Morgunblaðið - 04.12.2001, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
DAVÍÐ Oddsson for-sætisráðherra sagði áfundi Samtaka umvestræna samvinnu og
Varðbergs að tenging krónunnar
við evrunnar gæti tætt sundur ís-
lenskt efnahagslíf. Gengi evrunn-
ar myndi aldrei taka mið af því
sem kynni að gerast á Íslandi. Við
stæðum frammi fyrir óleysanleg-
um vandamálum ef illa áraði í út-
flutningsgreinum okkar á sama
tíma og uppgangur væri í Þýska-
landi og Frakklandi.
Davíð fjallaði í ræðu sinni um
alþjóðamál og íslensk efnahags-
mál. Hann sagði að íslensk stjórn-
völd myndu reyna að verða
Eystrasaltslöndunum að liði í um-
ræðum innan Atlantshafsbanda-
lagsins um stækkun þess. Banda-
lagið hefði markað þá stefnu að
útiloka engin ríki frá aðild, sem
hann sagði vera skýra tilvísun til
Eystrasaltsríkjanna.
Stuðningur við inngöngu
Eystrasaltsríkjanna í NATO
„Auðvitað liggur ekki endan-
lega fyrir hvernig Atlantshafs-
bandalagið mun taka á stækkun-
armálinu á leiðtogafundinum í
Prag, en málstaður Eystrasalts-
ríkjanna virðist njóta mikils og
vaxandi stuðnings innan banda-
lagsins. Ísland hefur lýst því yfir
að eðlilegast væri að öllum um-
sóknarríkjunum yrði boðin aðild,
sem yrði að veruleika um leið og
þau uppfylltu fyrirliggjandi skil-
yrði bandalagsins. Í þeim efnum
eru Eystrasaltsríkin fremst í
flokki ásamt Slóveníu.“
Davíð ræddi einnig um sam-
skipti Atlantshafsbandalagsins og
Evrópusambandsins með tilkomu
öryggis- og varnarmálastefnu
sambandsins. Hann sagði að aðal-
atriðið væri að hreinar línur væru
í öllum samskiptum þessara
tveggja samtaka. „Við styðjum
mótun öryggismálastefnu á vett-
vangi ESB en við teljum að þann-
ig verði að búa um hnútana að
hún styrki en veiki ekki tengsl
bandalagsins yfir hafið til Norð-
ur-Ameríku. Þau eru lykilfor-
senda íslenskra öryggismála í
bráð og lengd. Íslensk stjórnvöld
hljóta að treysta því, vegna þess
hve mikið er í húfi, að rétt verði
haldið á þessum málum. Það þýð-
ir í stuttu máli að þrátt fyrir sam-
vinnu ESB-ríkjanna í öryggismál-
um verði Atlantshafsbandalagið
áfram hinn raunverulegi vett-
vangur fyrir samráð og ákvarð-
anir um mál sem varða öll banda-
lagsríkin.“
Barnaleg óskhyggja
aðild Íslands að E
Davíð ítrekaði á fundin
afstöðu varðandi aðild Ís
ESB. „Áfram blasa við m
margumræddir ókostir f
land af aðild að ESB. Ekk
ur komið fram annað e
studd barnaleg óskhyggj
hægt sé að semja sig fr
þessum göllum en hirða
sem bragðbetri væru. Au
er ljóst er að beinn árlegu
aður Íslands af aðild a
mundi hlaupa á mörgum
örðum króna, af ástæðu
eru kunnar.
Þeir sem vilja að Ísla
um aðild að Evrópusam
verða að segja nákvæmle
vinnst og með afdrátta
hætti hverju er til fórnan
aðild. Óljóst og ósannfær
um aukið pólitískt væg
aldrei orðið næg undirsta
arumsóknar. Loks er rétt
í huga að alþjóðavæðing
Íslendingum ný tækifæri
væri óráðlegt fyrir Ís
binda sig um of ESB se
sínu er lokaður klúbbur,
ur eigin lögmálum í þé
þéttari skógi reglugerða
skipana, sem hafa sjaldna
Davíð Oddsson forsætisráðherra á fun
Davíð Oddsson varar eindregið við því að Ísland taki upp e
una og segir að það gæti leitt til þess að við stæðum frammi
ir óbærilegum og óleysanlegum vandamálum. Gengi evrun
muni aldrei taka tillit til þess sem gerist á Íslandi.
