinn á Pétri Jónssyni kall-
aði:
„Hvemig er skiptingin?“
„Karlinn er orðinn tveir þriðju á
móti kerlingunni og því mun þyngra
í,“ var svarað á móti.
„Þú átt að vera aftar í torfunni
ef þú ætlar að fá kerlingu," sagði
skipstjórinn á Pétri Jónssyni, kvaddi
og setti á fulla ferð til Sandgerðis.
„Helvítis tímastress á þessu,"
heyrðist frá Rauðseynni. „Eg má
ekkert vera að þessu lengur. Þetta
bras kostar mig tvo tíma og heima
bíða allir eftir mér, þtjú frystihús,
fimm togarar og allur mannskapur-
inn_ í kringum þetta."
Ég fór út á brúarvænginn og mun-
daði myndavélina því við vomm að
renna okkur meðfram Hilmi SU þar
sem hann dólaði og hélt vind. Fljót-
andi frystihús. Stuttu seinna annað.
Togarinn Siglfirðingur var á stjóm-
borða. Þar var verið að búa sig' undir
að fara að versla meiri loðnu til að
frystingin gæti haldið áfram.
Nú kom hvert skipið í ljós. Hákon
ÞH var að dæla, Júpiter að snurpa
og Guðmundur að kasta en hann
hafði verið snöggur að innbyrða slatt-
an sem honum bauðst hjá Rauðsey.
Bergmálsdýptarmælirinn fór að
tifa í brúnni. Olýsanleg spenna mynd-
ast sem bergmálið magnar upp.
Skipstjórinn fylgist með tækjunum
og kannar hvort allar aðstæður séu
í lagi. Áhöfnin drífur sig í gallana til
að standa klár þegar kallið kemur.
Það vakti athygli mína að flestir voru
í flotgöllum og sagði einn hásetinn,
Magnús Sigurðsson, að þetta væri
allt annað líf að vinna í svona fatn-
aði fyrir utan öryggið ef einhver fer
fyrir borð.
„Þessir gallar eru ekki viðurkennd-
ir af Siglingamálastofnun en það
breytið því ekki að þeir eru liprir og
handhægir ög gott að vinna í þeim
þannig að þeir koma sér vel ef eitt-
hvað fer úrskeiðis. Menn hafa verið
í slíkum göllum allt að þremur tímum
í köldum sjó án þess að verða meint
af og með þeim fylgir blys sem er
mikið öryggisatriði," sagði Magnús.
Áður en lengra er haldið væri ekki
úr vegi að kynnast áhöfninni á Þórs-
hamri GK 75, en í henni eru eftirtald-
ir: Pétur Sæmundsson skipstjóri,
Matthías Sigurpálsson 1. stýrimaður,
Þórður Sigurðsson 2. stýrimaður,
Jóhann Einarsson 1. vélstjóri, Ami
Jens Einarsson 2. vélstjóri, Jóhann
Sigvaldason matsveinn og hásetamir
Magnús Sigurðsson, Jón Pétursson,
Hilmar Hákonarson, Óskar Eðvarðs-
son, Ólafur Georgsson, Hlynur
Guðmundsson, Ásgrímur Friðriksson
og Heiðar Sveinsson.
Nú var allt klárt til að kasta. Pét-
ur skipstjóri beygði i stjór og kallaði
„Lago“. Háfur er bundinn í pokann
svo nú er ekkert skott lengur á nót-
inni. Band er notað til að kippa í
háfinn svo ekki þarf lengur á hlaupa
á nótinni þegar á að kasta og er það
mikið öryggisatriði.
Snurpuhringimir skutust hver af
öðrum út af hringabyssunni. Bátnum
er siglt í hring og baujan tekin inn
fram á. Pokahomið híft upp á stefnið,
og byijað að snurpa.
Á Þórshamri og öðrum bátum með
hliðarskrúfu er kastað tvöföldu.
Gengur allt miklu hraðar og liprar
að draga nótina inn en var á gömlu *
bátunum þegar þurfti að húkka öllum
snurpuhringjunum upp á síðuvírinn
og renna þeim aftur eftir.
Kastið reyndist lítið, 70—100 tonn.
Skiptingin og stærðin á loðnunni var
mjög góð svo öllu var dælt í mið-
tankinn í snatri til að komast af stað.
Slagurinn er mikill að koma loðnunni
í frystinguna og þvi haldið heim á
leið til að missa ekki annan bát fram
fyrir sig.
Á heimleiðinni rabbaði ég við Pétur
Sæmundsson skipstjóra. Hann kvaðst
hafa tekið við þessum bát síðastliðið
vor en búinn að stjóma bátum síðan
1961 fyrir utan þijú ár, sem hann
var verslunarstjóri í Hagkaupum í
Njarðvíkum.
„Veðráttan á þessari vertíð hefur
skipst í tvö hom. Hún var leiðinleg
í haust og fram að jólum, en góð
eftir áramótin.
Við væmm búnir með okkar kvóta,
19.400 tonn, ef ekki hefði komið til
verkfall og viðbótarkvóti sem útgerð-
in keypti, samtals 2.600 tonn.
Margir em búnir, flestir langt
komnir og nú er frystingin á loðnu-
hrognunum fram undan svo það
styttist í þessu.
Við fömm á troll eftir loðnuvertíð,
nokkrir fara á net, og aðrir fara á
rækju. Loðnan er og verður aðalveiði-
skapurinn hjá þessum bátum eins og
sést best á því að þessi bátur hefur
ekki nema 200 tonna þorskígildi. Ég
hef ekki trú á því að rækjan komi í
staðinn fyrir loðnu sem aðalveiði-
skapur því staðan síðasta sumar hjá
Norðmönnum var mjög sérstök.
Vandræðin em hins vegar þau að
mörg þessi skip em orðin dmllupung-
ar. Það sér hver heilvita maður að
sú þróun gengur ekki lengur að ekki
fást leyfi og skilyrði til að endumýja
þau skip sem em eldri en tuttugu ára.
Ein háðungin er sú og helvítis vit-
leysa að einhver maður út í bæ getur
átt tuttugu þúsund tonn af loðnu í
sjónum sem hann getur selt Pétri og
Páli án þess að koma hvergi nálægt.
Þetta er komið í öfgar," sagði Pétur
og bætti við þegar ég spurði hann
hvemig honum líkaði kaupmennskan:
„Mér finnst það lifandi starf. Laun-
in em viss kapítuli og alveg með
eindæmum hvað ætlast er til af
starfsfólki í verslunum fyrir þau laun
sem það hefur,“ lauk Pétur máli sínu.
Kr.Ben.