Morgunblaðið - 04.12.2001, Blaðsíða 67

Time Bandits ber hugmynda-
flugi Terrys Gilliams gott vitni.
ALLIR eiga sinn vitjunartíma. Við
vorum minnt hastarlega á það í síð-
ustu vikur er dánarfregn George
Harrison, hljómlistarmannsins góða,
laust jafnnöpur og óvænt og hryss-
ingsleg vetrarkoman, niður í skamm-
degisgrámann. Ekki síst var hann
harmdauði okkur sem erum á svip-
uðu reki og „þögli bítillinn“, sem
Harrison var allajafna kallaður, til
aðgreiningar frá félögum sínum í
The Beatles. Tónlistin búin að fylgja
okkur frá táningsárum, svo órjúfan-
lega tengd mörgum, dýrmætustu
minningunum frá því æviskeiði sem
telur áhyggjulausustu gleðistundirn-
ar í lífi okkar flestra. Sár, líkt og ást-
vinamissir. Ekkert annað að gera en
lúta höfði og þakka fyrir sig.
Dáði Monty Python
Ódauðlegur tónlistarferill gítar-
snillingsins Harrison, hefur verið
rakin tilhlýðilega í blaðinu, hinu gera
sér sjálfsagt færri grein fyrir að
hann var sá Bítlanna sem mest var
viðriðinn kvikmyndagerð, og það á
margvíslegan hátt. Lagasmiður, tón-
skáld, leikari, þó fyrst og síðast, drif-
fjöður; var á löngu tímabili áberandi
og farsæll kvikmyndaframleiðandi.
Stofnandi og var burðarás Hand-
Made Films, sem í upphafi var sett á
laggirnar til að standa að gerð ekki
ómerkari myndar en Life of Brian
(’79). Þessi óborganlega gamanmynd
Monty Python-gengisins sló heldur
betur í gegn og vatt uppá sig á þriðja
tug mynda í þau tólf ár sem Harrison
var „primus motor“ fyrirtækisins.
Harrison var athyglisverður fram-
leiðandi, studdi ósmeykur áhættu-
söm, ögrandi verkefni. Valdi til liðs
við sig forvitnilega listamenn, margir
þeirra reyndust vera broddurinn í
upprisu breskra kvikmyndagerðar-
manna á níunda áratugnum. Hann
bar hag kvikmyndaiðnaðarins í Eng-
landi fyrir brjósti, einkum myndir
hábreskar að innihaldi og gaman-
myndir hafa greinilega átt í honum
sterkustu ítökin. Harrison dáði
Monty Python gengið sérstaklega,
þann afkáralega húmor sem þar sveif
yfir vötnunum. Liðsmenn þessa
sögufræga gamanleikhóps koma
mikið við sögu HandMade Films.
Framleiðandi handunn-
inna kvikmynda
Frumraun George Harrison sem
framleiðandi var heimildarkvik-
myndin The Concert for Bangladesh
(’71). Þá var hljómsveitin liðin undir
lok og Harrison, sem jafnan var ör-
látur á vinnu og fé til góðgerðarmála,
var frumkvöðull hljómleikahalds til
hjálpar nauðstöddum, þeir fyrstu
haldnir í Madison Square Garden í
New York, 1. ágúst 1971, og var kvik-
myndin gerð um þá. Fjölmargir,
heimsþekktir hljómlistarmenn lögðu
Harrison lið. Þ. á m. Eric Clapton,
Ringo Starr, Billy Preston, Leon
Rusell, Klaus Voormann, Ravi
Shankar, Keith Richard og Mick
Jagger.
Áhugi Bítilsins fyrrverandi á kvik-
myndagerð var vakinn og næst fjár-
magnaði hann Little Malcolm (’74).
Myndin er óvægin og snjöll árás leik-
ritaskáldsins Davids Halliwell, á inn-
antómt mótmælabrölt námsmanna á
sjöunda áratugnum. John Hurt og
David Warner fara með aðalhlut-
verkin. Þá var röðin komin að fyrr-
