Morgunblaðið - 07.02.1989, Side 27

Morgunblaðið - 07.02.1989, Side 27
~5«Tt HAÍTiiayM .? J[!J07OTlTTXnJT4“EIt37wISVnT0H0TSr -d£ magni til sjóðsins. Breytingartillögur sem ríkisstjómin af ofangreindum ástæðum telur nauðsynlegar munu verða lagðar fram. Jafnframt geri ég ráð fyrir því að drög að reglugerð megi kynna áður en málið hlýtur lokaafgreiðslu á Alþingi. Þrátt fyrir stofnun Hlutafjársjóðs- ins er ljóst að margra fyrirtækja bíður gjaldþrot. í slíkum tilfellum er mikil- vægast að fískiskip haldist í viðkom- andi byggðarlagi. Á það verður að leggja áherslu. Meðal fyrstu aðgerða ríkisstjómar- innar á síðastliðnu hausti var að heimila Verðjöfnunarsjóði fískiðnað- arins að taka lán að fjárhæð 800 millj. kr. Andvirði þess hefur verið notað til greiðslu verðbóta vegna framleiðslu á freðfíski og hörpudiski frá 1. júní 1988. Þessar greiðslur munu halda áfram í samræmi við fyrri forsendur fram í maí, eða á meðan það fé sem tekið var að láni í þessu skyni endist. Að þeim tíma liðnum falla þær niður, en málið í heild verður endurskoðað á ný eftir því sem ástand á fískmörkuðum og gjaldeyrismörkuðum gefur tilefni til. Vonir em bundnar við að afurðarverð hækki á ný til mótvægis við núver- andi greiðslur úr Verðjöfnunarsjóði fiskiðnaðarins. Af sérstökum aðgerðum sem ætlað er að treysta stöðu sjávarútvegsins til frambúðar vil ég nefna: — Sjávarútvegsráðherra hefur látið semja frumvarp um úreldingarsjóð fískiskipa sem er til meðferðar hjá þingflokkum ríkisstjómarinnar. Sjóðnum er ætlað að stuðla að aukinni hagkvæmni útgerðár. Af- koma útgerðar er nú afar slæm. Erfítt verður að bæta hana til lang- frama nema fiskiskipum fækki, þannig að meiri afli komi í hlut hvers skips. Sjávarútvegsráðherra leggfur til að stofnfé sjóðsins verði m.a. eignir Aldurslagasjóðs og hins eldra Úreldingarsjóðs. Sjóðnum yrði ætláð að kaupa fiskiskip og selja þau úr landi eða eyða þeim þannig að fískiskipum í flotanum fækki. Tekjustofn sjóðsins yrði hlið- stæður núverandi tekjustofni Ald- urslagasjóðs. Þá er gert ráð fyrir að aflaheimildir þeirra skipa, sem sjóðurinn kaupir, flytjist til hans og verði þeim endurráðstafað til þeirra fískiskipa sem eftir verða ( flotanum. Gert er ráð fyrir að sjóð- urinn geti aldrei eignast meira en sem nemur 3 af hundraði af heild- araflaheimildum af eisntökum teg- undum veiða. — Varið verði 100 millj kr. til niður- greiðslu af raforkuverði til þeirra fískvinnslufyrirtækja sem nýta raforku tiltölulega jafnt' á dags- og ársgrundvelli. Með þessari ráð- stöfun lækkar raforkuverð til frystihúsa að meðaltali um 25 af hundraði, það vegur u.þ.b. 0,5 af hundraði af rekstrarafkomu. — Stofnuð verður- sérstök þróunar- deild við Fiskveiðasjóð íslands. Deildin tekur við eignum og skuld- um Fiskimálasjóðs. Hlutverk hennar verður að veita þeim aðil- um sem starfa að nýjungum í sjáv- arútvegi lán eða framlög ti þróun- ar og rannsóknarverkefna. — Ríkisstjómin mun beita sér fyrir því að þær hugmyndir um afla- og upplýsingamiðlun sem samtök hagsmunaaðila í sjávarútvegi hafa rætt undanfama mánuði komist til framkvæmda. Hlutverk þeirrar starfsemi verður að miðla upplýs- ingum milli kaupenda og seljenda um afla og upplýsingum um ástand og horfur á helstu ísfísk- mörkuðum