Morgunblaðið - 17.12.1995, Side 36

36 SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
VILBORG S. DYRSET,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju
miðvikudaginn 20. desember kl. 13.30.
Erna D. Holse,
Gunnar Dyrset,
Sigrid D. Jónsson,
Ragnhild D. Asheim,
Jórunn Dyrset,
barnabörn og barnabarnabörn.
Jens Holse,
Silvia Garðarsdóttir,
Jón S. Jónsson,
Max Asheim,
t
Elskuleg eiginkona rrtín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma og langamma,
BRYNHILDUR MÖLLER,
Dalbraut 21,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Neskirkju þriðju-
daginn 19. desember kl. 13.30. Þeim
sem vildu minnast hennar er bent á
Rauöa kross íslands.
Ingólfur Möller,
Skúli Möller,
Jakob R. Möller,
Elfn Möller,
Anna R. Möller,
Ingólfur Jónsson,
tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
Ástkær bróðir minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
SNORRI R. JÓNSSON
frá Látrum í Aðalvík,
Marbakkabraut 3,
Kópavogi,
verður jarðsunginn frá Kópavogskirkju
miðvikudaginn 20. desember kl. 13.30.
Fyrir hönd ástvina,
Sölvi Páll Jónsson, Laufey Guðmundsdóttir,
Maria Snorradóttir, Þorsteinn Theódórsson,
Ágústa Fanney Snorradóttir,
3 Gunnar Snorrason, Ólína I. Kristjánsdóttir,
Páll Snorrason, Grete Snorrason,
Gestur Snorrason, Marta Snorrason,
Halldóra Jóna Snorradóttir, Guðlaugur Kr. Birgisson,
Ragnar Snorrason,
Jónína Sóley Snorradóttir, Sigurður Bjarnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Innilegar þakkir til allra er sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför
móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
GUÐRÚNAR MARGRÉTAR
ÞORSTEINSDÓTTUR,
Hagamel 25,
Reykjavík.
Margrét Oddný Magnúsdóttir, Stefán Jóhann Hreiðarsson,
Magnús Þór Magnússon, Hrefna María Gunnarsdóttir,
Ásta Valdimarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Innilegar þakkir til allra þeirra er sýndu
okkur og samúð og hlýhug við andlát
og útför eiginmanns míns, föður okkar,
tengdaföður og afa,
EINIS JÓNSSONAR,
Klapparstig 6,
Njarðvík.
Guðrún Jörgensdóttir,
Jón Agúst Einisson, Aud Rensmoen,
Sigurbjörg Einisdóttir,
Ingibjörg Sigrún Einisdóttir, Gylfi Ólafsson,
Marfa Einisdóttir, Tyrfingur Tyrfingsson,
Asta Einisdóttir, Steingrímur H. Steingrímsson
og barnabörn.
GÍSLI
ÓLAFSSON
+ Gísli Ólafsson
fæddist 3. jan-
úar 1912 á Búðum í
Fáskrúðsfirði. Hann
lést 10. desember í
Reykjavík. Foreldr-
ar hans voru Björn
Ólafur Gíslason, síð-
ar framkvæmda-
stjóri í Viðey, og
kona hans, Jakobina
Davíðsdóttir, ættuð
úr Eyjafirði. Gísli
lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólan-
um i Reykjavík árið
1933. Hann kvænt-
ist Hólmfríði Jóhannesdóttur
árið 1942. Þau eignuðust þrjú
börn. Þau eru: Ólafur, f. 1943,
blaðamaður og leiðsögumaður.
Hann er kvæntur Unu Sigurð-
ardóttur og eiga
þau tvö börn. Jó-
hannes, f. 1950, líf-
fræðingur og fram-
kvæmdasfjóri Líf-
tækni. Kona hans
er Elín María Ól-
afsdóttir og eiga
þau tvö börn.
Gunnhildur, f.
1956, efnafræðing-
ur. Eiginmaður
hennar er Björn
Rúnar Guðmunds-
son hagfræðingur
Hjá Þjóðhagsstofn-
un og eiga þau
fjögur börn.
Utförin fer fram frá Laugar-
neskirkju mánudaginn 18. des-
ember og hefst athöfnin klukk-
an 10.30.
UM 1930 var Menntaskólinn í
Reykjavík enn sex ára skóli og
skiptist í 3ja ára gagnfræðadeild
og 3ja ára lærdómsdeild. Lærdóms-
deildin skiptist í tvær greinar: hina
gömlu og grónu máladeild, og
stærðfræðideildina sem var aðeins
tíu ára gömul.
