Morgunblaðið - 23.03.1997, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
SKOÐUIM
ist almennt gert ráð fyrir að nemend-
ur borði heima hjá sér í hádeginu
og ekki boðið upp á máltíðir í skólan-
um. Vegna nálægðar heimilis og
skóla kann þessi skipan víða að vera
veijandi, þótt misjafnt sé hvort for-
ráðamenn geti verið heima til að
útbúa hádegisverðinn og fylgjast
með að hans sé neytt. Dreifbýlið
stendur best að vígi að þessu leyti,
því almennt bjóða dreifbýlisskólar
upp á hádegisverð í mötuneyti fyrir
nemendur sína. Svo virðist sem þess-
ar ólíku aðstæður skýri mun á neyslu
hádegisverðar eftir búsetu. Jafn-
framt má ætla að mun á neyslu
óhoilrar fæðu efir búsetu megi skýra
með því að mörg börn í þéttbýli,
sérstaklega á Reykjavíkursvæðinu,
fara á mis við máltíðir um leið og
þau hafa greiðan aðgang að sölut-
urnum.
Eins og áður var getið kom fram
munur á fæðuvenjum eftir stéttar-
stöðu nemenda, verkalýðsstétt í
óhag. Það er athyglisvert að stéttar-
munur á máltíðum kom fram varð-
andi neyslu morgunverðar, en ekki
hádegisverðar þar sem skólamir
gegna þegar nokkru hlutverki. Þess-
ar niðurstöður vekja spurningu um
hvort almenn afskipti skólanna af
fæðuvenjum nemenda geti dregið úr
eða jafnvel eytt stéttbundnum að-
stöðumuni nemenda.
Niðurstöður okkar undirstrika
mikilvægi þess að foreldrar og skóla-
yfirvöld stuðli að góðum fæðuvenjum
nemenda. Foreldrar þurfa að gera
börnum sínum kieift og ætlast til af
þeim, að þau næri sig í upphafi hvers
skóladags. Ef þess er nokkur kostur
ættu foreldrar að matast á morgnana
með börnum sínum og stuðla að
góðum morgunverðarvenjum þeirra.'
Að því er skólana varðar þarf áhug-
inn sem ríkir á aðbúnaði og atlæti í
skólastofunni einnig að beinast að
mataraðstöðunni. I því felst ekki
aðeins að öllum nemendum séu á
sama tíma boðin viðunandi salar-
kynni til neyslu matar, heldur einnig
að boðið sé upp á hádegisverð fyrir
alla nemendur og jafnvel morgunverð
fyrir þá nemendur sem koma ónærð-
ir í skólann. Til viðbótar þessum
máltíðum er jafnframt æskilegt að
nemendum sé gefinn kostur á að
kaupa sér á kostnaðarverði hollar
fæðutegundir í skólanum, s.s. mjólk-
urvörur, samlokur úr grófu brauði
og ávexti. Bætt aðstaða til matar
og drykkjar í skólanum verður enn
mikilvægari með einsetningu skóla
og lengri samfelldum skóladegi, en
í þá átt stefnir á næstu misserum
og árum.
Þótt misjafnt sé hvernig matar-
aðstöðu grúnnskólanemenda er hátt-
að í nágrannalöndum stöndum við
íslendingar höllum fæti, sé litið til
þess besta sem þekkist. Nefna má í
þessu sambandi að í sænska grunn-
skólanum hafa nemendur um ára-
tugaskeið átt kost á hádegisverði í
mötuneyti sér að kostnaðarlausu
(sænska módelið, þ.e. ókeypis mötu-
neytisfæði fyrir alla) fæli í sér veru-
legan stofn- og rekstrarkostnað og
er ekki hið eina sem til greina kemur
í islenska grunnskólanum. Hugsa
mætti sér að máltíðir (hádegisverður
og e.t.v. morgunverður) væru að-
fengnar og kæmu í skólana í matar-
vögnum. Nemendur fengju máltíð-
imar annaðhvort ókeypis eða á
kostnaðarverði. Starfsmenn í skólun-
um sæju um afgreiðslu máltíða og
væru með nemendum eða borðuðu
með þeim á máltíðum.
Foreldrar grunnskólanemenda
ásamt yfirvöldum og starfsmönnum
grunnskólanna þurfa að taka hönd-
um saman um að stuðla að bættum
fæðuvenjum grunnskólanemenda.
Líta verður svo á að árangur í námi,
eins og annarri mannlegri starfsemi,
sé m.a. háður góðum fæðuvenjum
og viðunandi næringarástandi.
Vissulega er námsframmistaða nem-
enda háð fjölmörgum þáttum. En
betri fæðuvenjur munu vafalítið skila
sér í auknum árangri og ánægju ein-
stakra nemenda, bættu skólastarfí og
betri frammistöðu íslenskra grunn-
skólanemenda í alþjóðlegu samhengi.
Rúnar er doktor og dósent í
félagsfræði við námsbrautí
hjúkrunarfræði í Háskóla íslands
Guðrún er doktor og dósent í
bamahjúkrun við sömu
námsbraut.
Fyigstu meb í
Kaupmannahöfn
Morgnnblabib
fæst á Kastrnpflugvelli
og Rábhústorginu
ftttrgtttiMafrife
-kjarni málsins!
SUNNUDAGUR 23. MARZ 1997 31"—
Mikið úrval af pils- og
buxnadrögtum frá Libra
Einnig heilir og tvískiptir kjólar frá Libra
og Ariella. Stœrðir 36 til 48.
Opið r dag sunnudag
frá kl. 10-16
[nniarion
Reykjavíkurvegi 64 • Hafnarfirði • Sími 565 1147
■ ■
I
Sturla Birgissi
Matreiðslumaðu
ársitis 1995 og
Yfirmatreiðslu:
Perlunnar.