erlendis. Samtök aðila í sjávarútvegi munu alfarið annast starfsemina og hafa hönd í bagga um að tryggja jafnt og stöðugt framboð á erlenda ísfískmarkaði í samræmi við skuldbindingar okkar og samninga. — Sú margþætta starfsemi er lýtur að því að auka verðmætasköpun úr takmörkuðu sjávarfangi verður efld. Að sumum þessara atriða hefur verið unnið í mörg ár með góðum árangri en önnur eru í undirbúningi. Þrír helstu þættir eru gæðamál, fullnýting afla og starfsmenntun. Gerð hefur verð áætlun um gæðaátak í sjávarút- vegi til fjögurra ára. Er ætlunin að nýta í ríkara mæli þær gæða- stjómunaraðferðir sem tíðkast við framleiðslu í iðnvæddum ríkjum heims. ríkismat sjávarafurða hef- ur forystu um framkvæmd þessa máls í samvinnu við fyrirtæki í sjávarútvegi. Hluti þess afla sem úr sjó er dreginn fer í súginn MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1989 27 þ.á.m. verðmætir hlutar hans svo sem lifrín. Með samstilltu átaki og auknum rannsóknum má bæta nýtingu aflans. Rannsóknarstofn- un fískiðnaðarins verður falin for- ysta í þessu máli. Starfsfræðslu- nefnd fískvinnslunnar hefur starf- að um nokkurra ára skeið með mjög góðum árangri. Starfsemi hennar þarf að efla og jafnframt þarf að útvíkka verksvið nefndar- innar þannig að það nái einnig til sjómanna og stjómenda sjávarút- vegsfyrirtækja. Til að samræma og skipuleggja hina ýmsu þætti þessa starfs verður komið á sam- starfshópi sjávarútvegsráðuneytis og þeirra stofnana er að þessum málum vinna. Er áætlað að kostn- aður vegna gæðaátaks geti orðið á bilinu 10-15 millj.kr. en kostnað- ur vegna vinnu og tilrauna til full- nýtingar afla á bilinu 20-25 millj.kr. Landbúnaður Á sviði landbúnaður er hafín end- urskoðun á fyrirkomulagi rekstrar- og afurðalána. — í undirbúningi er athugun á sam- keppnisstöðu innlendrar græn- metisframleiðslu og ný reglugerð og væntanleg um innflutnings- málefni sömu greinar. — Ætlunin er að hefja vinnu er lýtur að atvinnumöguleikum í strjálbýli og skoða þar sérstaklega aðstöðu kvenna. í því sambandi er mikil- vægt að styðja við bakið á greinum eins og ferðaþjónustu og hlunn- indanýtingu, jafnframt því að leita nýrra möguleika. — Hafín er vinna við mótun nýrrar framleiðslustefnu í og undirbún- ingur að viðræðum milli ríkis- valdsins og bænda um nýjan rindvöll búvöruframleiðslunnar. þessu starfí verður sérstök áhersla lögð á að samræma bú- skaparhætti landkostum og mark- miðum æskilegrar landnýtingar, jafna kjör og bæta aðstæður bænda og tengja skipulag land- búnaðarins markmiðum stjórn- valda í byggðamálum. Höfuðmarkmiðið er öflugur og vel rekinn landbúnaður sem fullnægir þörfum landsmanna fyrir sem flestar tegundir búvara í hæsta gæðaflokki. — I undirbúningi eru margþættar aðgerðir og efld starfsemi í land- græðslu og skógrækt sem tengja verður breyttum búskaparháttum og víðtækri landnýtingaráætlun. Iðnaður Útflutnings- og samkeppnisiðnað- ur hefur notið góðs af þeim almennu breytingum sem gerðar hafa verið á gengi og vöxtum. Sérstakt átak í þágu iðanaðarins er þó óhjákvæmi- legt. — Tryggja verður íslenskum iðnfyr- irtækjum aðgang að lánsfé til uppbyggingar og reksturs, þannig að þau njóti jafnræðis við fyrir- tæki í sjávarútvegi hvað varðar aðgang að fjármagni og lánskjör. — í