Morgunblaðið - 15.10.1992, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDÁGUR 15. OKTÓBER 1992
io!
Gestaleikur í Þjóðleikhúsinu
Svanavatnið
__________Ballett_____________
Qlafur Ólafsson
Þjóðarballettinn í Pétursborg.
Sólódansarar á frumsýningu:
Nadezhda Pavlova, Lyubov
Kunakova, Alexander Boga-
tírjev, Denis Muruéf, Míkhaíl
Tsívín.
Kóreógrafía: Marius Petipa og
Lev Ivanov.
Tónlist: Pjotr I. Tsjajkovskíj.
Stjórnandi: Viktor Korolkof.
Ballettmeistari: Larissa
Ivanovskaja.
Leikmynd og búningar: Oleg.
Aversjanof.
Þjóðleikhúsið, 13. október 1992.
Það voru góðir gestir á sviði
Þjóðleikhússins á þriðjudagskvöld-
ið. Sovéskir listdansarar með sjálft
Svanavatnið. Það ber að þakka
þetta framtak umboðsaðila og
Þjóðleikhússins. Árið 1877 var
Svanavatnið sýnt fyrst. Það var
síðan árið 1895 sem Marius Petipa
og Lev Ivanof gerðu þá gerð
verksins sem allar götur síðan
hefur heillað og töfrað. Tónlistin
er meistaraverk og þó svo að dans-
höfundar og stjómendur ballett-
flokka víðs vegar um heim lagi
kóreógrafíuna að þörfum dans-
hópa sinna hafa nöfn Petipa og
Ivanofs aldrei vikið úr sæti dans-
höfunda. Svanavatnið hefur fyrir
löngu hlotið sess sem einhver
mesta perla klassíska ballettsins.
Þetta er ævintýri um ástina og
átök góðs og ills. Söguþráður
verksins er rakinn í leikskrá:
„Siegfried prins er að halda upp
á tuttugu og eins árs afmæli sitt
og móðir hans segir honum að
kominn sé tími til að hann kvæn-
ist. Hann kýs hins vegar að fara
á veiðar. Þegar hann er einsamall
á bökkum stöðuvatns sér hann
svan sem fær á sig mennska
mynd. Svanur þessi er Odette
prinsessa í álögum en ekkert fær
leyst hana nema sönn ást. Sieg-
fried heitir prinsessunni ást sinni
en Von Rothbart, galdramaðurinn
grimmi, leikur á hann með því að
láta dóttur sína dulbúast sem
meysvan. Siegfried er harmi lost-
inn, snýr aftur til vatnsins og bið-
ur Odette að fyrirgefa sér. Ást
Siegfrieds er svo máttug að hún
frelsar Odette frá Rothbart og
leysir hana úr álögum. Meysvan-
irnir fá aftur sína mennsku mynd,
en Odette og Siegfried ná saman
og lifa hamingjusöm upp frá því.“
Klassíski ballettinn hefur frá
því á síðustu öld staðið traustum
fótum í Sovétríkjunum. „Rúss-
neski skólinn" sameinaði þokkann
og styrkinn og með aga og alúð
hefur náðst þar standard í list-
dansi sem hefur orðið öðrum að
keppikefli og jafnan sett dansara
frá Sovétríkjunum ofarlega á blað.
Hefðin og virðingin fyrir listgrein-
inni hefur gert dansarana að boð-
berum menningar og lista og Bols-
hoj- og Kírov-leikhúsin skipa í
hugum dansunnenda svipaðan
sess og Scala í hugum óperuunn-
enda. Þess vegna gladdist mitt litla
hjarta þegar fréttist að von væri
á dönsurunum frá Bolshoj og
Kírov til landsins. Reyndin er hins
vegar sú að hvergi er minnst á
þessi leikhús í kynningu í leikskrá
Þjóðleikhússins, né koma þessi
leikhús fyrir í kynningu á sjálfri
uppsetningunni í leikskrá þeirri
sem Þjóðarballettinn_ í Pétursborg
seldi á sýningunni. í æviágripum
sólódansaranna er hins vegar
minnst á leikhúsin, enda hafa
þessir frábæru sólódansarar starf-
að við umrædd leikhús. Hér er
Þjóðarballettinn í Pétursborg á
ferð, ásamt sólódönsurunum frá
Bolshoj og Kírov, en hvorki Bols-
hoj- né Kírov-ballettinn. Ég vil
ekki dæma um það hvort umboðs-
aðilar sýningarinnar (TKO ísland)
hafa selt sýninguna á fölskum
forsendum, en sýningin stenst
ekki þær væntingar sem gerðar
eru til sýningar sem kynnt er und-
ir nöfnum Bolshoj og Kírov (með
stóru letri) og Þjóðarballettsins í
Pétursborg (með litlu letri).
