Morgunblaðið - 26.03.1993, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. MARZ 1993
9

Titill:
ISTíERÐ
Hornsón hannaður af
Inga ÞórJakobssyni.
Stærð: 217 X 217 cm.
Afgreiðum eftir málum
í ýmsum stærðum
Verð: 122.900 kr. stgr.
ÖOMlUÍfÍ kÚHjÖýH
Su(furland,ibraut 54 • Bláu bú.úrt v/Faxafen • S: 682866
Gagnrýnin
hugsun í híði
I upphafi greinar sinn-
ar segja þeir Armann og
Flosi: „Þó að gagiuýnin
hugsun eigi að vera að-
alsmerki háskólamanns-
ins er æði algengt að hún
liggi í híði í daglegu
amstri. Hugurinn festist
gjarnan í viðjum hins
vanabundna og tungan
fylgir á eftir. Þá fára
menn að tala í klisjum,
nota sama orðalag og
þeir sem á undan hafa
komið og leiða aldrei
hugann að því hvort orð-
in sem þeir nota hafa
einhveija merkingu og
hver hún er. Ein af þess-
um tuggum er: Lánasjóð-
ur íslenskra námsmanna
á að vera félagslegur
jöfnunarsjóður.
Þessa tuggu hafa
stjómmálamenn meðal
stúdenta endurtekið í
hveijum kosningunum á
fætur öðmm. Ef á þá er
gengið hvað þetta merki
stendur ekki á svömnum:
Lánasjóðurinn á að
tryggja jafnrétti til náms.
Þetta gerir hann með því
að lána mönnum eftir
þörfum, lána einstæðri
móður með þijú börn
meira en þeirri sem á
eitt bam en mimist kon-
unni sem ekkert barn á.
Þannig tryggi lánasjóð-
urinn að allir geti gengið
í skóla, líka þeir sem
þurfa að sjá fyrir heimili
og bömum.
En em úthlutunarregl-
ur Lánasjóðsins réttlát-
ar?
Svarið við þessari
spurningu er að finna í
bæklingi um úthlutunar-
reglur Lánasjóðsins árið
1992-1993 en þar kemur
fram að stúdentar á borð
við undirritaða, sem búa
í foreldrahúsum, borga
ekki heim i neinni mynd
og eiga ekki böm nokk-
urs staðar, geta fengið
34.327 krónur í lán á
mánuði þá mánuði, sem
þeir em í skóla (svo fremi
sem þeir hafi nógu lágar
sumartekjur). Til hvers?
Ekki til þess að greiða
Lín og lán
Málefni Lánasjóðs íslenskra námsmanna hafa orðið tilefni lærðra
umræðna árum saman. í nýjasta hefti Stúdentablaðsins, sem
gefið er út af Stúdentaráði Háskóla íslands, velta tveir háskóla-
nemar, Ármann Jakobsson og Flosi Eiríksson, fyrir sér athyglis-
verðri spurningu: „Á Lánasjóður íslenskra námsmanna að hjálpa
fólki að safna brennivínsskuldum?"
húsaleigu því að þeir sem
búa í foreldrahúsum
borga ekki húsaleigu.
Heldur ekki til að borga
matinii því að stúdentar
í foreldrahúsum fá hann
undantekningalítið
ókeypis líka.“
Til hvers?
Afraín segir: „Og þá
koma spurningar dags-
ins: Til hvers í ósköpun-
um er ríkisvaldið að veita
námsmönnum í foreldra-
húsum afar hagstæð lán?
Til hvers er ríkisvaldið
að freista fólks, sem fær
frítt fæði og húsnæði til
að stofna sér í skuldir á
unga aldri? Hvers vegna
er ríkið að veita fólki
hagstæð lán fyrir brenni-
vini og skemmtunum?
Hvað breytist í lífi
manns þegar hann verð-
ur 20 ára og fer í há-
skóla í stað menntaskóla
sem veldur því að hann
þarf að fá lán til að búa
heima hjá sér? Er þetta
hið umtalaða jafnrétti til
náms?
