Dagblaðið Vísir - DV - 10.10.1992, Síða 24
24
LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1992.
Vísnaþáttur
Held þú
farir
húsavilt
Á fyrri hluta þessarar aldar var
Pétur G. Guðmundsson, bókbands-
meistari í Reykjavík, athafnasam-
ur og þjóðkunnur maður. Hann var
einn af forystumönnum verkalýðs-
hreyfingarinnar og félagasamtaka
iðnaðarmanna. Hann var í stjóm
Ríkisútvarpsins og lét þar oft til sín
heyra, t.d. í vinsælum þætti sem
nefndur var Um daginn og veginn.
í blöð og tímarit ritaði hann og tölu-
vert, hagmæltur var hann og á ég
einhvers staðar í fórum mínum eft-
ir hann vísur sem síðar koma.
Á árum síðari heimsstyijaldar-
innar rak Pétur fjölritunarstofu.
Þá gaf hann út, ekki á bók, heldur
í kassa, nokkur hundruð tækifær-
isvísm- eftir ýmsa höfunda frá ýms-
um tímum. Höfunda meö fæðingar-
og dánarárum var getið, ef hægt
var, en oft voru vísumar án allra
upplýsinga. Ég ætla að þessu sinni
að leita fanga í þennan sjóð.
Tóbaksþrotinn lemur lóm
við langar nauðir.
Pípan brotin, pontan tóm
og pvmgar snauðir.
Fækka sporin, kemur kvöld,
kuldi sólarlagsins.
Hef ég borið hálfa öld
hita og þunga dagsins.
Komdu hingað kona góð
og kættu mig í geði.
Þér á ég að þakka, fljóð,
þaö sem ég á af gleði.
Sú næsta er eignuð dýrfirskri
sveitakonu, ort vorið 1920:
Hæstur sjóh himna kær,
hér þegar skjólin dvína,
láttu njólu líða flær,
lofaöu sól að skína.
Ort um Grímsey 1750:
Öll er hún til enda strengd,
átján hundmð faðma á lengd,
tfi helftar breiö, á þverveg
þrengd,
þessu valda björgin sprengd.
Þegar hafnarbryggja var byggð á
Akureyri 1905 var ort.
Hér var staurabryggja byggð,
bæjar mesta prýöi.
Ellefu stundir stáii tryggð
stóð sú undra smíði.
Daladrengm- kvað:
Geislamóðir seig í sjó,
söngvinn húmið eyddi.
Nóttin djúpa draumaró
dalinn yfir breiddi.
Ónefndur íslendingur á Hafnar-
slóð sendi þessa vísu heim í bréfi:
Fyrir handan höfin blá
hugurinn löngum dvelur,
leiðindunum leitar frá
og leiðina skemmstu velur.
Heims af ama hef ég nóg,
harma bítur ljárinn,
oft mitt böiið bætir þó
blessaður rauöi klárinn.
í Snorragerði reflarún
rægir saman vini.
Satt og logið segir hún
sveit í fréttaskyni.
Famar eru að fækka þrár,
finnst að vonum hraki.
Þrjátíu og átta ár
eru nú að baki.
Syfjaður og votur var,
vildi ei lengur flakka,
af tók hnakk og áði þar
undir moldarbakka.
Margar eru til heimslystarvís-
umar svokallaðar og flestar líkar
að efni. Ein er orðuð svona:
í meyjarsæng að sofa hjá,
sigla fleyi um víðan sjá,
Skjóna að teygja skeiði á
skemmtan segjast lýðir fá.
Þetta er gömul beinakerlingar-
vísa:
Sækir að mér sveinaval,
sem þeir væra óðir.
Kúri ég ein á Kaldadal,
komið þið piltar góðir.
Gömul kattarvísa.
Svarta kauðans blökk er brá,
blómahauður treður,
rjóma sauða sopið á
sóma snauður hefur.
Aðkomumaður lýsti móttökum í
ókunnri kirkjusókn:
Stúlkumar á Ströndinni
stjökuðu mér frá guðsorði,
kímdu aö mér í kirkjunni,
það kallast varla siövendni.
Síðasti bjarmi sólarlags
sést á norðurfjöllum,
heim til náða held því strax,
hætti störfum öllum.
Reiknast mér hann Rauður minn
rétt sé betri en enginn.
Allt eins blessast auöurinn
og hann til er fenginn.
Eitt þó gleðji anda minn
ei þess lengi nýtur,
ef sólin aðra kyssir kinn
kuldinn hina bítur.