fyrstu aðgerðum ríkisstjornar- innar fólst sérstakur stuðningur við ullariðnaðinn og jafnframt fóru af hálfu iðnaðarráðuneytisins fram viðræður við forsvarsmenn ullarvörufyrirtækja um aukið samstarf í markaðsmálum. Þær viðræður hafa nú skilað sér í vilja- yfirlýsingi tveggja stærstu aðil- anna á þessu sviði Álafoss hf. og Hildu hf. um að auka samvinnu í Bandaríkjunum. Unnið er að víðtækari samvinnu þessara og annarra íslenskra ullarvörufyrir- tækja á útflutningsmörkuðum í Evrópu og Asíu. — Unnið er að endurskoðun vöru- gjalds þannig að álagning og inn- heimta þess geri ekki stöðu íslensks iðnaðar lakari í sam- keppni við innfluttan iðnvamig. Þá er einnig unnið að því að sam- ræma skattlagningu verkstæða og verksmiðjuframleiðslu í bygginga- riðnaði annars vegar og fram- leiðslu á byggingarstað hins veg- ar. — Vandlega mun verða fylgst með undirboðum á innfluttum iðnvamingi og jöfnunargjaldi beitt þar sem slík undirboð virðast sannanleg. Þess mun einnig verða vandlega gætt að innfluttur iðnvamingur fullnægi íslenskum reglum um hollustu og gæði. Hefur heilbrigðis- og tiygg- ingamálaráðuneytið þegar sett reglur sem að þessu lúta. — í samvinnu iðnaðarráðuneytisins og hagsmunaaðila hefur erlendur ráðgjafí verið ráðinn til þess að gera úttekt á íslenska skipasmíða- iðnaðinum, getu hans og framtíð- armöguleikum. Á grundvelli nið- urstaðna þessa ráðgjafa mun á næstunni verða unnið að mótun nýrrar stefnu í málefnum skip- asmíðaiðnaðarins hér á landi sem byggist á aukinni samvinnu fyrir- tækja á sviði skipasmíða og mark- aðsstarfs, aukinni tæknivæðingu, þróun nýjunga og bættri þjónustu við íslenska skipaeigendur. — Vaxandi úrgangur frá byggð og atvinnulífí er vandamál hér á landi bæði hvað varðar umhverfísvemd og sóun verðmæta. Ríkisstjómin mun beita sér fyrir lagasetningu sem leggi skilagjöld á einnota drykkjavöruumbúðir og iðnaðar- ráðuneytið mun hafa frumkvæðið að stofnun sérstaks fyrirtækis sem taki að sér söfnun umbúða og ráðstöfun þeirra til endurvinnslu. — Unnið er að athugun á því hvem- ig nýta megi orkulindir landsins til atvinnuuppbyggpngar. Ríkis- stjómin mun leita leiða til þess að sú atvinnuuppbygging géti stuðlað að sem æskilegastri bú- setu og iðnþróun og að ný fyrir- tæki jafnt á sviði frumvinnslu sem úrvinnslu styrki afkomu og frek- ari uppbyggingu byggðarinnar í öllum landshlutum. Launarnál Ríkisstjómin hefur átt viðræður við ýmsa fulltrúa launafólks og at- vinnurekenda. Hafa þeim einkum verið kynntar niðurstöður af þeirri könnun sem fram hefur farið á stöðu atvinnulífsins. Eftir að stefna ríkis- stjómarinnar hefur nú verið kynnt á Alþingi mun ríkisstjómin bjóða þess- um aðilum til viðræðna um fram- kvæmd hennar og þá stefnu í launa- málum sem fylgja verður. Eins og fram hefur komið í athug- un Þjóðhagsstofnunar hefur þáttur launa í þjóðartekjum aukist mjög á undanfömum árum. Frá því að vera 65 af hundraði svonefndra þátta- tekna í yfír 72 af hundraði. Þetta er hærra hlutfall þjóðartekna sem ráð- stafað er til launa en þjóðarbúið þolir. Þessi aukning stafar að öllum líkindum ekki síst af miklum yfír- borgunum á þensluttmum undanfar- inna ára. Skynsamlegasta leiðin til þess að draga úr heildarlaunakostn- aðinum er að slíkar yfírborganir hverfí