Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.1992, Síða 13

LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1992.
(
13
Willy Brandt, fyrrum kanslari og formaður þýskra jafnaðarmanna, látinn:
Flóttamaðurinn sem
sigraði föðurlandið
„Mér fannst aldrei að mönnum
bæri skylda til að láta loka sig inni,“
svaraði Willy Brandt þegar hann var
spurður hvers vegna hann hefði flúið
heimaland sitt tvítugur að aldri þeg-
ar nasistar komust til valda. Hann
valdi Noreg sem griðastað en varð
að flýja þaðan til Svíþjóðar áður en
hann gat snúið heim í stríðslok.
Nú er Brandt allur. Hann lést í
fyrrakvöld úr krabbameini og hafði
verið þungt haldinn síðustu mánuð-
sinna í hemámsliðinu en þeir vissu
ekkert um uppmna hans og slepptu
honum eins og öðrum óbreyttum úr
liði Norðmanna. Brandt sá þó þann
kost vænstan að hætta ekki á frekari
Noregsdvöl og fór yfir til Svíþjóðar
eins og margir aðrir andspymu-
menn.
Hann vann áfram fyrir andspymu-
hreyfinguna og að stríðinu loknu fór
hann á vegum Norðmanna til Berlín-
ar. Þar var hann fréttaritari norskra
uðust þijá syni sem allir búa í Þýska-
landi. Þetta hjónaband endaði einnig
með skilnaði árið 1980. Þremur árum
síðar kvæntist Brandt ritara sínum,
Birgitte Seebacher. Hún er 35 árum
yngri en Brandt.
Brandts verður trúlega lengst
minnst fyrir þátt sinn í bættum sam-
skiptum austurs og vesturs. Austur-
stefna hans var umdeild en fyrir
hana hlaut hann þó einnig mikla við-
urkenningu með friðarverðlaimum
Nóbels árið 1971. Þessi stefna leiddi
m.a. af sér árið 1972 að Vestur-Þjóð-
verjar viðurkenndu tilvist sérstaks
ríkis í Austur-Þýskalandi.
Áfallið mikla kom svo árið 1974
þegar upp komst að aðstoðarmaður-
inn Guenter Guillaume væri austur-
þýskur njósnari. Þá sagði Brandt af
sér „vegna virðingar fyrir óskrifuð-
um reglum lýðræðisins," eins og
hann orðaði það.
-GK
Friðarverðlaun Nóbels árið 1971
voru mikil viðurkenning fyrir stefnu
BrandtS. Simamynd Reuter
Willy Brandt kom til íslands síðasta sumar. Hann notaði þá tækifærið til
að skoða Gullfoss og Geysi.
ina. Hann var forseti Alþjóðasam-
bands jafnaðarmanna þar til í sept-
ember í haust en gat ekki vegna veik-
inda komið til þingsins þegar hann
skilaði af sér embættinu.
Hann var búinn að vera forseti
sambandsins í 16 ár og óumdeildur í
starfi. Meðal jafnaðarmanna var
hann gamli leiðtoginn og sá sem
menn úr ölium heimshornum litu
upp til. Hann var þó lengst af bæði
elskaður og hataður þótt haxm sæti
á friðarstóli síðustu árin.
Sonurþvotta-
konunnar
Brandt var fæddur í Lubeck þann
18. desember árið 1913, sonur ein-
stæðrar móður, Mörthu Frahm, sem
haíði ofan af fyrir þeim með þvottmn.
Brandt var því ekki fæddur til valda
þótt hann þætti síðar á ævinni
manna landsföðurlegastur. Upphaf-
lega hét hann Herbert Emst Karl
Frahm en skipti um nafn við flóttann
til Noregs.
Einn af aðdáendunum og kannski
sá ólíklegasti var Helmut Kohl, nú-
verandi kanslari Þýskalands. Kohl
leit á Brandt sem einn helsta leiðtoga
Þjóðveija á eftirstríðsárunum þótt
þeir væru andstæðingar í stjómmál-
um.
