Skírnir - 01.01.1894, Blaðsíða 13

Samgöngumál.
13
vík atlt til Laudeyja og Eyjafjalla. Sá bátur heitir „Oddur“ og cr eign
Lefolii, er versiun rekur á Eyrarakka.
Hér skal nokkuð minnst á járnbrauta- og siglingamálið. Er það skjót-
ast nf að sCgja, að eigi hafa önnur nýmæli jafnmikilsverð borið á góma i
þingsölum íslands. Sá, er var upphafsmaður þessarar ráðagerðar, var Sig-
tryggur Jónasson, hefur liann um mörg undanfarin ár, verið bösettur fyrir
vestan haf og talinn jafnan í flokki fremstu íslenskra manna þar um slóðir.
Fyrir nokkrum árum var allmikið deilt i íslenskum blöðum, bæði austan hafs og
vestan, út af fyrirlostri, er séra Jón Bjarnason hélt og nef'ndur var: „ís-
land að blása upp“. Þá hafði Sigtryggur þessi tekið til máls og haldið
því fram, að sá einn væri vegur, að sætta þessa þjóð við kjör sín, ef við-
rétting fengist á atvinnuvegum — fyrst og fremst samgöngufæruin. Hafði
bann síðan lagt allan hug á, að gera eitthvað frekar til þess, að fá hug-
myndum sínum framgengt og tókst að endingu að fá nokkra menn í Liver-
pool til þess, að lofa allmiklu fjárframlagi til járnbrautarlagningar hér á
Iandi, með því skilyrði, að alþingi veitti til þess lagaheimild og fjárstyrk
ríflegan. Þeir Jens Pálsson, þm. Dalasýslu, og Jón Þórarinsson, 2. þm.
Gullbr.- og Kjósars., gerðust flyténdur þessa máls á alþingi. Helstu atrið-
in í lagafrumvarpi þvi, er þeir báru fram voru, að veita skyldi lilutafélagi
einkaleyfl til að leggja járnbraut frá Reykjavík, austur í Rangárvallasýslu,
og aðra þaðau eða af Akrancsi norður um land tíl Eyjafjarðar, svo og
greinar frá aðalbrautum þessum. Byrjað skyldi á því af hálfu þessa fé-
lags, að leggja járnbrautina frá Reykjavík anstur að minnsta kosti öO
mílur ensknr (lO’/a mílu danska) og áttu eimlestir að ganga eptir braut-
inni 6 sinnum i viku hverri frá miðjum apríl fratn í nóvembermánuð, en
á öðrum tímurn, eins og því yrði við komið vegna snjóa. Pyrir þetta
skyldi greiða til félagsinB af landsfé 50,000 kr., á ári hverju hiu næstu 30
ár. Jafnframt því skyldi félag þetta taka að sér, gegn jöfnu fjárframlagi
úr landssjóði um jafnlangan tíma, gufuskipaferðir milli Englands og ís-
lands og umhvertis land. Höfuðstóll félagsins átti að vera ö miljónir kr.
i hlutum, er hver væri 100 kr. Varnarþiug átti féiagið af hafa í Reykja-
vík. Neðri deild setti þegar nefnd manna til þess, að fjalla um málið,
en eigi urðu nefndarmenn allir á eitt sáttir; réðu sumir þingdeildiuni frá
að sunþykkja frumvarpið og báru fyrir stuttan undirbúning og utnhugs-
unartíma og þótti það eigi hlýða, að leggja á þjóðina slíka útgjaldabyrði.
að henni fornspurðri. Og enn þótti þeim ísjárvert, að binda ferðatilhögun
um 30 ára tímabil, við núverandi ástand lands og lýðs. Eleiri af nefndar-