og umsamdir kauptaxtar ráði launagreiðslum. Við þær aðstæður sem nú eru með um það bil 5,5 af hundraði samdrátt í afla á yfírstandandi ári og lækkun þjóðartekna 2-3 af hundraði getur ekki orðið um kaupmáttaraukningu að ræða. Það mundi setja öll mark- mið um endurreisn atvinnulífsins í hættu og gæti leitt til lækkunar á gengi og verðbólgu. Ríkisstjómin telur skynsamlegast að leggja áherslu á eftirgreind atriði launþegum til kjarabóta: - Atvinnuöryggi í öllum byggðarlög- um. - Jöfnun kjara. - Lækkun fjármagnskostnaðar. Ríkisstjómin er jafnframt reiðubú- in til að gera það sem í hennar valdi stendur til að veija kaupmáttinn, meðal annars með lækkun á verði helstu nauðsynja t.d. innlendra mat- væla. Þótt samningur um kaup og kjör hljóti að sjálfsögðu að vera á ábyrgð atvinnurekenda og launþega er ríkis- stjómin reiðubúin til þess að gera það sem hún má til að stuðla að skynsam- legum samningum. Eg hef nú lýst þeim efnahagsað- gerðum sem ríkisstjómin hefur ákveðið að við taki af fyrstu aðgerð- um á þessu sviði. Á næstu dögum munu ýmis frumvörp sem tryggja eiga framgang þessarar stefnu verða lögð fyrir Alþingi. Mikilvægt er að þau fái skjóta afgreiðslu. Um það vill ríkisstjómin hafa góða samvinnu við stjómarandstöðuna. Okkur íslendingum er tamt að leita að sökudólg i hveijum vanda. Það er aukaatriði nú. Ýmsir samverkandi þættir hafa leitt til þeirra erfíðleika sem við íslendingar eigum nú við að stríða. Mikilvægast er að vinna sig hægt og sígandi, en örugglega úr þessum erfíðleikum og án kollsteypu í efnahagsmálum. Um það eigum við öll að geta sameinast. Það er megin markmið þeirrar efnahagsstefnu sem ég hef lýst. Viðræður við Borg-araflokkinn Að lokum vil ég geta þess að full- trúar þeirra flokka sem að ríkisstjóm- inni standa hafa síðustu vikumar átt viðræður við Borgaraflokkinn um þátttöku í ríkisstjóm. Þær viðræður hafa að mínu mati verið mjög jákvæð- ar. Mér hefur sýnst koma fram ríkur vilji hjá Borgaraflokknum til þess að taka á þeim erfíðleikum sem íslenskt atvinnulíf á nú við að stríða. Borgaraflokkurinn hefur lagt fram tillögur í ýmsum málaflokkum. Þeir flokkar sem standa að núverandi ríkisstjóm geta samþykkt þær að mestu leyti og reyndar eru ýmsar þær tillögur nú komnar í það efni sem ég hef lýst, t.d. í skattamálum. Fulltrúar Borgaraflokksins hafa lagt mikla áherslu á lækkun á verði innlendra matvæla. Það gerir ríkis- stjómin einnig eins og fram kemur í málefnasamningi og ég hef ítrekað hér. Eðlilegt er að það gerist í tengsl- um við kjarasamninga. Það er von mín að viðræðum á milli Borgaraflokksins og þeirra sem að núverandi ríkisstjóm standa ljúki með því að þessi aðilar ákveði að starfa saman í ríkisstjóm og vinna saman að þeim stóru verkefnum sem við blasa. HONIG -merkið sem þú velur íyrst. Fljótlegt og fyrirhafnarlftið. Caddy 130 fylgir þér hvert sem er pinnasuða = HÉÐINN = SEUAVEGI 2.SIMI 624260 ALLUR FYLGIBÚNAÐUR TIL SUÐU Caddy 130 er einfasa, jafnstraums-rafsuðutæki fyrir pinnasuðu og tig-suðu. Það tekur basískan vír frá 1,60-3,25 mm. Caddy 130 vegur aðeins 8 kg og er því sérlega meðfærilegt! Hafðu samband við sölumenn okkar sem veita þér faglega ráögjöf. Askriftarsíminn er 83033

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.