Þeir sem eru að veija
þetta merkilega fyrir-
komulag segja stundum:
Einstaklingar í foreldra-
húsum fá ekki há lán hjá
lánasjóðnum því að frí-
tekjumark þeirra, þær
(ckjui’ sem þeir mega
hafa til að lánið skerðist
ekki, er svo lágt.
Rétt er það en skv.
dæmi frá Lánasjóðnum
(bls. 28 í bæklingnum um
úthlutunarreglur sjóðs-
ins) getur námsmaður
haft 220 þúsmid krónur í
tekjur yfir sumaríð (svip-
uð upphæð og þriggja
mánaða grumdaun lekt-
ors 1 í heimspekideild) og
samt fengið 276 þúsund
krónur í heildarlán á ári
frá Lánasjóðnum.
Þetta er kannski ekki
nein stór upphæð en til
hvers er ríkisvaldið að
lána mönnum eins og
okkur 300 þúsund á ári
til að eyða í viðbót á Bíó-
barauni? Og það gleymist
stundum að þetta eru lán
sem þetta fólk þarf að
greiða til baka, sennilega
á sama tima og það er
að kaupa sér íbúð í fyrsta
sinn.“
Lánið sæta
Síðar í grein sinni segja
þeir Armann og Flosi um
hugmyndafræðina á bak
við þessar kenningar:
„Ungt fólk er hvatt til að
steypa sér í skuldir fyrr
en þörf er á. Það kemur
ekki til af neinu að sama
orðið, lán, þýði bæði liapp
og að steypa sér í skuld-
ir. Islendingar hafa alltaf
litið það sem ^rstaka
gæfu ef þeim tekst að slá
pening og ástand þjóðar-
búsins sýnir að menn hafa
nú engar sérstakar
áhyggjur af skuldadög-
unum. En allir verða að
átta sig á því fyrr eða
síðar að hið sæta lán verð-
ur að sárum endur-
greiðslum.
Lánasjóður islenskra
námsmanna þykist vera
félagslegur jöfnunarsjóð-
ur. Það á hann líka að
vera. Annars er ekkert
gagn að honum. Það eru
nógu margir bankar á
Islandi. En það hefur ekk-
ert með jafnrétti til náms
að gera að lána þeim, sem
búa heima hjá pabba og
mömmu, umfram raun-
verulega þörf þessa hóps.
Þessu ættu stúdentar
að breyta ekki síst þeir
sem gjaman keirna sig
við félagshyggju á hátíð-
arstundum. Þannig stönd-
um við best vörð um
Lánasjóðinn sem tæki til
að tryggja jafnrétti til
náms.“
Vor- og sumarvörur
á frábæru verði
Topparfrákr....... 800,-
Stuttbuxurfrá kr..1.200,-
Bermudabuxur frá kr.1.900,-
Nýjar dragtasendingar
frá Pyramid og Nic Janik.
Ctomtr
Verslunarskóli íslands
Árgangur 1943
Vegna undirbúnings í tilefni 50 ára afmælis
árgangsins, verður fundur haldinn á Holiday
Inn mánudaginn 5. apríl kl. 16.00.
Þeir sem ekki geta mætt eru beðnir aö tilkynna
forföll til undirbúningsnefndar.
V.í. 1943
CJAF^j

Handunnir kopariampar
frá Indlandi
S£M
Gefib vandaða og fallega gjöf sem gle&ur
um ókomin ár. Næg bílastæði - verib
velkomin í Habitat-húsið.
Chubb-stóll
kr. 9.490,- stgr.
Charbury kommóba kr. 35.600,- stgr.
Koparspegill kr. 2.950,-.
OPIÐ VIRKA DAGA 10.00 - 18.00 OG LAUGARDAGA 10.00 - 14.00
habitat
CJ
LAUGAVEGI 13 - SÍMI (91) 625870