í sýningum á Svanavatninu er
það jafnan sami dansarinn sem
dansar hlutverk Odette og Odile,
en hér var skemmtilega brugðið
út af vananum og tækifæri gafst
til að sjá tvo dansara í hlutverk-
inu. Það reynir mikið á ljóðræna
túlkun og styrk að dansa hlutverk
svanaprinsessunnar Odette.
Nadezhda Pavlova er listamaður
sem hlotið hefur fjölda verðlauna.
Hún skilaði hlutverkinu frábær-
lega og heillaði áhorfendur. Tví-
dansinn í öðrum þætti er hápunkt-
ur hlutverksins og þó að túlkunin
hafi kannski virkað dálítið mött,
leyndist engum að hér er alheims-
listamaður á ferð. Lyubov Kun-
akova dansaði svarta svaninn
Odile og var sem sköpuð fyrir það
hlutverk. Hún dansaði af öryggi
og snerpu. Hún geislaði á sviðinu
og bar af hvað það varðar á sýn-
ingunni. Alexander Bogatírjev var
í hlutverki Siegfrieds prins. Hann
hefur víða dansað hlutverkið og
fengið lof fyrir. Kvendansari á
táskóm er hjálparvana nema karl-
dansarinn sé góður. Þó svo að
nokkuð hafi skort á að sóló Boga-
tírjevs og látbragð hafí virkað
nægilega áhugaverð, voru tví-
dansamir með Pavlovu og Kun-
akovu ánægjulegustu atriði sýn-
ingarinnar. Von Rothbart var
dansaður af Míkhaíl Tsívín. Von
Rothbart er fulltrúi hins illa og
dimma í verkinu. Þessi hávaxni
dansari hæfði hlutverkinu og skil-
aði því vel, var ógnandi og byggði
upp dramatíska spennu. Hann
hafði góða yfirferð og svona eins
og til að leggja áherslu á það (eða
að gefa í skyn að svið Þjóðleik-
hússins væri of lítið), dansaði hann
inn í hliðartjöldin að óþörfu.
í rússneskum útgáfum af
Svanavatninu er hirðfífl snar þátt-
ur í fyrsta og þriðja þætti. Hér
dansaði Denis Muruéf hlutverkið.
Hér er frábær dansari á ferð með
mikinn stökkkraft, fími og lát-
bragð sem hæfði. Fyrsti þátturinn
hefði farið fyrir lítið ef hans hefði
ekki notið við. Þrídansinn í fyrsta
þætti var svo hratt leikinn (af
snældu), að dansamir nutu sín
ekki. Það var helst.karldansarinn
sem náði að skila sínu vel. Um
hópdansarana er það að segja að
þeir ollu vonbrigðum. Þeir virtust
áhugalausir og mikið vantaði á
nákvæmni. Samtakamáttinn
skorti og alltof mikið var af hik-
andi aukasporum til að halda jafn-
vægi, sem reyndar tókst ekki í
öllum tilvikum. í öðrum þætti
skipta beinar línur og samtaka
hreyfíngar vemlegu máli, en finna
mátti einmitt að þessum þáttum,
þó svo að ljórði þátturinn hafí
verið betri hvað þettá varðar. Þjóð-
dansamir í þriðja þætti vöktu litla
hrifningu. Þessi ummæli mín verð-
ur að skoða í ljósi þeirra væntinga
sem fréttatilkynningar umboðsað-
iianna (TKO ísland) vöktu, en
hópdansarnir vom hvorki frá Bols-
hoj né Kírov.
Vera má að svið Þjóðleikhússins
sé í minnsta lagi fyrir sýninguna
og að það hafi háð dönsuranum.
Lýsing var líka af skornum
skammti. Búningar hirðfólksins
vom íburðarmiklir og gerðu sitt
til að skapa fallega umgjörð. Það
er fengur að fá listamennina til
landsins. Móttökur leikhúsgesta
hafa verið framar öllum vonum.
Klassíski ballettinn á greinilega
sína fylgjendur og segja má að
íslendingar hafí verið í svelti í því
stríði lengj. Ég óska leikhúsgest-
um góðrar skemmtunar og vona
að þeir hafi ekki keypt köttinn í
sekknum.
Parhús í Seljahverfi
Til sölu 2ja herb. parhús í góðu standi. Þjónustuíbúð.
Hús þetta tilheyrði dánarbúi og er laust strax.
Upplýsingar gefur:
Ingi Ingimundarson hrl.,
Hátúni 2B, s. 24753 og 666326.
011 Kfl 01 07fl LARUS Þl VALDIMARSS0N FRAMKVÆMDASTJOR!
L I IOU"t I0/U KRISTINNSIGURJONSSON,HRL,loggilturfasteignasau
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna:
Skammt frá rússneska sendiráðinu
Ein af þessum vinsælu sérhæðum í gamla góða Vesturbænum. Nánar
tiltekið efri hæð í þríbhúsi, 5 herb., 125 fm. Sérhiti. Sérinng. Gott
geymsluris fylgir. Bílsk.