Fyrr á árum var það ekki eins
algengt og nú er orðið að dagblöðin
birtu minningargreinar og myndir
látinna borgara nema um þjóð-
kunna menn væri að ræða. En oft
fengu vandamenn skáld og hagyrð-
inga tíi að yrkja eftirmæh, létu
prenta þau ásamt mynd af hinum
látna, innramma og setja upp á
vegg hjá sér. Sumir aurahtlir ljóða-
smiöir tóku það að sér fyrir smá-
vegis greiöslu að yrkja slík eftír-
mæh. Jakob Thorarensen kom til
Reykjavikur snemma á öldinni úr
Strandasýslu og hóf nám í húsa-
smíðum. Hann gaf út fyrstu bók
sína, Snæljós, og var strax tekinn
í skáldatölu. Einhveiju sinni á
þessum árum kom hagyrðingur
þar sem Jakob var að vinna og
spurði hvort þar byggi ekki maöur,
sem hann nefndi, er nýlega hafði
misst son sinn. Þá komst á kreik
vísa sem Jakobi hefur verið eignuð:
Ég held þú farir húsavilt,
hér er enginn dáinn.
En maðurinn þama missti pilt,
og muntu rata á náinn.
Jón úr Vör
Krossgáta______________________ dv
Q JésiiS' HOR- ftÐ/R FoLÖLD ÖSNU °(>H£Sl TT- H'ftS / BROTt RflN- DÝR LEmjft B/K- ftÐ/R /
6Pt\ 3 FÓZJn'ftL FEP, fl ‘5JO /8 l
\ ^ V§ /0 t/t/lL 3ftN<a Sr/G 3
LíS *-L ln V % £ RóG BERfl fllftNHI 2Z
'asr- le/t- /AV/ J ' ftUÐ- V/TftD KPOPP VPRUR RfEHD/ hnPRfljt KONfl 5
Sftrn-'* efftD- ftrf K / ftND- L/rs HLUT- INN (o
ur5* Sftmr. /v HVft-Ð HVlDfl, N 7
1 H Zb * *
h'/r/S U/rt ft RF, ruHI ÆÐfl KöGI SKÓ/rifl) /N 9
\ rgUFL ftR TÓNN /? 10
SKvETj /R 9 RfllB'fíTf 7 'ftaiEr ftp II
RftBlil mvFr flk
K'VSr/ 5KÖP HflPP Jftbn GLflT- flÐ /2
SIEIKI ÆTrflfl tVT/F/Y Nflfl 13 KftBftL FEP DjúPT /3
f 25 HRRSHi úr'ft /'AT 2o /V
B'RRft G EFft RE/Ð , 3 // /5
Sftms T \
SKoÐftg SEV £Pr/R 21 UN6VIÞI þEPftR HR/p- T>ÝR SpoR 5 oRP 'IL'flT /6
l /9 : 12 'ftKflfq /7
á FOR 5VKN EKKI SKR/F flÐUR 2 /8
KÖGGLft £/N£ U/O K R£/PJ 6 fllYNNI i /9
SÚG HLflSS /Ð
5 KEL 8 £//D. ÍSROT/Í) /V/BuR LOKfíB JEND. 20
GftBBft BÖRK : 2/
f 'OV/LJ- uar/i 'OHftPP KflUN/ 21
tfSTuíl HERflD 2H DRE/FDU Fp/t/ -u /6 23
fo/íL/ Ern&f?k SEFurí £NÖ.
5 ■ HV/LT 2h
HVföfl 5ft/f)Ht.
l V/Ð ÍSRENN DUR /5 25
GERDl OL/U Lftmp/ GftR- KftED/ 12 26
Ul — ■a crr cx; u. CC fö \o Uf X £ a: <L a; Uj X Uj Or h Ui
• * VS o O u. -1 Q: vö UL •
<c K <3: P q: \s * cj: V*4 Vi} VD O Uí >
Oí * Qt <L • k k q: • Uj S o <C
* vu CC K .o o * - k QC q: k k •
o: Uí Qí - CD o: CL w X Qí • <c u. <c <V CO
CC vn q: o: vo -vi kj vs q: • <C Qi 3: w :Q -si
P vo <C o. o: • k CO k cj: . VD P Q:
\ ít uc -4 cc - • k o: VO • vr> W <C k sc •
* • k ■ VO O -4 vj
K > * -vl k -<*: - p w W > .o
va vn > 0. 0. • O V \j/ . vn X
• 'O • • Uj V0 •<1 - • \Tl • • .