greindri Life of Brian, sem Harrison
fylgdi eftir með Black and Blue (’80),
annarri hljómleikamynd. Að þessu
sinni með þungarokkgrúppunum
Black Sabbath og Blue Oyster Cult.
Um þetta leyti var verið að berjast
við gerð glæpamyndarinnar The
Long Good Friday. Dagar hennar
hefðu að líkindum verið taldir ef
Harrison hefði ekki tekið af skarið og
útvegað þær ófáanlegu milljónir sem
uppá vantaði. Útkoman besti glæpa-
tryllir Breta á síðari hluta 20. aldar,
með Bob Hoskins í ógleymanlegum
ham. Í kjölfarið sigldi Time Bandits
(’81), ein besta mynd HandMade
Films. The Missionary (’82), er enn
eitt samstarfsverkefni hans með
meðlimum Monty Python. Michael
Palin leikur trúboða, nýkominn frá
svörtustu Afríku. Sem er ekki fyrr
komin aftur en hann er settur í að
koma skikki á líf fallinna kvenna í
Lundúnum á Játvarðartímanum.
Bráðfyndin satíra, sem m.a.
státar af stórleik Magg-
ie Smith. Bullshot
Crummond (’84), er
tilraun til að end-
urvekja svart/
hvítu kvik-
myndahetjuna
Bulldog Drum-
mond. Michael
Caine er stjarna
tvo atvinnulausa leikara á sjöunda
áratugnum í London. Annar þeirra á
frænda úti á landsbyggðinni, þangað
leita þeir er hungrið sverfur að.
Frændinn reynist maður óhefðbund-
inn í kynferðismálum og upphefst
dæmalaust fyndin atburðarás.
Frumraun handritshöfundarins
Bruce Robinson (The Killing Fields),
sem leikstjóri. Maggie Smith og Bob
Hoskins fara með aðalhlutverkin í
The Lonely Passion of Judith
Hearne (’87), sem segir af athyglis-
verðu ástarævintýri piparmeyjar í
Dyflinni. Track 29 (’88), er ein af síðri
verkum Nicolasar Roegs og ein af
fyrstu myndum leikarans Garys Old-
man. Powwow Highway (’89), er vont
nafn á orðlagðri, afar fáséðri mynd
um vandamál frumbyggja Norður-
Ameríku í dag. Nuns on the Run er á
hinn bóginn smellin gamanmynd um
lánlitla ræningja (Eric Idle og
Robbie Coltrane), á flótta í nunnu-
klæðum.
Síðasta mynd HandMade Films
undir forsjá Harrisons, var ástralska
gamanmyndin Cold Dog Soup (’80),
frumraun Randys Quaids í leik-
stjórastólnum.
Auk hefðbundnu Bítlamyndanna
(A Hard Days Night, Help, Let it Be,
Yellow Submarine, The Magical
Mistery Tour), samdi Harrison lög
eða tónlist við Wonderwall (’69), I
Wanna Hold Your Hand (’78). Time
Bandits (’81), Shanghai Surprise
(’86) og Everest (’98).
GEORGE HARRISON
Fyrstu kynni Harrisons af kvik-
myndaheiminum áttu sér stað
þegar hann lék ásamt félögum
sínum í A Hard Day’s Night frá
árinu 1964.
Mikið var leitað að arftökum Bítlanna og vakti það athygli þegar Harri-
son lýsti yfir að hinir einu sönnu arftakar væri Monty Python-hópurinn.
Stjörnurkvikmyndanna
eftir Sæbjörn Valdimarsson
Harrison var aðalframleiðandi
hinnar sígildu Life of Brian.
Fyrirtæki Harrisons fram-
leiddi Shanghai Surprise með
hjónakornunum Madonnu og
Sean Penn, mynd sem al-
mennt var talin mislukkuð.
FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 2001 67
VÁKORT
Eftirlýst kort nr.
4543-3700-0027-8278
4507-4500-0030-3021
4543-3700-0015-5815
4507-2800-0001-4801
4507-4500-0030-6412


