Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.2000, Blaðsíða 4

4
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 2000
Fréttir
DV
Auðlindanefnd vill binda þjóðareign á auðlindum í stjórnaskrá og taka afnotagjald:
Tvær leiðir til veiðigjalds
Jóhannes Nordal, formaöur auð-
lindanefndar, kynnti í gær tillögur
nefndarinnar um meðferð þjóðarauð-
linda og afhenti þær Davíð Oddssyni
forsætisráðherra.
í tiilögum auðlindanefhdarinnar
felst að eignarréttarleg staða þjóðarinn-
ar gagnvart auðlindum sínum sé stað-
fest í stjómarskrá. Þá telur nefndin að
taka beri gjald fyrir afnotarétt að hin-
um skilgreindu auðlindum. Afnotarétt-
urinn njóti síðan vemdar sem óbein
eignarréttindi þess sem gjaldið greiðir.
Varðandi nytjastofna í efnahagslög-
sögu ísland er lagt til að lagt verði gjald
á þá sem aflaheimildir hafa. Annað-
hvort verði ákveðið hlutfall allra afla-
heimilda tekið frá núverandi réttinda-
höfum á ári hveiju og boðið til kaups á
fijálsum markaði eða áð lagt verði
veiðigjald á allar aflaheimildir. Tveir
nefhdarmanna, Ari Edwald og Guðjón
Hjörleifsson, gerðu fyrirvara um að
þeir gætu aðeins stutt síðari leiðina,
það er svokallaða veiðigjaldsleið, en
ekki fyrmefndu leiðina, svonefnda
fymingarleið.
Veiöigjald upp á 2,5 milljarða
I álitsgerð auðlindanefndarinnar er
sérstaklega gerð grein fyrir áhrifum
mismunandi leiða varðandi afgjald fyr-
ir nytjastofna sjávar. Þar er m.a. hægt
gjald fyrir farsímarásir, jarðhita, vatnsorku og auðlindir á hafsbotni
Gjald fyrir farsímarásir
ld þjóðarinnar í arði af vatnsorku í
Niöurstaöan kynnt
Jóhannes Nordal afhenti Davíö Oddssyni tillðgur auölindanefndar í Ráöherrabústaönum í gær.
DV-MYND E.ÓL
að sjá að verði fymingarleiðin valin og
gert ráð fyrir að skerða aflaheimildir
um 1% á ári hveiju og bjóða til endur-
sölu 'skerði það núverandi markaðs-
verðmæti kvóta sjávarútvegsfyrirtækja
um 12,5%. Það svarar til 36,3 milljarða
króna af þeim 290 milljörðum sem talið
er vera heildarmarkaðsverðmæti afla-
heimilda við landið. Áætlað afgjald til
ríkisins í þessu tilfelli er 2,5 milljarðar
króna. Heimildir DV herma að þetta
hundraðshlutfall, það er 1% skerðing á
ári, þyki hvað líklegast verði fymingar-
leiðin farin. Samkvæmt útreikningum
auðlindanefndar myndi þessi aðferð
samsvara 4,2% veiðigjaldi af þeim 60
milljörðum sem er áætlað samanlagt
árlegí verðmæti landaðs afla.
þjóðareign og sama gildir um jarðhita
og námur, sem og auðlindir á eða
undir hafsbotninum. Nefndin lelur að
greiðsla eigi að koma fyrir afnot af
farsímakerfi að tíðnissviðinu. Hún
segir að enda þótt rafsegulbylgjur
hafi ekki verið skilgreindar með
formlegum hætti þá hafi ríkisvaldið
tekið að sér að stjóma aðgangi að
tíðnisviðinu. Nefndi telur heppilegast
að útlhuta þessum rásum með
uppboðum eða öðrum hlutlægum
aðferðum.
Þá telur nefndin að þó að stefna
eigi að frjálsum aðgangi að náttúru
landsins geti þurft að stýra honum.
Að endingu bendir auðlindanefndin á
að ef tekin verði upp gjöld af þeim
toga sem hún leggur til muni það geta
gefíð umtalsverðar tekjur. Nefndin
leggur til að hluti þeirra tekna verði
nýttur til að efla þjóðhagslegan
spamað og uppbyggingu.