Tenging við evru
gæti leitt til óleys
anlegra vandamál
ÍSLENDINGUR sem er við dokt-
orsnám í Danmörku hefur sett
fram hugmynd að nýrri tækni
sem tengist ljósleiðurum. Hefur
hann ásamt samstarfsmönnum
stofnað fyrirtæki um frekari
rannsókn á hugmyndinni. Feng-
ist hefur framlag sem svarar 350
milljónum íslenskra króna til að
kosta rannsóknirnar næstu þrjú
árin. Doktorsneminn er Kristján
Leósson og eftir meistarapróf
frá eðlisfræðiskor Háskóla Ís-
lands hélt hann í fyrra til fram-
haldsnáms við Tækniháskólann í
Árósum.
Stofnað hefur verið fyrirtækið
Micro Managed Photons A/S og
verða starfsmenn þess orðnir sjö
með nýju ári, fjórir í Lyngby og
þrír í Álaborg. Kristján verður
ábyrgur fyrir framleiðslu ljós-
rása og fer sú vinna að mestu
fram í samvinnu við hátækni-
rannsóknastofnanir við DTU.
Fær ljós til að
beygja fyrir horn
„Ljósleiðarar geta eins og
mörgum er kunnugt borið
óhemju mikið af upplýsingum
milli staða og sem dæmi má
nefna að tekist hefur að senda
gögn sem jafngilda 150 millj-
ónum símtala samtímis um einn
ljósleiðara,“ segir Kristján Leós-
son í samtali við
Morgunblaðið.
„Flöskuhálsinn í
net- og símakerfum,
sem byggjast á ljós-
leiðurum, liggur oft í
því að erfitt er að
safna öllum þessum
upplýsingum saman
og stjórna því hvaða
merki eiga að fara
hvert og svo fram-
vegis, á annan hátt
en að breyta ljós-
merkjunum í rafboð
og vinna með þau í
hefðbundnum rafrás-
um.“
Kristján segir að
til séu tæki sem geta stýrt ljós-
merkjum án þess að breyta þeim
í rafboð en þau séu hlutfallslega
stór og óhemju dýr. Líkir Krist-
ján þróuninni í hreinum ljós-
samskiptum við stöðuna í tölvu-
þróun fyrir tíma örrásanna
þegar tölvurnar fylltu heilu her-
bergin.
Segja má að Kristján hafi þró-
að tækni sem snýst um það að
láta ljós beygja fyrir horn á
mjög stuttum vegalengdum.
Þetta þýðir að hvers kyns íhluti
má hafa mun minni en hingað
hefur verið unnt og er þar kom-
in líkingin við tölvuþróunina.
Uppgötvun
jáns og féla
ekki sú eina
sviði en aðf
gerir þessa
mögulega á
an og ódýra
„Fjöldi fó
ur unnið að
um saman a
að framleið
hvers konar
þar sem hæ
að stýra ljó
svæði og vi
það á sama
unnið er me
straum í nú
tölvurásum
Kristján.
