Morgunblaðið - 22.01.2000, Blaðsíða 74

74 LAUGARDAGUR 22. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Vængjaður
poppari með
ákveðnar
skoðanir
Björn Jörundur Friðbjörnsson hefur vakið
verðskuldaða athygli fyrir frammistöðu
sína í hlutverki Viktors í Englum alheims-
ins. Skarphéðinn Guðmundsson hitti
að máli þennan fjölhæfa listamann
á Mokka og ræddi við hann um Viktor,
engla, poppið og góðan mat.
Björn Jörundur, Baltasar Kormákur og Ingvar E. Sigurðsson í magnaðri senu á Grillinu í Englum alheimsins.
BJÖRN Jörundur hefur
undanfarinn áratug getið
sér gott orð sem lunkinn
lagasmiður, bassaleikari
og söngvari. Snemma á ferlinum
sýndi þessi glaðbeitti forsprakki
hljómsveitarinnar Ný dönsk fá-
dæma örugga sviðsframkomu og
leiftrandi persónutöfra sem gáfu til
kynna að þar fór efni í annað og
meira en venjulegan poppara. Það
kom líka á daginn þegar Oskar Jón-
asson gerðist svo djarfur að tefla
honum fram, þessum óreynda og
ófaglærða leikara, í aðalhlutverki
sinnar fyrstu myndar í fullri lengd,
Sódömu Reykjavík. Skemmst er frá
því að segja að Björn Jörundur
brást ekki trausti Oskars og kom
skemmtilega á óvart með sínum
óheflaða, látlausa og launfyndna
leikstíl. Björn poppari var orðinn
leikari. Því næst lá leiðin utan í nám
þegar honum bauðst innganga í
nýstofnaðan listaskóla bítilsins
Paul McCartney í Liverpool. Ef-
laust bjuggust flestir við að hann
ætlaði sér að nema tónlist en annað
kom á daginn. Hann innritaði sig í
leiklistarnám og lét hafa eftir sér af
því tilefni að hann hefði ekki mikla
trú á því að hægt væri að læra
popparafræði í skólum. Ekki hefur
hann enn fengið færi á því að ljúka
náminu því verkefnin hafa verið
næg. Hann lék eitt aðalhlutverkið í
söngleiknum Rent í Þjóðleikhúsinu
og nú í hlutverki nasistans Viktors í
Englum alheimsins.
Við Björn Jörundur ákváðum að
hittast á Mokka-kaffi við Skóla-
vörðustíg. Tilvísunin í myndina er
Oflugvörn
í vetrarkulda
Éh
náttúrulegai
Gilsuhúsið
Skólavörðustíg, Kringlunni & Smératorgi
augljós. Kannski hefði verið meira
viðeigandi að snæða saman á Grill-
inu en þar á sér stað eitt magnað-
asta atriði myndarinnar og þar fer
Björn Jörundur einmitt á kostum,
hreinlega eignar sér atriðið. En
Mokka varð á endanum fyrir valinu.
Listamenn og blaðamenn eru og
verða seint hálaunamenn landsins.
Áður en spurningaflóðið hefst fáum
við okkur auðvitað rjúkandi kaffi-
bolla. En ekki hvað? Við erum jú
einu sinni á Mokka.
Læðist inn á fámenna sýningu
Hvernig hefurðu það, Björn ?
„Ég hef það ansi gott.“
Nóg að gera?
„Já, það er mikið að gera núna.
Ég var rétt að ljúka við að spila
bassa inn á barnaplötu eftir Olaf
Hauk Símonarson. Vinur minn, Jón
Ólafsson, sér um tónlistina og við
félagarnir úr Ný dönsk hjálpum
eitthvað til.“
Frammistaða þín í Englum a1-
heimsins hefur vakið athygli. Hefur
lífið breyst íkjölfarið?
„Nei, Nei. Það er bara gaman að
vera viðloðinn verkefni sem fólk er
svona almennt ánægt með. Já-
kvæðu viðbrögðin koma þar að auki
úr ólíkustu áttum, sem er frábært.
