Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.2000, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 2000
Fréttir
I>V
Ari Edwald ánægður með að niðurstaða skuli hafa náðst:
Skýrari reglur um
meðferð kvótans
- markmiðið að ná víðtækari sátt í þjóðfélaginu
auðlindanefhdarinnar,
í álitsgerð
sem lögð var fram í gær, gerir Ari Ed-
wald, framkvæmdastjóri Samtaka iðn-
aðarins, fyrirvara ásamt Guðjóni Hjör-
leifssyni um samþykki veiði-
leyfagjalds,
I fyrirvaranum segjast þeir vilja
taka það fram að þeir geti aðeins stutt
veiðigjaldaleið til innheimtu á gjaldi
vegna nýtingar fiskistofha en ekki
fymingarleið og að meginhluti þess
taki mið af svokölluðu kostnaðargjaldi.
í tillögum nefndarinnar er lagt til að
eignarréttarleg staða auðlinda lands-
ins, sem nú eru taldar þjóðareign,
verði samræmd. Er lagt til að nýtt
ákvæði verði tekið upp í stjómarsta-á
þar sem náttúruauðlindir verða lýstar
þjóðareign. Þar er um að ræða nytja-
stofna á íslandsmiðum, auðlindir i, á
eða undir hafsbotninum utan neta-
lagna og náttúmauðlindir í þjóðlend-
um.
Varðandi sjáv-
arútvegsmálin
sérstaklega leggur
nefndin tii tvær
leiðir. Annnars
vegar er það
svokölluð fym-
ingarleið, sem
byggist á því að
aílar aflahlutdeild-
irverðiskertarár-
lega um fastan
hundraðshlutfi en
síðan verði þær
endurseldar á
markaði eða uppboði. Síðari leiðin,
nefnd veiðigjaldsleið, felur í sér beina
gjaldtöku ásamt ákvæðum um að
breytingar á aflahlutdeildum taefjist
ákveðins lágmarksaðdraganda.
Spuming um verðgildi fyr-
irtækjanna
Fram til þessa hefur verömæti sjáv-
arútvegsfyrirtækja gjarnan verið skil-
greint með tilliti til kvótastöðu. Fyrir-
tækin hafa fengið afrakstur af auðlind-
inni endurgjaldslaust. Það hljóta því
að vakna spumingar um hvort verð-
lagning þessara fyrirtækja sé ekki í
uppnámi.
„Ég held að það fyrirkomulag sem
hér er lagt upp með feli ekki í sér
neina breytingu á því ástandi sem nú
er. Það er ekki heimilt að afstaifa afla-
hlutdeildir í dag. Almennt em þær
ekki eignfærðar í reikningum sjávar-
útvegsfyrirtækja."
Auðlindanefndin risin upp úr rökstólunum
Styrmir Gunnarsson, Ari Edwald, Svanfríöur Jónasdóttir og Jóhannes Nordal í Ráöherrabústaönum í gær.
Ari Edwald
Geröi fyrirvara á
samþykki veiöi-
leyfagjalds.
Ari telur að ef þessar breytingar
komi til með að hafa einhver áhrif á
verðmætamat fyrirtækjanna þá verði
það helst vegna þeirra áhrifa sem
gjaldtakan í sjálfu sér hefur. Því meiri
sem gjaldabyrðin yrði því meiri líkur
séu á minnkandi virði fyrirtækjanna.
Skýrari reglur
Það er ljóst að þjóðareignin er á auð-
lindunum, fiskistofnunum í þessu til-
felli, en kvótinn er nýtingarrétturinn.
Það er gengið út frá því í niðurstöðu
nefndarinnar að annars vegar komi
gjald fyrir nýtingu en hins vegar að
betri og traustari lagarammi verði um
nýtingarreglumar. í rauninni verða
reglur um eignarhald og meðferð kvót-
ans skýrari. Markmiðið er síðan að ná
víðtækari sátt í þjóðfélaginu.
Hlutverik
endurskoðunamefridar
„Ég geri síðan ráð fyrir því að hlut-
verk endurskoðunamefndar sjávarút-
vegsráðherra sé að fjalla síðan um í
framhaldinu hvaða efnislegar breyt-
ingar séu gerðar á stjómkerfi fiskveið-
anna. gera t.d. beinar tillögur um
framsal, veiðiskyldu, kvótaþak og
fleira. Maður hlýtur að ganga út frá
því að sú nefnd leggi okkar niðurstöðu
að því er gjaldtöku varðar til grund-
vallar sinni vinnu.“ -HKr.
