Morgunblaðið - 19.03.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 19. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
GUÐNI Ágústsson landbúnaðarráð-
herra segir að þær breytingar sem
gerðar hafa verið á verðmyndun
grænmetis hafi þegar leitt til veru-
legrar lækkunar á þessum afurðum.
Landbúnaðarráðherra kynnti sér út-
söluverð á grænmeti í Melabúðinni í
gær og ræddi við fréttamenn um þær
breytingar sem gerðar hafa verið á
verðmyndun á agúrkum, papriku og
tómötum.
Breytingarnar felast einkum í nið-
urfellingu tolla á nokkrum tegundum
og kom því ekki til álagningar tolla á
þessar vörur 15. mars eins og verið
hefur ár hvert til að tryggja sam-
keppnismöguleika innlendrar fram-
leiðslu. Guðni segir mjög mikilvægt
að fylgja því eftir að aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar um niðurfellingu tolla
og niðurgreiðslur skili sér til neyt-
enda. Hann telur að breytingarnar
muni leiða til helmingslækkunar frá
því verði sem annars væri.
Kílóverð á gúrkum 197 kr. í dag
en var 398 kr. fyrir ári
Landbúnaðarráðherra kynnti sér
sérstaklega verð á íslenskri agúrku í
Melabúðinni í gær og kom í ljós að
kílóverðið var 197 kr. samanborið við
398 krónur kg á sama tíma í fyrra.
,,Mér sýnist að allar þessar aðgerðir
séu að ganga eftir. Nú verður því fast
fylgt eftir að svo verði áfram þannig
að neytendurnir geti glaðir átt kost á
góðu og ódýru grænmeti. Ég vona
auðvitað líka að bændurnir njóti þess
að það var fallist á tillögur um að toll-
ar væru lagðir til hliðar og komið til
móts við þá með langtímasamningi og
stuðningi sem þeir muni sjá það ekki
síst í stóraukinni neyslu á þessum
hollustuvörum,“ segir Guðni.
Samkvæmt grænmetisverðskönn-
unum sem ASÍ kynnti í gær hafa allar
verslanir, sem kannaðar voru, lækkað
verð á innfluttu grænmeti í kjölfar
niðurfellingar tolla. Á hinn bóginn
kom í ljós að íslenskar agúrkur hækk-
uðu í verði á tímabilinu 15. febrúar til
1. mars. Spurður um skýringar á
þessu sagði Guðni þetta sýna mikil-
vægi þess að breytingunum verði
fylgt vel eftir, ekki eingöngu í litlum
matvöruverslunum heldur einnig í
stórmörkuðunum. ,,Ég vona að þessi
aðgerð verði til þess að menn átti sig á
því hvaða tími er upp runninn og mér
hefur heyrst það á kaupmönnum að
þeim sé það mikið áhugamál að þetta
gangi eftir. Ég trúi því að þeir taki
þátt í þessu af fullum krafti. Alþýðu-
sambandið, BSRB og Neytendasam-
tökin munu einnig fylgja þessu eftir
og það er af hinu góða,“ sagði Guðni.
Morgunblaðið/Golli
Guðni Ágústsson kynnti sér verð á grænmeti í Melabúðinni í gær og var ánægður með verðlækkunina.
Mikilvægt að fylgja
aðgerðunum vel eftir
Landbúnaðarráðherra kynnir verðlækkun á grænmeti
SAMKEPPNISRÁÐ hefur komist
að þeirri niðurstöðu að Flugleiðir,
Plúsferðir, Heimsferðir og Úrval-
Útsýn hafi brotið reglur um verð-
upplýsingar í auglýsingum þar sem
flugvallaskattar voru ekki innifaldir í
verði. Flugleiðum og Plúsferðum er
gert að greiða 300 þúsund krónur
hvoru fyrirtæki í sekt, en Heimsferð-
um og Úrvali-Útsýn að greiða 400
þúsund krónur hvoru fyrirtæki í
sekt.
Í úrskurði samkeppnisráðs segir
að 28. febrúar 2002 hafi verið sent
bréf til fyrirtækja í ferðaþjónustu, en
þar voru rakin þau lög og þær reglur
sem gilda um verðupplýsingar í aug-
lýsingum og viðurlög við brotum á
þeim. Í bréfinu, sem var sent til
Flugleiða, Heimsferða ehf., Plús-
ferða ehf. og Úrvals-Útsýnar hf.,
Terra Nova-Sólar og Heimsklúbbs
Ingólfs-Príma, en tvö síðastnefndu
fyrirtækin voru ekki dæmd til að
greiða sekt, kemur fram að þrátt fyr-
ir fjölmargar ábendingar og tilmæli
á undanförnum árum sé nú svo kom-
ið að í auglýsingum Flugleiða og
ferðaskrifstofanna á flugfarsætum
og alferðum sé nær undantekning-
arlaust birt verð án flugvallaskatta.
Segir í úrskurði samkeppnisráðs
að 12. mars 2002 hafi birst í Morg-
unblaðinu auglýsing frá Flugleiðum
með fyrirsögninni „Komdu í heim-
sókn“. Um var að ræða auglýsingu á
ferðum til Norðurlandanna. Í úr-
skurðinum segir ennfremur að í aug-
lýsingunni hafi ekki verið uppgefið
endanlegt verð til neytenda. Þá segir
að Plúsferðir hafi birt auglýsingu á
páskaferðum til ýmissa landa í
Morgunblaðinu 10. mars 2002. Í aug-
lýsingunni eru gefin upp sjö verð-
dæmi og eru flugvallaskattar ekki
innifaldir í neinu dæmanna, að sögn
samkeppnisráðs.