Kohl stóð að baki Brandt þegar
hann fór til Bagdad haustið 1990 og
fékk lausa 300 gísla sem Saddam
Hussein hafði tekið undir „vemdar-
væng“ sinn. Það var síðasta frægðar-
fór Brandts og sýndi að hann hafði
enn áhrif þrátt fyrir háan aldur.
Flóttamaður í
höndum landa sinna
Ferill Brandts einkenndist bæði af
sigrum og ósigrum. Flóttinn frá
Þýskalandi árið 1933 var í hans aug-
um mikill ósigur og varð til þess að
hann komst ekki heim fyrr en að
þrettán árum liðnum. í Noregi undi
hann sér þó vel meðan friður hélst.
Hann varð norskur ríkisborgari og
gekk í Óslóarháskóla.
Eftir að Þjóðveijar hernámu Noreg
vorið 1940 féll Brandt í hendur landa
blaða og síðar blaðafulltrúi sendi-
ráðsins. Þjónustunni við Norðmenn
lauk árið 1948 og Brandt hóf störf
fyrir þýsk blöð Hann varð ritstjóri
Berliner Stadtblatt árin 1950 til 1951.
Ferill sigra og ósigra
Hann var þá þegar farinn að starfa
með jafnaðarmönnum í Berlín og
varð borgarstjóri árin 1957 til 1966.
Það ár varð hann utanríkisráðherra
ög varakanslari allt til þess að hann
varð kanslari árið 1969. það var í
embætti borgarstjóra Berlínar sem
Brandt náði heimsfrægð á mikliun
átakatímum þegar Sovétmenn létu
skipta borginni með Berlínarmúm-
um alræmda.
í Svíþjóð gekk hann að eiga norsku
stúlkuna Carota Thorkildsen og
eignuðust þau eina dóttur sem nú
býr í Ósló. Þau skildu og árið 1948
kvæntist Brandt öðm sinni Rut Han-
sen sem einnig var norsk. Þau eign-

Willy Brandt var elnn þeirra sem
fögnuðu lalli Beriínarmúrsins árið
1989. Hann sagði þá „að það sem
ætti saman hlyti að ná saman“.
Simamynd Reuter
r
Urval
Kr.425
Skop............................. 2
Lækningamáttur tónlistarinnar..... 3
Hvernig skarar venjulegt fólk fram úr?. 7
Hvaðerást?............................ 12
Sex milljón dollara mennírnir......... 16
Hættur í hita dagsins...................29
Stöðvið barnamorðín....................33
Ert þú bestivinur þinn?................,39
Þunglyndi haldið í skeQum...............43
Hugsun í orðum..........................52
Reiði-.Vandamáliðkrufið.útskýrtogleYst.54
, ,Eins og algjör hommi' ‘........61
Þetta er min trú...................... 68
Dulinn smánarblettur á amerískri iþrótt.73
Krosstölugátan..........................78
Geturðu gómað tölvuvírus?..............79
Lausn á krosstölugátu..................82
Góðu strákarnir eru alltaffremstír.....83
Er þetta í Biblíunni?...................89
Fórnarlamb alnæmisótta í Brasiliu.......93
Ótamin ástríða....................96
SkelfingartimiviðPísIarfljót.......... 104
Tuttugu og ein skondin staðreynd um tár. 109
Ógn rússnesku mafíunnar á Vesturlöndum. 112
Glimtviðgrábjörn................... 120
Þegar þú gerir mistök................. 126
Að hjálpa barni að sigrast á feimni. 132
Einföld leið að grennri lærum........ 137
Velkomin í heim einkaspæjarans...... 142
Mannskaðinn á Fjallabaksvegi.... 151
5. HEFTI - Sl. ÁR - SEPT. - OKT. 1992
Nýttglæsilegt
hefti
á næsta sölustað
eða í áskrift
í síma 63 27 00
m