Hún virðist höfða til flestra. Hefur
engin aldursmörk. Það er erfitt að
fá allt til að ganga upp í bíómynd-
um, sérstaklega þegar þær eru
gerðar fyrir lítið fé eins og á Is-
landi, en það virðist hafa tekist í
þetta sinn. Ég hef reyndar aðeins
séð hana einu sinni og langar að sjá
hana aftur. Það er bara eitthvað
asnalegt við það að fara á hana aft-
ur á almenna sýningu, að fara á
sjálfan sig í bíó. Verð bara að finna
einhverja fámenna sýningu, ef það
þá gerist einhvern tímann."
Almenningur er smeykur
við geðsjúka
Þú fannst þig sériega vel í hlut-
verki Viktors?
„Já. Þannig er að mér var falið
hlutverkið meira en ári áður en tök-
ur hófust, sem er ansi góður tími.
Allan þann tíma gekk ég með þetta
í maganum, gluggaði í bókina og
velti Viktori vel fyrir mér.“
Það var kannski ekki vanþörf á?
„Það er alltaf gott að fá vænan
undirbúningstíma en biðin var
kannski í lengra lagi og ég viður-
kenni fúslega að ég var farinn að
velta fyrir mér hvort nokkuð yrði
úr þessu.“
Finnst þér þú eiga eitthvað sam-
eiginlegt með Viktori?
„Já, eflaust eitthvað. Ég er nú
reyndar enginn fasisti en líkt og
hann hef ég ákveðnar skoðanir og
stend fastur á þeim. Ég til að
mynda skil ekki hvernig Framsókn-
arflokkurinn getur haft sex ráð-
herra og stjórnað landinu á meðan
hann hefur ekkert fylgi og ekkert
að segja. Það gerir mig alveg brjál-
aðan og ég tek kannski á því máli
svipað og Viktor myndi gera.“
Hvaða þýðingu telurðu að Englar
Morgunblaðið/Jim Smart
alheimsins hafi fyrir geðsjúka á ís-
landi?
„Þegar öll þjóðin hefur séð
myndina, sem gerist örugglega á
endanum, þá má vera að sjúkdóm-
urinn komist loksins upp á yfir-
borðið. Hann er og hefur náttúrlega
verið „tabú“ á Islandi. Geðsjúk-
dómar eru mjög erfiðir viðfangs. Ef
þú færð krabbamein styðja allir við
bakið á þér en ef þú færð geðsjúk-
dóm þá hörfa allir á brott og þú
stendur einn eftir. Fólk með þenn-
an sjúkdóm þarf engu minni stuðn-
ing en aðrir sjúklingar. Almenning-
ur virðist í gegnum tíðina hafa verið
svolítið smeykur við geðveika ein-
staklinga vegna þess að þeir eru
svo ofsalega „öðruvísi." Ég er ekki
viss um að myndin breyti því. Það
er hinsvegar ágætt ef myndin stuðl-
ar að aukinni umræðu um geðsjúk-
dóma því hún sýnir vel hvað þeir
eru ákaflega erfiðir þeim sem þá fá,
fjölskyldum þeirra og aðstandend-
um.“
Vissi ekkert hvað ég var að
gera í Sddómu Reykjavík
Er þetta þitt fyrsta kvikmynda-
hlutverk eftir námið í listaskóla
Paul McCartneys í Liverpool?
„Þetta er í rauninni annað því
fyrsta verkefni mitt eftir að ég
sneri heim var hlutverk í myndinni
Fíaskó eftir Ragnar Bragason. Sú
mynd hefur hinsvegar ekki enn ver-
ið frumsýnd en það stendur til, að
ég held, í lok næsta mánaðar."
Var námið einvörðungu tengt
kvikmyndaleik?
„Nei, þetta var hefðbundið leik-
listarnám. Það var reyndar farið út
í kvikmyndaleik sérstaklega ,og
hvernig leika á fyrir myndavélar í
stað áhorfenda."
Finnst þér þú hafa grætt mikið á
náminu, ef þú berð saman annars
vegar Sódómu Rcykjavík, sem þú
lékst í ólærður, og hinsvegar Fí-
askó og Engla alheimsins sem þú
lékst í að afloknu námi?
