Morgunblaðið - 18.08.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. ÁGÚST 1992
9
Q'ffimamatseðill
á kvöldin í alltsumar.
Þríréttaður
fm2250úl2.950kr.
SE
A
Einnigbjóðum viðgestum
að velja afhinum frábœra
sjávarrétta- ogsérréttamatseðli.
ÍMf
BORÐAPANTANIRI SIMA 25700. cSx.
TOSHIBA
.
Þeir sem eiga TOSHIBA örbylgjuofn segja að það sé tækið, sem
þeir vildu síst vera án. TOSHIBA eru mest seldu örbylgjuofnarnir á
Islandi og þeim fylgir ókeypis kvöldnámskeið hjá
Dröfn H. Farestveit hússtjórnarkennara.
Hvernig væri að láta drauminn rætast og <á sér slíkan kostagrip ?
Við bjóðum yfir 10 gerðir af TOSHIBA örbylgjuofnum á verði og
kjörum, sem allir ráða við I
Einar Farestveit & Co.hf.
Borgartúni-28 S622901 og 622900
ErindiÞórðar
í upphafl greinar sinn-
ar rifjar Kristján upp
erindi sem Þórður Frið-
jónsson, forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar, flutti á
aðalfundi Sölumiðstöðv-
ar hraðfrystihúsanna í
vor, þar sem hann ræddi
um markaðstengingu ís-
lensku krónunnar í stað
þess að Seðlabanki og
ríkissljóm ákvæðu gengi
eins og nú er raunin.
Kristján segir síðan:
„Mér finnst að þessar
ábendingar Þórðar hafi
ekki fengið nægilega at-
hygli og umfjöllun og
langar því til að fjalla um
þær hér en þær em í
meginatriðum þessar:
. „1. Skynsamlegt er að
breyta leikreglum um
gengisákvörðun krón-
unnar þannig að framboð
og eftirspum eftir gjald-
eyri geti haft áhrif á
daglegt gengi krónunn-
ar. Markaðsgengi krón-
unnar getur stuðlað að
betra jafnvægi i þjóðar-
búskapnum en gildandi
gengistilhögun.
2. í því skyni að koma
á markaðsgengi er nauð-
synlegt að þróa gjaldeyr-
ismarkað og virkan pen-
ingamarkað. í því sam-
bandi er meðal annars
mikilvægt að efla stjórn-
tæki Seðlabankans og
loka yfirdráttarheimild
ríkissjóðs í Seðlabankan-
um.“
Segja má að íslenskt
efnahagslíf byggist í dag
á því grundvallarlögmáli
að verðlag sé frjálst og
það ráðist af franiboði
og eftirspum. Þetta á við
um verðlag á öllum svið-
um þjóðlífsins nema á
gengi krónunnar. Þar
te\ja stjórnvöld emf
ástæðu til að íhlutast um
verðlag með því að
skylda þá, sem selja vöra
og þjónustu erlendis, til
þess að skila andvirði
framleiðslunnar fyrir
ákveðið verð sem stjóm-
völd ákveða. Þessi verð-
mæti em síðan afhent
innflyijendum til ráðstöf-
unar sem síðan mega
selja þau í formi inn-
fluttrar vöm fyrir það
verð sem þeim þóknast
að fá fyrir þessi sömú
verðmæti."
Markaðsgengi
krónunnar
Iindi Sölumiðstöðvar hrað-
|a í vor flutti Þórður Frið-
J.tjóri Þjóðhagsstofnunar, at-
írindi um að markaðstengja
'utað þess að Seðlabanki og
^væðu gengi krónunar eins
hver mörk til frávika. Hvor'i
reynast raunhæf ræðst á mar^^
þeim fjármálalegu ákvt^p
stjórnvöld reyna að hafa á
þess að tryggja markT
gengi.
Því verður að
Króna á frjálsum markaði
Umræður um skipan gengismála eru ekki
nýjar af nálinni. Hagfræðingar, stjórnmála-
menn og forystumenn í atvinnulífinu hafa
á undanförnum misserum viðrað ýmsar
hugmyndir um hvaða fyrirkomulag gengis-
skráningar myndi best henta íslenskum
hagsmunum. Kristján Ragnarsson, for-
maður Landssambands íslenskra útvegs-
manna, ritar í nýjasta hefti Útvegsins,
fréttabréf LÍÚ, grein þar sem hann færir
rök að því að markaðstenging krónunnar
gæti, að uppfylltum vissum skilyrðum, ver-
ið skynsamlegasta lausnin.
Erfitt að mark-
aðstengja
krónuna
Formaður LÍÚ heldur
áfram: „Allt fram á þetta
ár hafa mikilvægar
ákvarðanir í verðlagsmál-
um verið háðar ákvörð-
unum opinbers aðila. Má
þar nefna ákvörðun fisk-
verðs, sem ákveðið hefur
verið af Verðlagsráði
sjávarútvegsins, og verð
á olíuvörum sem ákveðið
hefur verið af Verðlags-
ráði. Eins og okkur er vel
kunnugt um em opinber
afskipti hætt af þessum
málaflokkum og ræðst nú
verð með samningum eða
á markaði.