Eignarhald ríkisins á auölindum:
Svanfríður Jónasdóttir:
Útgerðarmenn
sjái Ijósið
„Eg sé ekki hvernig stjómvöld ætla
að komast fram hjá niðurstöðunni.
Það mikilvæga er að það skuli vera
samstaða um niðurstöðuna og stjóm-
völd hljóta að horfa mjög til þess,“
sagði Svanfríður Jónasdóttir, alþing-
ismaður Samfylkingarinnar, eftir að
tillögur auðlindanefndar höfðu verið
kynntar í gær. Svanfríður var skipuð
í auðlindanefndina í júní 1998 sem
fulltrúi þáverandi þingflokks jafnað-
armanna.
„Meginniðurstaðan er sú að sam-
eiginlegar auölindir verði lýstar þjóð-
areign í stjórnarskrá. Síðan er afnota-
rétturinn skilgreindur og það kemur
skýrt fram að einstaklingar og lögað-
ilar fái að nýta þessar þjóðareignir
gegn gjaldi. Þetta tvennt skiptir höf-
uðmál,“ sagði Svanfríður.
Staða sjávarútvegsins skýrð
Svanfríður sagði erfitt að meta
hver verða viðbrögð útgerðarmanna
við tillögum auðlindanefndarinnar
um gjald fyrir aflaheimildir.
„Ég vona að þeir sjái ljósið og átti
sig á því að í tillögum nefndarinnar
um þjóðareignará-
kvæði stjórnar-
skrárinnar er í
raun líka verið að
skýra stöðu þeirra
sem nýta sér þjóð-
areign. Það hlýtur
að vera þeim
nokkurt kappsmál
Svanfriður að fá afnotarétt
Jónasdóttir sinn skýrðan
„Sjávarúh/egur- vegna þess að það
inn fái vinnufriö getur ekki verið
og þjóöin gott fyrir sjávar-
fái arö. “ útveginn að vera
með þessi réttindi
í þeirri óvissu sem þau hafa verið. Ég
leyfi mér að setja fram þá ósk að
menn átti sig á því hver er kjami
þessa máls og hvað það er sem er
virkilega mikilvægt, bæði fyrir þjóð-
ina og fyrir þessa undirstöðuatvinnu-
grein - það er að segja að við skýram
þennan afnotarétt og reynum að
skapa sátt, að sjávarútvegurinn fái
vinnufrið og að þjóðin fái arð af þess-
ari auðlind sem er klárlega hennar
eign,“ segir Svanfríður. -GAR
Avisun a spillingu
og sóun
- segir Ragnar Árnason
„Ríkið ætlar að eiga þessi réttindi
og þessar náttúrauðlindir að eilifu og
fyrir mér er þetta þjóðnýting. Ég er
ekki að segja að um sé að ræða breyt-
ingu frá núverandi ástandi en það er
verið að staðfesta I stjómarskrá - rétt
eins og stjómarskrá Sovétríkjanna var
- að þessar auðlindir séu eign ríkisns,"
sagði Ragnar Ámason, prófessor í hag-
fræði og meðlimur auðlindanefhdar.
„Það brýtur í bága við nútíma hag-
skipan þar sem menn hafa komist að
þeirri niðurstöðu, í ljósi biturrar
reynslu, að eignarhald ríkisins á verð-
mætum er einfaldlega óeðlilegt. Það
leiöir til sóunar, vannýtingar, mistaka
og spillingar," bætti Ragnar við.
Ragnar lýsti sig andvígan þeirri til-
lögu auðlindanefhdarinnar að sett
verði ákvæði í stjómarskrá sem lúti að
því að náttúruauðlindir megi ekki
selja eða láta af hendi við einstaklinga
eða lögaðila. Hann
sagði þar mjög
djúpt í árinni tek-
ið og hefði í raun
fremur viljað að
mælt yrði fyrir um
að ríkinu bæri að
koma auðlindun-
um til einkaaðila
eins fljótt og hægt
væri.
„Það var ein af
mínum tillögum í
nefndinni en
henni var sparkað algerlega út af borð-
inu. Ég get fellt við mig við sem þátt í
málamiðlun að ríkið fari með þessa
hluti en ég vil gjaman halda þvi opnu
að hið opinbera geti látið þetta af
hendi til einkaaðila í framtíðinni sé
það talið hagvkæmt," sagði Ragnar. -
GAR
Ragnar Arnason
„ Tillögunni var
sþarkaö alger-
lega af boröinu. “
Jóhannes Nordal um tillögur auðlindanefndar:
Umdeildar til
langrar framtíðar
- en líklegasti grundvöllur sáttar
Jóhannes Nordal sagði erfitt að
fullyrða um það hvort tillögur auð-
lindanefndarinar sem hann var for-
maður fyrir gætu orðið grundvöllur
sáttar í samfélaginu um auðlinda-
mál þjóðarinnar.