Auk fyrirvara þeirra Ara og
Guðjóns lýsti Ragnar Ámason sig
andvígan þeirri tillögu
auðlindanefndarinnar að bundið yrði
í stjómarskrá að náttúruauðlindir
mætti ekki selja eða láta af hendi til
einstaklinga eða lögaðila og verða þar
með varanlega á forsjá ríkisins.
-GAR
Davíö Oddsson tók glaður í bragði við tillögum auðlindanefndar:
Stóratburður í íslenskri samtímasögu
- greiðir vonandi fyrir víðtækari sátt, segir Jóhannes Nordal
Davíö Oddsson dv-mynd e.ól
„Hafi ég skiliö þetta rétt þá er þetta mjög merkilegur og mik-
ilvægur áfangi."
„Mér er það sérstök ánægja að geta
afhent þér þessa skýrslu sem við höf-
um unnið að núna um býsna langt
skeið,“ sagði Jóhannes Nordal, for-
maður auðlindanefndar, þegar hann
afhenti Davíð Oddssyni forsætiráð-
herra tillögur nefndarinnar í gær.
Nefndin var skipuð í júní árið 1998.
„Það er mér líka fagnaðarefni að
það hefur náðst vemleg samstaða í
nefndinni um mikilvæg mál. Ég held
að það sé von okkar allra að sú sam-
staða greiði fyrir því að vitæk sátt
geti náðst um þessi mál í þjóðfélag-
inu í framtíöinni þótt þetta sé aðeins
stuttur áfangi á þeirri leið,“ bætti Jó-
hannes við.
Grundvöllur sáttar
Davíð sagðist ekki hafa kynnt sér
skýrslu auðlindanefndarinnar út í
hörgul þótt hann hefði fylgst með
starfi nefndarinnar úr fjarlægð.
„En ég tel þó að þetta sé afskaplega
merkileg tilraun sem þama er gerð
af hálfu nefndarinnar til að ná sátt-
um í einu viðkæmasta deilumáli sem
uppi hefur verið meðal þjóðarinnar
um langt árabil. Deilumáli sem ekki
hefur alltaf snert eingöngu harðar
staðreyndar málsins heldur líka til-
flnningar fólks sem ekki er að undra
þar sem um er að ræða málaflokk
sem er fyrirferðarmestur í íslensku
efnahagslífi og tengist mjög þeim rót-
um sem viö öll eigum og er undir-
staða allra okkar lífshátta í dag,“
sagöi forsætisráðherra.
Davíð segir að þó skýrsla auðlinda-
nefndar hafi kannski orðiö á annan
veg en hann hefði sjálfur kosið hafi
nefndin með niðurstöðu sinni fært
fram frambærilegasta efni sem þjóð-
in hafi fengið til þess að moða úr til
að ná sátt um sjávarútveginn. „Ef
það mat er rétt er hér um stóratburö
að ræða í íslenskri samtímasögu,"
sagði hann
Ekkl aðeins óbeint afgjald
Forsætisráðherra sagðist skilja
skýrsluna á þann veg að meginþátt-
ur sjávarútvegsstefnunar - afla-
marksleiðin - væri staðfestur.
„En um leið er einnig staðfest að
til eigi að koma afgjald frá grein-
inni með beinum hætti til þjóðar-
innar - ekki með þeim óbeina hætti
sem vissulega á sér stað - og aðferð-
ir til þess eru greindar í skýrslunni.
í annan stað tel ég að í skýrslunni
sé einnig undirstrikað að styrkja
þurfi atvinnuréttindi manna og
auka frjálsræði og svigrúm í grein-
inni. Þannig
að ég tel að
nefndin hafi
með þessum
hætti nálgast
verkefni sitt
með mjög mál-
efnalegum
hætti og undir
þeim hatti
sem nefndin
var stofnuð til
- að ná sáttum
í sjávarútvegi.