„Það er hins vegar mi
iðara að stýra ljósi en ra
og ein leið sem mikið he
rannsökuð á liðnum árum
nota svokallaða ljóskrist
Engum hefur þó tekist e
nota þessa tækni til að s
inu nægilega vel svo að
að framleiða gagnlegar
rásir.“
Kristján segir fyrirtæk
að vinna með þá hugmyn
fanga ljósið þannig að þa
bundið við málmyfirborð
tækni er líka vel þekkt e
sem við höfum gert er a
Íslendingur í doktorsnámi við Tækniháskólann í
Vinnur að nýrri tækn
nýtingu ljósleiðara
Kristján Leósson
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Á YSTU NÖF
Enn á ný eru Ísraelar og Palest-ínumenn komnir út á ystu nöfog hyldýpið blasir við. Ódæð-
isverk Palestínumanna um helgina
vekja óhug og hrylling. Á rúmlega
hálfum sólarhring létu 25 Ísraelar líf-
ið í sprengjutilræðum og öðrum árás-
um. Í gær svöruðu Ísraelar fyrir sig.
F-16-orrustuþotur ísraelska flug-
hersins voru notaðar til að gera
sprengjuárás á bæinn Jenín á Vest-
urbakkanum og einnig var gerð árás á
Gaza úr þyrlum og skotið á höfuð-
stöðvar Yassers Arafats, leiðtoga
Palestínumanna, með þeim afleiðing-
um að kviknaði í olíugeymi og tvær
þyrlur Arafats voru eyðilagðar.
Ógerningur er að spá um framhaldið,
en á þessari stundu virðast raddir
hófsemi vera að drukkna í kór þeirra,
sem vilja láta hart mæta hörðu og öll
spjót standa á Arafat.
Áður en Ísraelar létu til skarar
skríða í gær höfðu palestínsk yfirvöld
lýst yfir neyðarástandi og handtekið
110 manns, sem bendlaðir hafa verið
við hryðjuverk, þar á meðal tvo for-
ystumenn Hamas-hreyfingarinnar,
auk þess sem trúarlegur leiðtogi
Hamas var sagður vera í stofufang-
elsi.
Í Ísrael var hins vegar lítið gert úr
þessum aðgerðum Palestínumanna
og sagt að þar væri verið að setja á
svið leikþátt til þess eins að koma í
veg fyrir að Ísraelar svöruðu fyrir
sig.
Hryðjuverk eru óverjandi athæfi.
Því hefur verið haldið fram að Ara-
fat sé potturinn og pannan í hryðju-
verkunum og gæti stöðvað þau hefði
hann vilja til. Hafi þetta einhvern
tímann verið satt er ákaflega hæpið
að svo sé nú. Þegar Arafat sneri aftur
á hernumdu svæðin á fyrri hluta síð-
asta áratugar naut hann vinsælda og
valda. Þá hafði aldrei horft jafn frið-
samlega í samskiptum Ísraela og Pal-
estínumanna. Ísrael og Frelsissam-
tök Palestínu höfðu lagt fram
gagnkvæmar viðurkenningar á til-
verurétti hvors annars og í septem-
ber 1993 var undirritað í Hvíta húsinu
samkomulag í grundvallaratriðum
um sjálfsstjórn Palestínumanna.
Tveimur árum síðar var undirritað
bráðabirgðasamkomulag um Vestur-
bakkann og Gaza, sem nefnt var
seinna Óslóarsamkomulagið. Rúmum
mánuði síðar, í nóvember 1995, féll
Yitzhak Rabin forsætisráðherra fyrir
hendi ísraelsks öfgamanns. Í mars
1996 myrtu fjórir útsendarar Hamas
56 manns með sprengjum í sjálfs-
morðsárásum. Í hópum beggja voru
menn, sem vildu knýja friðarferlið út
af sporinu og beittu til þess öllum ráð-
um. Staðreyndin er hins vegar sú að
allt frá því að Óslóarsamkomulagið
var gert hefur Palestínumönnum
gengið mjög illa að fá Ísraela til að
standa við skuldbindingar sínar,
hvort sem það var varðandi land-
svæði, sem Ísraelar höfðu lofað að
láta af hendi, hermenn, sem draga
átti til baka, eða bann, sem átti að
leggja við nýjum landnemabyggðum,
sem svo eru kallaðar.
Arafat hefur lítil tök á ástandinu nú
orðið. Ástæðan fyrir því er einföld.
Árið 1996 var friðarferlið enn virkt.