Miðsvæðis í borginni
Mjög góð 3ja herb. íb. rúmir 80 fm. Ágæt sameign, nýlega endur-
bætt. Góður bílsk. fylgir. Tilboð óskast.
Skammtfrá Menntaskólanum við Sund
Steinhús ein hæð, 165 fm. Bílsk. 23,3 fm. Húsið er vel byggt og vel
með farið. 5 svefnherb., 2 stofur með húsbherb., rúmg. skáli
Sólverönd. Ræktuð lóð. Eignask. mögul.
Hafnarfjörður - Reykjavík - eignaskipti
Miðsvæðis í borginni óskast góð íb. eða litiö sérbýli. Skipti mögul. á
mjög góðu einnrar hæðar einbhúsi 130 fm í Suðurbænum í Hafnar-
firði. Bílsk. 36 fm fylgir.
Úrvals íbúð í Nýja miðbænum
Skammt frá Verslunarskólanum 4ra herb. endaíb. 104 fm í nýlegu stein-
húsi. Góður bílsk. fylgir. Þetta er eign í sérfl. Mikil og góð langtímalán.
Rétt við Heilsuverndarstöðina
Mikið endurnýjuð 4ra herb. hæð í þríbhúsi. Laus fljótl. Tilboð óskast.
ÁTMENNA
FASTEIGHASAl AN
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150 - 21370
• • •
Fjöldi kaupenda á skrá.
Margskonar eignaskipti.
Opið á laugardaginn.
Leikfélag Keflavíkur
Hjónabönd
frunisýnd
Leikfélag Keflavíkur frumsýn-
ir nýtt íslenskt leikrit, Hjóna-
bönd, eftir keflviskan leikhús-
fræðing, Huldu Ólafsdóttur,
föstudaginn 16. október.
Þrettán leikarar taka þátt í upp-
setningu verksins. Æfíngar hófust
í byijun september. Önnur sýning
verður sunnudaginn 18. október.
(Fréttatilkynning)
Frá æfingu á leikritinu Hjónaböndnm.
ELSA WAAGE
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Fyrstu ljóðatónleikarnir í
Gerðubergi í ár vom haldnir sl.
mánudag og kom þar fram Elsa
Waage kontraalt-söngkona og
Jónas Ingimundarson píanóleik-
ari. Á efnisskránni voru söngverk
eftir Hallgrím Helgason, Emil
Thoroddsen, Sibelíus, Mahier og
Weill.
Tónleikamir hófust á fímm lög-
um eftir Hallgrím Helgason.
Haustkvöld, Ef engill ég væri,
Gamlar vísur, Söknuður og Endur
fyrir löngu, heita þessi ágætu lög,
sem Elsa söng.mjög fallega, sér-
staklega Gamlar vísur og gull-
klassíska lagið Ef engill ég væri.
Vöggukvæði og Komdu komdu
kiðlingur eftir Emil Thoroddsen
var mjög vel sungið en fímm lög
eftir Sibelíus náði Elsa ekki fylli-
lega að leika sér með, þrátt fyrir
að hún hefur sterka tilfínningu
fyrir því leikræna og mikið og
stórt blæbrigðasvið.
í lögum Mahlers bregður oft
fyrir gamansemi, sem er mjög
vandmeðfarin, eins og t.d. í Um
schlimme Kinder og Hans und
Grete og þar vantaði nokkuð á
hjá Elsu, sem áreiðanlega lætur
betur að túlka mikilfengleg skap-
brigði en fínlega gamansemina
hjá Mahler. Serenade, Ich ging
mit Lust og Phantasie vom hins
vegar mjög vel flutt.
Tónleikunum lauk með fjóram
lögum eftir Kurt Weill en sönglög
hans standa mitt í millum dægur-
laga og alvarlegra sönglaga, snjöll
í gerð og bjóða upp á margvíslega
túlkun, allt frá grófum talsöng
upp í fullan sönghljóm. Elsa Wa-
age söng þessi lög mjög vel, eink-
anlega Lost in the Stars og Speak
Low.
Elsa Waage hefur mjög mikla
og fagra rödd, bæði mikið tónsvið
og styrkleikavídd, ‘sem ætti að
gefa henni mikla möguleika sem
dramatískri ópemsöngkonu.
Þama er stórbrotið efni, sem þarf
að þroskast í átökum við erfið
verkefni, þar sem ýtmstu kröfur
Elsa Waage söngkona.
em gerðar til gæða og listfengi.
Það merkir ekki að hún geti ekki
fengist við það smágerða, eins og
vel kom fram í Litfríð og Ijós-
hærð, eftir Emil Thoroddsen. Jón-
as Ingimundarson lék mjög vel
eins og hann gerir manna best.
Þá lék hann sér að ýmsum falieg-
um blæbrigðum, sérstaklega í lög-
um Mahlers, þar sem píanóundir-
leikurinn er jafn samofinn textan-
um og sönglínan.