Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1883, Page 54

54
skal eg ekki gera, en það væri þó heldur barnalegt
að skeyta eigi gamla spakmælinu: „dygðin er dýr-
keypt“ eða hinu „það er erfitt að sækja altíð vitið í
vasann“.
Og á móti því getur enginn borið, að það sæm-
ir oss illa, að verða að kaupa úr öðrum löndum kunn-
áttu, sem vér ættum sjálfir að hafa útvegað oss, og
sem er hið fyrsta skilyrði fyrir því, að vér getum
sjálfir notað þá auðsuppsprettu, sem landi voru er
gefin. Ef vér gerum það eigi, verður hún að her-
fangi fyrir aðrar þjóðir, og annað get eg eigi kallað
veiðar Norðmanna hér á landi, hvort heldur þeir veiða
einir sér, eða taka íslendinga i félag með sér í orði
kveðnu, með nokkru fjárframlagi.
f»að mun svo vera, að þetta geti nú ekki verið
öðruvísi, en mér virðist samt, að ef svo er, að ekki
verði komizt hjá samlagi til síldarveiða við Norðmenn,
sökum dugnaðar- eða kunnáttuleysis nú í bráðina, þá
ætti það að verða sem allra skemst, og hver íslend-
ingur að gera sér fulla grein fyrir þeirri nauðsyn, sem
til þess er, að þeir sjálfir og enginn annar veiði fyrir
þeirra landi. Og til þessa þarf ekki annað en að
læra að veiða. Ef íslendingar læra að veiða síld, og
sýna, að þeir geta veitt hana að miklum mun, þá kem-
ur annað hljóð í strokkinn; fé frá útlöndum getur strax
streymt hingað til stórkostlegra síldarveiða af hendi
íslendinga eptir þvi sem þeir þurfa, og hver er mun-
urinn? þ>að er kunnátta íslendinga sem að þá ræður
öllu, en ekki sú aðkeypta innflutta ráðsmenska, sem
menn nú ekki þykjast geta hjá komizt, og sem bæði
stjórn og þjóð hingað til lítið hafa gert til þess að
geta án verið.
Eins og við er að búast, þá er eg ekki fær um
að rekja þann feril, sem beinast er að fara, til þess að
komast út úr þessu öfugstreymi, en mér virðist þó