Nú er það hrunið. Undanfarna 14
mánuði hefur staðið yfir blóðbað. Um
730 Palestínumenn og 220 Ísraelar
hafa látið lífið. Í þeim átökum hefur
enginn hreinan skjöld og það væri tví-
skinnungur að halda því fram að að-
eins annar aðilinn fremdi hryðjuverk.
Efnahagslífið er í rúst og lífskjör öm-
urleg. Fyrir vikið eru Hamas ekki
lengur einangruð samtök heldur
njóta þau vinsælda meðal almenn-
ings. Palestínsk yfirvöld eru tákn
spillingar, en Hamas-samtökin reka
skipulagða góðgerðarstarfsemi með-
al Palestínumanna. Sömuleiðis er það
að verða samdóma álit Palestínu-
manna að intifada eða uppreisn sé
rétta leiðin.
Það vakti athygli að Bandaríkja-
menn höfðu engin orð um að Ísraelar
ættu að halda aftur af sér eftir
hryðjuverkin um helgina. Colin Pow-
ell utanríkisráðherra sagðist hafa
varað Arafat við og sagt honum að í
þetta skipti dygði ekki að taka nokkra
menn, sem lægju undir grun, í gæslu-
varðhald og láta það nægja. Powell
sagði að Bandaríkjamenn ætluðu ekki
að segja Sharon fyrir verkum. Einu
varnaðarorðin komu þegar hann
sagði að hvorir tveggju yrðu að hugsa
út í hvaða afleiðingar gerðir þeirra
hefðu næsta dag og þar næsta.
Það verður hins vegar erfitt. Senni-
lega byggir Arafat trúverðugleika
sinn um þessar mundir einkum á því
að hann er eini fulltrúi Palestínu-
manna, sem nýtur einhvers trausts
sem samningamaður þeirra út á við.
Eftir því sem Bandaríkjamenn og
Ísraelar þrýsta meira á hann veikist
staða hans heima fyrir og um leið
verður hann veikari fyrir út á við.
Sharon hefur líkt Arafat við bin Lad-
en. Forsætisráðherra Ísraels hefur
hins vegar lítið svigrúm til aðgerða
ætli hann að halda stjórn sinni saman.
Hann á óhægt um vik að grípa til
málamiðlana og hlaða undir friðar-
ferlið á nýjan leik. Það er hins vegar
mikið í húfi. Ef allt fer í bál og brand
milli Ísraela og Palestínumanna hef-
ur það áhrif í öllum Mið-Austurlönd-
um og víðar. Hið viðkvæma bandalag
gegn hryðjuverkum yrði í bráðri
hættu. Til þess að snúa við þeirri
óheillaþróun, sem staðið hefur yfir
undanfarin fimm ár, þarf kjark og
áræði. Það er lítil von til þess að leið-
togar Ísraela og Palestínumanna stigi
nauðsynleg skref óstuddir. Í tíu mán-
uði lét hin nýja stjórn George Bush
ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs af-
skiptalaust og það er augljóst að það
bar engan árangur. Ef Bandaríkja-
menn ákveða nú að reyna að grípa í
taumana verður það ekki gert með því
að skamma Arafat og klappa Ísr-
aelum því að sáttasemjarinn má ekki
líta út fyrir að draga taum annars að-
ilans í deilunni. Það verður aðeins
gert með því að einangra öfgasjón-
armiðin á báða vegu áður en þau
verða hið viðtekna viðhorf, bæði í röð-
um Ísraela og Palestínumanna. Verði
hins vegar ekkert að gert gæti það
brátt orðið um seinan. Vandinn í Mið-
austurlöndum verður ekki leystur
með hervaldi. Hann verður einungis
leystur með því að Ísraelar og Palest-
ínumenn virði rétt hvor annars til
þess að búa við mannsæmandi lífskjör
á hinum umdeildu landsvæðum. Ísr-
aelar hafa algera yfirburði hernaðar-
lega en þeir yfirburðir duga skammt.