Haustið 1929 kom nýr drengur
til okkar sem vorum að he§a nám
í þriðja bekk. Hann var ekki hár í
loftinu og hvorki hávaðasamur né
fyrirferðarmikill. En hann var fljót-
ur að samlagast okkur, frá honum
stafaði hlýju og öllum féll vel við
hann. Hann hét Gísli Ólafsson og
var faðir hans framkvæmdastjóri
útgerðarfélagsins Kára í Viðey. Um
hann segir í íslenskum æviskrám:
„Vel gefinn, vel metinn umbóta-
maður."
Nýr rektor kom að skólanum
þetta ár, Pálmi Hannesson, og flutti
með sér ýmsar nýjungar og ferskan
blæ inn í þessa öldnu stofnun. Um
Pálma stóð nokkur styr fyrstu árin.
Þar átti pólitíkin sinn þátt, en auk
þess hafði verið gengið fram hjá
mætum mönnum m,eð mun meiri
reynslu að baki og það olli óánægju
og sárindum. Þetta voru því storma-
söm ár í sögu skólans. En öldurnar
lægði áður en langt leið, því að
Pálmi sýndi að hann var starfínu
vaxinn og ávann sér fljótt virðingu
og traust.
Að gagnfræðaprófinu loknu
skildust leiðir. Við Gísli völdum
báðir stærðfræðideildina, vorum því
sambekkingar í fjögur ár, kynnt-
umst vel og mér féll því betur við
hann sem kynnin urðu lengri. Eftir
stúdentspróf dreifðist hópurinn. Þá
voru kreppuár og ekki um neina
lánasjóði að ræða. Sum okkar urðu
því að hætta námi, önnur að velja
eina af þeim fjórum deildum sem
þá voru við Háskóla íslands, þótt
hugur þeirra stæði til annars náms.
Gísli var einn þeirra sem ekki lögðu
í lengra nám. Kom þar tvennt til:
Hann hafði misst föður sinn árið
áður svo að fjárhagurinn var þröng-
ur, og heilsa hans bilaði haustið
eftir stúdentsprófíð. Var hann lítt
vinnufær næstu árin.
Ég var við nám í Danmörku, síð-
ar við kennslu á Akureyri og aftur
við nám í Danmörku og kennslu
við danska menntaskóla styijaldar-
árin, svo að lítill sem enginn sam-
gangur var milli okkar í áratug.
En 1946 fluttist ég aftur til Reykja-
víkur og þá varð þráðurinn tekinn
upp að nýju.
Nú hafði Gísli náð heilsu og var
kominn á kaf í það sem átti eftir
að verða ævistarf hans: ritstörf og
útgáfustörf. Hann starfaði við rit-
stjóm og umsjón bóka og tímarita,
las prófarkir og þýddi bækur. Hann
sá um útgáfu Ægis árum saman
meðan Davíð bróðir hans var fiski-
málastjóri, og hann sá einnig um
Tímarit Verkfræðingafélagsins um
langt skeið. Mikið starf lagði hann
í Úrval, tímarit sem hann hélt úti
á annan áratug. Úrval var að
nokkru sniðið eftir Reader’s Digest,
bandarísku tímariti er birtir úrval
greina úr öðrum tímaritum, er afar
vinsælt og víðlesið, enda þýtt á
margar tungur. Gísli setti markið
þó hærra en að koma Reader’s Di-
gest á íslensku. Hann viðaði að sér
tímaritum víða að, valdi greinar úr
þeim og fékk menn með sér til að
þýða. Þannig varð Úrval í höndum
hans menningarlegt og áhugavert
tímarit þar sem ekki var gælt við
einfaldan smekk. Annað voldugt
verkefni var endurskoðun Lækna-
tals. Þar var Gísli ritstjóri og mun
þetta verk hafa kostað hann
ómælda vinnu í hartnær fjögur ár.
Auk þess þýddi Gísli fjöldann
+
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur samúð og vinar-
hug við andlát og útför
LEIFS TÓMASSONAR
Erla Elisdóttir,
Tómas Leifsson, Sigríður Gunnarsdóttir,
Þóra Leifsdóttir, Sigurður Vigfússon,
Ottó Leifsson, Margrét Hallgrímsdóttir,
Guðrún Bjarney Leifsdóttir, Sigurjón Magnússon,
Nanna Leifsdóttir, Friðrik Friðriksson
Tómas Steingrimsson.
Birting afmælis- og
minningargreina
Morgunblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til birtingar end-
urgjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í Kringl-
unni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Hafnarstræti 85, Akur-
eyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinamar í símbréfí í númer
691181. Það eru vinsamleg tilmæli blaðsins að iengd greinanna fari
ekki yfír eina og hálfa örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfílega
línulengd — eða 3600-4000 slög. Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmark-
ast við eitt til þijú erindi. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
allan af bókum, bæði skáldsögur
og fræðibækur. Af fræðibókum er
sérstök ástæða til að nefna þýðingu
hans á bók eftir Rachel Carson:
Raddir vorsins þagna. Þar var í
fyrsta sinn bent á að maðurinn
væri farinn að ganga of nærri líf-
ríki jarðar. Þessi bók vakti mikla
athygli og umræðu víða um heim.