„Þótt ég hafi ekki enn klárað
skólann hef ég lært mjög mikið sem
ég skynjaði vel þegar ég lék í mynd-
unum tveimur. Ég veit líka núna að
þegar ég lék í Sódómu þá vissi ég
ekkert hvað ég var að gera, var
óagaður og lét tilfinninguna eina
ráða ferðinni. Það er vissulega gott
að hafa tilfinningu fyrir leiklist en
það er nauðsynlegt að búa einnig
yfir tækni."
Nú er bakgrunnur þinn nokkuð
ólíkur meðleikara þinna í Englun-
um, þú lærðir t.a.m. erlendis oghef-
ur frekar lítið verið í leikhúsi með-
an þeir lærðu hér heima og eru
vanir leikhúsmenn. Nálgaðist þú
vinnuna á annan hátt en þeir?
„Nei, ekki get ég sagt það. Við
unnum mikið saman, aðstoðuðum
hvern annan og það var ekki hægt
að greina ólíkan bakgrunn okkar.
Baltasar Kormákur hefur reyndar
verið mér mikil stoð og ég hef ekki
lært minna af honum í gegnum árin
en af kennurum mínum úti í Liver-
pool.“
Prýðis vinna að borða góðan
mat og drekka rauðvín
Hvað er framundan á leiklistar-
brautinni?
„Það er ýmislegt í deiglunni sem
ekki er komið á hreint, þátttaka í
leikriti og enn ein bíómyndin sem
líklega á að taka upp á árinu.“
Þú ert þó varla búinn að segja
skilið við tónlistargyðjuna?
„Nei, nei. Ég er alltaf að spila og
semja og stefni á að vinna plötu á
árinu. Eg vil síður binda mig að
einni iðju, hvort sem um ræðir kvik-
myndaleik, leikhús eða tónlistina.
Frekar geðjast mér að geta gert
sitt lítið af hverju eftir því sem mér
hentar hverju sinni.“
Hvað rneð Ný dönsk?
„Sú sveit er á lífi og í sömu mynd
og á síðustu plötu. Það gæti verið
að við gerðum plötu á þessu ári,
kannski því næsta. Allt óráðið í
þeim efnum.“
Enn annað sem þú hefur tekið
þér fyrir hendur er að borða góðan
matí beinni útsendingu?
„Já, ég hef komið nokkuð nálægt
vinnu í sjónvarpi og útvarpi. Var
með þátt á Bylgjunni síðasta vetur
og stjórnaði Poppkorni hér um árið
í Sjónvarpinu. A Bylgjunni spilaði
ég sérvalin lög af hljómplötum,
greindi skilmerkilega frá flytjend-
um og setti þá í samhengi, sem mér
finnst allt of lítið um í íslensku út-
varpi. Þessir svokölluðu „play-list-
ar“ eru bara alla alvöru útvarps-
mennsku að drepa. Rás 1 er eina
útvarpsstöðin sem hlustandi er á
núorðið.
Hvað varðar nýja starfið á Skjá
einum, þá vantaði einfaldlega
stjórnanda í þáttinn „Út að borða
með Islendingum“. Ég held að það
hafi verið fyrir tilstuðlan Helga vin-
ar míns Björnssonar, markaðs-
stjóra Skjás eins, að ég var fenginn
í starfið en við höfum unnið mikið
saman, bæði á sviði, í kvikmyndum
og síðan gríp ég annað slagið í bass-
ann með Sssól. Þetta er prýðis
vinna. Borða góðan mat og drekka
rauðvín með skemmtilegum við-
mælendum.“
Að lokum. Hvaða titil ber Björn
Jörundur Friðbjörnsson í síma-
skránni?
„Tónlistarmaður. Ég lít alltaf á
mig sem tónlistarmann. Þótt ég sé
að vasast í öðru finnst mér ágætt að
halda áfram að trúa því að ég sé
tónlistarmaður.“
Við teygum síðasta sopann úr
kaffibollunum, sem eru orðnir kald-
ir og gagnast okkur lítið er við
kveðjumst kaldir og svangir á
Skólavörðustígnum. Mikið hefði
verið gott að skella sér á Grillið.