Hafi ég skilið
þetta rétt þá er
þetta mjög
merkilegur og
mikilvægur
áfangi á þeirri leið,“ sagði Davíð og
bætti við að hann þakkaði nefnd-
inni með glaðara bragði og hress-
ara viðmóti en ella vegna þess að
hann teldi hér um stórmerkilegan
viðburð að ræöa. -GAR
Veðriö í kvöld
Sólargangur og sjávarföll
REYKJAVIK AKUREYRI
Sólariag í kvöld 18.59 18.43
Sólarupprás á morgun 18.56 07.23
Síödeglsflóö 20.03 24.36
Árdeglsflóö á morgun 08.25 12.58
Fer að rigna
Hæg vestlæg eöa breytileg átt í kvöld en
sunnan 5-10 m/s í nótt. Dálítil súld og síðan
rigning vestan til á landinu en léttir til í
fyrramáliö. Bjart veöur veröur austan til í kvöld
og nótt en sums staöar rigning meö
morgninum, hiti yfirleitt á bilinu 5 til 10 stig.
VINDAH “>.VINDSTYRKUR 1 motruin á sokúndu 10'V— HITI 10» >-FR0ST HBOSKÍRT
LÉTTSKÝJAÐ O HÁLF- SKÝJAO £3 SKÝJAÐ o ALSKÝJAÐ
•W RIGNING SKÚRIR W SLYDDA Ö SNJÓKOMA
Q EUAGANGUR 9 FRUMU- VEÐUR SKAF- RENNINGUR ÞOKA
Hvernig verða skýin til?
Vatn er alls staðar í andrúmsloftinu í
kringum okkur en í mismiklu magni.
Oftast er þaö í formi ósýnilegrar gufu,
en stundum sem ský. Skýin myndast
þegar loft kólnar en þaö gerist oft
þegar aö loftiö þrýstist upp. Þau geta
einnig myndast þegar raki eykst í
loftinu, t.d. þegar loftiö feröast yfir
vatn.
Bjart fyrir austan
Suövestanátt og skúrir veröa vestan til á landinu, en hægviöri og víöa
bjart veöur austan til. Þaö gengur í noröaustan 18-23 m/s meö rigningu
austanlands undir kvöld. Hiti verður 5 til 10 stig.
Mánuda
Vindur: /J~s'
13-11 m/»
Hiti 7° «112°
Þribjuda
Vindun
13-18 m/t
Hiti 7° tii
m.
112° W
Mióvikuda
m.
Vindur: J <p N
13-18 bvvJ
Hiti 7° til 12° W
Austan og noröaustan
1318 m/s og rignlng
noröan- og austanlands
en hægari suövestan tll
og rlgnlng meö köflum,
hltl 7 tll 12 stlg.
N og NV 1318 m/s
vestanlands, vestlæg átt,
13-18, meö suöur-
ströndlnnl en hægari
suölæg átt austan tll,
rignlng og áfram mllt.
N og NV13-18 m/s
vestanlands, vestlæg átt,
13-18, meö suöur-
ströndlnnl en hægari
suölæg átt austan tll,
rignlng og áfram mllt.

AKUREYRI súld 8
BERGSSTADIR súld 7
BOLUNGARVÍK rigning og súld 7
EGILSSTAÐIR 11
KIRKJUBÆJARKL. léttskýjaö 10
KEFLAVÍK súld 8
RAUFARHÖFN súld 7
REYKJAVÍK skýjaö 9
STÓRHÖFÐI léttskýjaö 9
BERGEN rigning 14
HELSINKI alskýjaö 13
KAUPMANNAHÖFN þokumóöa 14
ÓSLÓ rigning 14
STOKKHÓLMUR þokumööa 17
ÞÓRSHÖFN skýjaö 11
ÞRÁNDHEIMUR skýjaö 13
ALGARVE skýjaö 20
AMSTERDAM skýjaö 19
BARCELONA heiöskírt 14
BERLÍN léttskýjaö 22
CHICAGO léttskýjaö 9
DUBUN skúrir 15
HAUFAX skýjaö 7
FRANKFURT léttskýjaö 22
HAMBORG léttskýjaö 23
JAN MAYEN rigning 6
LONDON úrkoma 18
LÚXEMB0RG léttskýjaö 21
MALLORCA
MONTREAL heiöskírt 3
NARSSARSSUAQ skýjaö 0
NEW YORK léttskýjaö 7
ORLANDO léttskýjaö 21
PARÍS alskýjaö 17
VÍN léttskýjaö 21
WASHINGTON skýjaö 8
WINNIPEG heiöskírt 8