 
      
 
  
  

  




         
  ! "#

"$%&'
  ()( )$$$
Drúídarnir
(The Druids)
Ævintýramynd
Frakkland/Kanada 2001. Góðar stundir
VHS. Bönnuð innan 12 ára. (120 mín.)
Leikstjórn Jacques Dorfmann. Aðal-
hlutverk Christopher Lambert, Klaus
Maria Brandauer, Max Von Sydow.
ÞAÐ ER fátt pínlegra í heimi
kvikmyndanna en þegar sjálfir
feður kvikmyndarinnar Frakkar
fara að apa upp eftir þeim í Holly-
wood og reyna að sanna fyrir sjálf-
um sér en þó aðallega öðrum að
þeir geti sko alveg
gert risavaxnar
metaðsóknar-
myndir líka ef
þeir eru í þannig
skapi.
Hin spánnýja
Drúídarnir, sem
ku vera sam-
starfsverkefni
frændanna
Frakka og Kanadamanna, er full-
komið dæmi. Þessi, að virðist,
metnaðarfulla og kostnaðarsama
sögulega ævintýramynd er svo
augljóst svar Frakka við Brave-
heart og Gladiator að átakanlega
erfitt er á að horfa. Skýrasta vís-
bending um það að Fransmenn,
eða að minnsta kosti aðstandendur
þessarar myndar, eru glórulausir
um hvernig gera á slíka mynd er
að þeir völdu, af öllum karlleik-
urum í heiminum sem geta bjarg-
að sér bæði á frönsku og ensku,
hinn vita hæfileika- og karakter-
lausa Christophers Lambert (með
fyndnasta hetjuútlit kvikmynda-
sögunnar) í hlutverk þjóðsagnar-
hetjunnar sem sameinaði Galla í
baráttunnni gegn Sesari! Segir
eiginlega allt sem segja þarf um
þessa sorglegu mynd. Lambert er
og verður aldrei neinn Gibson,
hvað þá Crowe – sama hversu
sannfærandi hetjuræður hann æp-
ir máttlausri röddu sinni. Hvað
hinir mætu Brandauer og Von
Sydow voru að pæla þegar þeir
samþykktu að láta bendla sig við
þessa hlægilegu mynd fær maður
seint skilið. Ætli þeir hljóti ekki
bara að vera orðnir blankir. 0
Skarphéðinn Guðmundsson
Myndbönd
Minni-
máttar-
kennd
Frakka
Ungbarnafatnaður
Komdu í bæinn og skoðaðu úrvalið og
verðið. Allt fyrir mömmu.
Þumalína, Pósthússtr. 13, s. 551 2136.
LIFE OF BRIAN (1979)



½ Ein fyndnasta og
skemmtilegasta mynd Monty
Python-hópsins gerist í Júdeu og
segir af Brian nokkrum sem tek-
inn er fyrir Messíasinn eina og
sanna. Mörg frábærlega hlægi-
leg atriði, sem flest eru út-
úrsnúningur á guðspjöllunum en
ættu engan að særa. John Cleese
á auðvelt með að stela senunni
sem forkólfur fávitalegustu
skæruliðahreyfingar verald-
arsögunnar en allar persónurnar
eru reyndar óborganlega fyndn-
ar. Fyrir unnendur grínhópsins
er þessi snjalla mynd ómissandi.
Blessaðir séu ostagerðarmenn-
irnir. Með Graham Chapman,
Michael Palin, Eric Idle, Terry
Gilliam og Terry Jones, sem jafn-
framt leikstýrir.
TIME BANDITS (1981)