Þær umræður eru enn á döfínni og
hafa skapað tvö nýyrði í íslensku:
vistfræði og umhverfísvemd.
Meðal annarra verka má nefna
þýðingarstörf fyrir Almenna bóka-
félagið. Gísli þýddi eitt bindi Al-
fræðisafnsins og eitt bindi hinnar
miklu mannkynssögu sem nú er
nýlega lokið við að gefa út.
Gísli var einnig meðal fyrstu ís-
lendinga er fengust við samningu
krossgátna og samdi slíkar gátur
fyrir Vikuna um hálfrar aldar skeið
eða lengur. Einnig gaf hann út
Krossgátublaðið nokkur ár og hóf
dóttir hans þá útgáfu að nýju í
fyrra.
Um skeið rak Gísli bókaútgáfu
ásamt Hafsteini Guðmundssyni og
var hún kennd við Bláfell. Þeir gáfu
meðal annars út tvær ljóðabækur
Guðmundar Böðvarssonar, Salt í
mold I og II.
Hin síðari ár starfaði Gísli hjá
Hafsteini Guðmundssyni vini sínum
í bókaútgáfunni Þjóðsögu og sá þar
meðal annars um erlenda hlutann
af árbók þeirri er Hafsteinn gaf út
um langt skeið. Samstarf þeirra
Gísla og Hafsteins var með ágætum
og gaman var að koma í heimsókn
til þeirra á vinnustaðinn vinalega
við_ Skálholtsstíg.
í einkalífí sínu var Gísli ham-
ingjumaður. Hann átti góða konu,
Hólmfríði Jóhannesdóttur frá Hof-
stöðum í Skagafírði, sem studdi
hann með ráðum og dáð og bjó
honum gott heimili. Þau áttu mann-
vænleg börn, en um það verður
ekki fjallað í þessu greinarkorni.
Nú á Gísli Ólafsson engan ævi-
spöl ógenginn lengur. Hann hefur
skilað miklu og merku ævistarfi á
sinn hljóðláta hátt. En vinátta hans,
hlýja og mannleiki verða okkur sem
þekktum hann minnisstæð. Og lífíð
heldur áfram.
Um líf vort lykur
lítill hringur,
en kynslóðapld
knýtir um eilífð
ævi þeirra
þrotlausa festi.
(Goethe - Helgi Hálfd.)
Guðmundur Arnlaugsson.
Þó að myrkrið sé svart núna vit-
um við að vorið kemur. Þá sést að
eðli gróðursins er að vaxa og dafna
eins og eðli okkar mannfólksins er
að gleðjast yfír því einu að vera
til. Gísli frændi minn vakti ævinlega
þessa gleði með mér, hvort sem
hann var að reyna að fá mig til
þess sem barn að syngja við píanó-
undirleik sinn eða benda mér sem
unglingi á, að það væri merkilegt
að vera manneskja.
Gísli hefði líklega notið sín vel
sem vísindamaður. Hann hafði ver-
ið góður námsmaður, einkum lá
stærðfræðin vel fyrir honum. Ein-
stakur verkmaður var hann, alltaf
sívinnandi og allt með sömu natn-
inni, sama hvort hann var að rit-
stýra Viðskiptaskránni, fást við
þýðingar, krossgátugerð eða að lag-
færa texta til útgáfu. Eitt af fjöl-
mörgu sem hann tók sér fyrir hend-
ur var að vera fyrsti ritstjóri Úr-
vals, sem birti tímaritsgreinar um
fræðandi og vísindaleg efni fyrir
almenning, og náði strax mikilli
útbreiðslu. Ég held að útgáfa þessa
tímarits hafi verið mjög í hans anda,
því að innst inni hafí hann trúað
því að aukin þekking gerði manninn
fijálsari og þar af leiðandi ánægð-
ari með hlutskipti sitt.
Eftir að svo vildi til að ég tók
við starfí hans sem framkvæmda-
stjóri Félags ísl. bókaútgefenda
jókst samgangurinn á milli okkar.
Við unnum skammt hvor frá öðrum,
ég á Laufásvegi og hann við Skál-
holtsstíg með sínum gamla vini
Hafsteini Guðmundssyni, forstjóra
bókaútgáfunnar Þjóðsögu og snilld-
armanni í bókahönnun. Samvinna