„Ég er sannfærður um að það er
ýmislegt í þessu sem verður umdeilt
um langa framtíö. Ég held samt að
þarna sé kominn líklegasti grund-
völlurinn til þess að ná breiðri sam-
stöðu. Það þýðir náttúrlega ekki að
allir séu sammála. En ég vona að
þetta stuðli að því að það náist sam-
komulag sem veröur mjög víðtækt,"
sagði Jóhannes.
Jóhannes sagðist í sjálfu sér
skilja aö útgerðarmenn væru
hræddir við gjaldtöku af því tagi
sem auðlinda-
nefndin leggur
tfi.
„Sjávarútveg-
urinn er ekki sér-
staklega vel
staddur til dæm-
is núna en á móti
kemur það að sú
sátt, sem ég held
að tillögur af
þessu tagi ættu
að geta eða von-
andi skapa, er
_______ mikilvæg til þess
að hægt sé að við-
halda kerfi sem ég held að sjávarút-
vegurinn hafi mikla hagsmuni af að
haldist," sagði Jóhannes. -GAR
Jóhannes Nordal
„Sátt til aö viö-
halda kerfi sem
sjávarútvegurinn
hefur mikla
hagsmuni af. “
_________jUJmsjón:
Reynir Traustason
netfang: sandkom@ff.is
Styrkur vegna Dansara
Hermt er að
kvikmyndamóg-
úllinn Friðrik
Þór Friðriks-
son hafi fengið
10 milljóna
króna styrk úr
Kvikmynda-
sjóði til þess
að leggja í
Dancer in the
Dark. I staðinn ku Friðrik fá
dreifingarréttinn á íslandi og í
ísrael. Reiknimeistarar i kvik-
myndaiðnaðinum segja þessa mat-
arholu drjúga og muni Friðrik
græða vel...
Mogginn þögull
Hin stóra frétt gærdagsins var
niðurstaða auðlindanefndar Jó-
hannesar Nordals, fyrrverandi
seðlabankastjóra, sem boðaði að
sameign þjóðarinnar skyldi aldrei
falla í hendur einstaklinga. Há-
lendið, hafsbotn-
inn og fiski-
stofncuuir skulu
vera sameign
og eigi að nýta
skal fara fram
útboð. Farið
var meö niður-
stöðumar sem
mannsmorð
fram að hádegi í
gær. DV sagði þó frá niðurstöðun-
um að morgni en Mogginn sagði
ekki orð. Skýringin er væntan-
lega sú að ritstjóri Morgunblaðs-
ins, Styrmir Gunnarsson, er
einn nefndarmanna og bundinn
trúnaði fyrir sina hönd og ann-
arra vandamanna...
Fjölnir kátur
Á dögunum fór fram keppni
dragdrottninga um hver væri sæt-
ust og flottust og fegurst.
Dragdrottningar eru, eins og allir
vita, karlar í kjól. í dómnefndinni
sat meðal ann-
arra sérfræð-
inga um kven-
lega fegurð
Ragnhildur
Gísladóttir,
fyrrum Stuð-
maður,
Lumma, búk-
sláttarkona,
leikkona og
tónlistarkennari. Ragnhildur hef-
ur sýnt það að hún er mikið
kameljón og birtist oft í óþekkjan-
legum gervum í kvikmyndum.
Hún er því öðrum fremri í að
þekkja eðlið sem undir leynist og
lætur ekki skartklæði villa sér
sýn. Ragnhildi til aðstoðar var
einnig fyrrum tengdasonur Bret-
lands, núverandi starfsmaður
leigubílastöðvar, Fjölnir Þor-
geirsson. Hann sýndist skemmta
sér konunglega, enda þekkir pilt-
urinn sá sæta stelpu þegar hann
sér hana....
Völuæði
Hagyrðingar landsins hafa ekki
látið sitt eftir liggja í „Völuæð-
inu“ sem nú fer
yfir Frón eins
og stórhríð. Á
sérstökum lok-
uðum vef á Net-
inu, þar sem
leirhnoöarar
landsins skipt-
ast á kögglum,
flugu nokkrar
vísur um Völ-
una og flug hennar. Þar á meðal
er þessi en höfundur er lítt þekkt-
ur og hógvær og vill ekki láta
nafns síns getið. Hann er reyndar
svo hógvær að hann vill ekki láta
dulnefnis síns getið.
tslensk gleöi er aldrei löng
í útsynningi og rosa.
En gervöll þjóðin stökk á stöng
og studdi Völu Flosa.