½ Eitt uppáhalds-
atriðanna í gamanmynd er að
finna í þessari kolrugluðu en
ómótstæðilegu HandMade mynd
Terrys Gilliam, er sex dvergar
róla sér á hvítum kössum í óút-
skýranlegu, niðdimmu tómarúmi
austan við sól og vestan við
mána. Einn framkvæmir mestar
hundakúnstirnar í þessu út-
geimsróleríi og kallar til hinna
„Sjáið mig núna!“ Sjón er sögu
ríkari, fáránleika af þessari
stærðargráðu er ekki hægt að
lýsa með orðum. Og samhengið
stórbilað á undan og eftir. Þetta
atriði sannar að fátt er fyndnara
í henni veröld en hamslaus fárán-
leiki snillinga á borð við Gilliam.
Öfgar, geggjun, óskorað hug-
myndaflug, allt eru þetta grund-
vallaratriði í verkum meistara
skopmyndanna. Einsog nafnið
bendir til, fjallar myndin um
ferðalag um rúm og tíma. Kevin
litli (Craig Wornock), sonur ein-
staklega hvimleiðra foreldra, er
numinn á brott af sex, kenjóttum
dvergum sem fara með hann í
mikla ævintýraferð í gegnum
söguna. Á hælum þeirra er úrillt
Almættið (Sir Ralph Richardson).
Hafa dvergarnir stolið frá hon-
um götóttu korti af alheimnum
og gegnum þessi „göt“ endasend-
ast þeir á milli hinna ólíklegustu
staða, hitta hinar ólíklegustu
persónur á ólíklegustu tímum.
Þeir sem verða á vegi þeirra eru
m.a. Hrói höttur (John Cleese),
Napóleon (Ian Holm) og Agam-
emnon konungur (Sean Conn-
ery). Eins koma við sögu David
Warner, Michael Palin, Shelley
Duvall og Peter Vaughan. Ef
menn hafa gaman af óbeisluðum
fáránleika er þetta myndin.
MONA LISA (1986)



½ Margslungin mynd,
fyrst og fremst lánlaus ástarsaga
af hornrekum í Lundúnaborg.
Einfeldningur og smákrimmi
(Bob Hoskins), er nýsloppinn úr
fangelsi – þar sem hann sat inni
fyrir húsbónda sinn (Michael
Caine). Þessi barnalegi náungi,
sem haldinn er furðulegri rétt-
lætiskennd, fær vinnu við að aka
lúxusmellu (Cathy Tyson) milli
kúnna. Með þeim þróast visst ná-
ið samband sem leiðir til þess að
ekilinn fellir hug til hórunnar.
Það er dæmt til að mislukkast.
Texti, efni, leikur og leikstjórn
Neils Jordan, gera Mona Lisa að
einni af eftirminnilegri myndum
Breta á níunda áratugnum.
Water (’85), gjörsamlega mislukk-
aðrar gamanmyndar um vatnsfund á
eyju í Karíbahafinu. John Cleese
kemur við sögu í Privates on Parade
(’85), léttgeggjaðrar myndar um
skemmtikrafta breska landhersins í
Austur- Asíu á tímum seinni heims-
styrjaldarinnar.
Fáheyrðar perlur – og svín
A Private Function (’85), er allt of
lítið þekktur farsi um matarskortinn
á Bretlandseyjum í seinni heims-
styrjöldinni og vafasamar tilraunir
hjóna (Michael Palin og Maggie
Smith), við að draga björg í bú. Stór
og stæðileg gylta kemur mikið við
sögu. Mona Lisa (’86), er enn ein af
breskum kvikmyndaperlum Hand-
Made Films á þeim níunda. Shanghai
Surprise (’86), er kunnust fyrir að
leiða þau saman, illu heilli, Madonnu
og Sean Penn, í ófyndinni dellumynd
um ópíumsmygl í Kína á fjórða ára-
tugnum. Harrison bregður fyrir og
semur tónlistina. Five Corners (’87)
gerist í samnefndu hverfi í Bronx.
Fáséð mynd með gæðaleikurunum
Jodie Foster og John Turturro.
Withnail and I (’87), er víðfræg,
kolsvört gamanmynd og smellur, um