Hvað skyldi valda því
að markaðsaðstæður
skuli engu ráða um verð
á gjaldeyri hér á landi
þegar þessu er öfugt far-
ið í öllum nálægum lönd-
um?
Satt best að segja held
ég að n\jög erfitt væri að
markaðstengja gengi
krónunnar með hliðsjón
af smæð markaðarins.
Þórður vekur hins vegar
athygli á því að það sé
engum þeim vandkvæð-
um bundið sem ekki megi
leysa.
Sjálfsagt er að stjórii-
völd seiji sér markmið um
stöðugt gengi og miðað
sé við einhver mörk til
frávika. Hvort þau mörk
reynast raunhæf ræðst á
markaðnum og af þeim
fjármálalegu ákvörðun-
um sem stjómvöld reyna
að hafa á markaðinn til
þess að tryggja markmið
um stöðugt gengi.
Því verður að linna að
stjórnvöld skammti sjáv-
arútveginum starfsskil-
yrði með handstýrðu
gengi. Þetta á reyndar
ekki aðeins við um sjáv-
arútveginn heldur einnig
iimlendan samkeppnis-
iðnað og þann vísi að
ferðamannaiðnaði, sem
nú er að kikna undan
óraunhæfu gengi sem
gerir ísland að dýrasta
ferðamannalandi í Evr-
ópu og þótt víðar væri
leitað."
Burtmeð
skömmtunar-
valdið
í lok greinar sinnar
segir Kristján: „Nýlega
birtust upplýsingar um
afkomu sjö stærstu sjáv-
arútvegsfyrii-tækja lands-
ins sem sýndu umtals-
verðan hallarekstur af
fiskvinnslu. Sömu sögu
er að segja um útgerðar-
þátt þessara sömu fyrir-
tækja. Þessi afkomumynd
blasir við áður en kemur
til skerðingar á veiði-
heimildum og áður en nýr
skattur í formi sölu veiði-
heimilda leggst á og áður
en veiðieftirlitsgjald tvö-
faldast, en samtals munu
þessar nýju álögur nema
um 600 milljónum króna.
Minnkun veiðiheimilda
til fiskveiða er að minu
mati óhjákvæmileg. Við
megum undir engum
kringumstæðum lenda í
þeim hremmingum sem
íbúar Nýfundnalands
hafa lent í með tveggja
ára banni á þorskveiðum.
Það var erfitt fyrir Norð-
menn og Sovétmenn að
takmarka þorskveiðar í
Barentshafi eins og gert
var en það hefur nú borið
ríkulegan ávöxt.
Það er skylda stjóm-
valda að gera sjávarút-
veginum mögulegt að
komast yfir þessa erfið-
leika svo fólkið sem við
hann vinnur glati ekki
trúnni á að það geti haft
framfærslu af viimu við
sjávarútveg. Því er hins
vegar ekki að neita að rík
ástæða er til þess að hafa
áhyggjur af stefnu stjóm-
valda. Fjármálaráðherra,
sem sér þann kost vænst-
an að leggja nýja skátta
á sjávarútveginn, er ekki
líklegur til þeirrar fram-
sýni sem stjómvöld þurfa
að hafa til þess að takast
á við þessa erfiðleika.
Gengisstefna sem
byggist á því að skammta
sjávarútveginum tekjur
fyrir afurðir sinar með
óraunhæfu gengi, mun
leiða til ófamaðar. Því
fögnum við liugmyndum
um mai-kaðstengingu á
gengi íslensku krónmmar
og teljum að með því
verði mtt úr vegi því
skömmtxmarvaldi sem
stjómvöld hafa gagnvart
sjávarútveginum. Það er
svo okkar að lifa við þær
kringxunstæður sem
markaðstenging á gengi
íslensku krónunnar gef-
ur.“
Nachi legurer
japönsk gæóavara
á sérsaklega hagstæóu veröi.
Allaralgengustu tegundir
fáanlegará lager.
Sérpantanir eftir þörfum.
Wldsotify
HÖFÐABAKKA 9 112 REYKJAVÍK SÍMI91-670000 Ofl 685656
BIODROGA
LÍFRÆNAR JURTA SNYRTIVÖRUR
„AGE PROTECTION“
BIODROGA Gulllínan uppfyllir allar þarfir húðarinnar
til að viðhalda ferskleika og heilbrigðu útliti.
Útsölustaðir: Stella, Bankastræti; Kaupfélag Eyfirðinga; Ingólfsapótek, Kringl-
unni; Kaupfélag Skagfirðinga; Lilja, Grenigrund 7, Akranesi; Vestmannaeyja-
apótek; Bró, Laugavegi; Gresika, Rauðarórstíg.