Skírnir - 01.01.1894, Qupperneq 34

34
Heilsufar.
víkur kom hún 4. eða 5. marz og lagði þar á 2—3 dögum svo að segja
hvert mannsbarn í rúmið. Til ísafjarðar barst hún 1. apríl. Aptur var
hún hægfara vestur eptir norðanlands. Á Sauðárkrók kom hún þannig
ckki fyr en 18. april; þokaðist hún svo smátt og smátt vestur eptir, og út
um héruðin þar nyrðra frá verBlunarstiiðunnm. í Strandasýslu var hún
komin löngu fyr, sunnan úr Dölum. Víðast hvar var kvefsóttin miklu
mannskæðari en hún hafði verið 1890, en mjög inikill munur var á mann-
faraldri af sýkinni í hinurn einstöku héruðum. Skæðust var sóttin þar
sem veðráttufar var harðast um það skeið, er hún æddi yfir, því þar sner-
ist kvefsóttin opt í lungnabólgu og önnur veikindi á þeim, er komnir voru
á stjá og neyddust til að sinna útiverkum. Manndauðinn varð mestur í
Múlasýslum, en einna minnstur um miðbik landsins, fyrir norðan og
sunnan, en meiri aptur á Vestfjörðum. Binkum voru það gamlir menn og
heilsuhrumir, er sóttin varð almennast að fjörlesti, en margur féll og
íyrir henni á blómaaldri og í fullu fjöri. Árna lækni Jónssyni á Vopna-
firði tókst að verja hérað sitt fyrir sóttinni meðan húu sótti að á einn veg,
en er hún barst þangað úr öllum áttum varð byggðin eigi lengur varin
fyrir henni, enda var þá sóttvörnum hætt, með því yfirvöld töldu slíkar
sóttvarnir, með samgöngubanni og annari þvingun, eigi lögum samkvæmar.
Góður rómur var ger að ráðstöfunum læknis Vopnfirðinga, og þótti sýnt,
að takast hefði mátt að hepta útbreiðslu sýkinuar, einkum þar sem lands-
lag hindrar samgöngur. Að öðru leyti en kvefsótt þessari, með afleiðingum
hennar, var heilbrigði raanna allgóð.
Kjördæmum þeim, sem kvefsóttin hafði leikið verst, var áhugamál að
fá lög um útbreiðsluvarnir næmra sjúkdóma; gjörðist 1. þm. N.-Múlas.,
Einar prestur Jónsson, fiytjandi að slíku frumvarpi á alþingi. Var svo
mælt fyrir í þvi, að hoimilisforráðanda væri skylt að tilkynna lækni í
því umdæmi ef líkindi væru til, að næmur sjúkdómur væri kominn á heim-
ilið. Að því búnu átti læknir að ganga úr skugga um, hvort svo væri,
og, ef sjúkdómurinn reyndist næmur, skyldi lögreglustjóri með ráði læknis
gefa út samgöngubann, og gera aðrar ráðstafanir til hindrunar á útbreiðslu
slíkrar sýki; væri kostnaður ekki meiri en 100 kr. skyldi greiða hann af
sýslusjóði, en annars að nokkru úr landssjóði. Prumvarp þetta var eitt
þeirra, er uppi dagaði á þinginu. Af yfirliti því, sem hér fer á eptir, yfir
hina merkustu menn, er létust þetta ár hér á landi, má að nokkru gjöra
sér hugmynd um manntjón það, sem kvefsóttin olli.