Í niðurstöðu samkeppnisráðs um
auglýsingar Úrvals-Útsýnar segir að
þrátt fyrir framangreinda aðvörun
og frest til að koma auglýsingum í
rétt horf hafi birst auglýsing á síð-
ustu sætunum í páska- og vorferðir
til ýmissa landa í Morgunblaðinu 10.
mars 2002. Einnig eru Heimsferðir
sagðar hafa brotið samkeppnislög í
auglýsingu á ferðum til Costa del Sol
og Benidorm í Morgunblaðinu 10.
mars 2002. Í auglýsingunni eru gefin
upp sex verðdæmi og í þremur
þeirra segir að skattar séu ekki inni-
faldir. Jafnframt virðast skattar ekki
innifaldir í hinum þremur dæmun-
um, að því er fram kemur í úrskurði
Samkeppnisráðs.
Fram kemur á heimasíðu Sam-
keppnisstofnunar að sekt fyrirtækj-
anna skuli greiðast ríkissjóði eigi síð-
ar en þremur mánuðum eftir dag-
setningu ákvörðunarinnar.
Samkeppnisráð
sektar ferða-
skrifstofur
ÞRÁTT fyrir að gefin hafi verið út
upplýsingabréf, skrifað um málið og
fjallað um það á flugöryggisfundum
hefur það gerst nánast á hverju ári
síðustu 15 árin að litlar flugvélar
verða að nauðlenda vegna bensín-
leysis, segir Þormóður Þormóðsson,
rannsóknarstjóri Rannsóknarnefnd-
ar flugslysa, í samtali við Morgun-
blaðið. Þormóður segir lykilatriði að
flugmenn viðhafi öguð vinnubrögð í
þessu sambandi, mæli bensín með
kvarða fyrir hvert flug, fylgist með
eyðslu vélarinnar á flugi og hafi í
huga að jafnan er hluti eldsneytis í
flugvélatönkum ónýtanlegt.
Þormóður segir eldsneytistanka
flugvéla þannig gerða að magnið
nýtist ekki að fullu. Þannig geti
tankur sem tekur 32 gallon, eins og
algengt er í kennsluvélum, aðeins
gefið 30 nýtanleg gallon. Þess vegna
verði að gæta þess að eldsneytis-
mælir sé núllstilltur þegar 2 gallon
eru á tankinum. Þetta eigi að gerast
af framleiðanda en eigendur og um-
ráðamenn eigi síðan að sjá til þess að
þessari stillingu sé viðhaldið. Síðan
segir Þormóður það algjört lykilat-
riði að flugmenn noti stiku með
kvarða til að fullvissa sig um hversu
mikið eldsneyti sé á tönkunum fyrir
flug og beri saman við mælana. Þá
verður að gæta þess á sumum flug-
vélategundum að þegar fyllt er á
tankana alveg uppí topp að bensínið
nái að sjatna í tönkunum. Með því
gefst færi á að bæta nokkrum lítrum
til viðbótar á tankana.
Tilviljanakennd vinnubrögð
Össur Brynjólfsson, flugmaður og
flugkennari, skrifaði grein um elds-
neyti í einkaflugi með ársskýrslu
RNF fyrir árið 2000. Þar segir hann
m.a.: „Þau tilvik sem borist hafa inn
á borð RNF síðustu árin hvað varð-
ar „skyndilegt og óvænt bensínleysi
flugmanna í háloftunum“ hafa í all-
flestum tilvikum orsakast af því að
viðkomandi flugmaður/flugstjóri
gekk hreinlega aldrei persónulega
sjálfur úr skugga um það að nægi-
legt eldsneyti væri á vélinni áður en
lagt var af stað,“ og nefnir Össur
tvær mögulegar ástæður. Annars
vegar ónákvæmt bókhald yfir elds-
neytisstöðu og eyðslu fyrir hvert
flug. Hins vegar megi kenna um
óvönduðum og tilviljanakenndum
vinnubrögðum þegar gleymist
hreinlega að kíkja í tankana.
Össur segir í grein sinni að í minni
og einfaldari flugvélum séu sjálf-
virkir bensínmælar oft óáreiðanleg-
ir, sérstaklega á flugi. Því sé enn
brýnna að mæla í tönkunum með
stiku fyrir hvert flug. Össur segir
það gullna reglu að gera ráð fyrir
meiri eyðslu en minni en í handbók-
um vélanna megi í töflum lesa áætl-
aða eyðslu. Hún ráðist talsvert af
flugmanninum sjálfum, m.a. af því
hvernig hann stillir eldsneytisblönd-
una. Einnig minnir Össur á tilmæli í
upplýsingabréfi Flugmálastjórnar
að flugmenn geri ráð fyrir að elds-
neyti sé til 45 mínútna flugs til við-
bótar þegar áfangastað er náð.
Engin vandræði
ef reglum er fylgt
Baldvin Birgisson, skólastjóri
Flugskóla Íslands, segir flugnemum
kynntar reglur um þessi atriði. Að-
alreglan sé sú að menn hafi nægt
eldsneyti fyrir hvert flug og 45 mín-
útna flug að auki. Þetta gildi um
sjónflug eins og allt kennsluflug er. Í
blindflugi ber að hafa nægilegt elds-
neyti til áfangastaðar og varaflug-
vallar og til 45 mínútna flugs að auki.
Baldvin segir ekki ástæðu til að
hefja allar flugferðir með alla tanka
fulla því það sé líka óhagkvæmt að
fljúga með of mikinn þunga. Heldur
beri að áætla nægilegt eldsneyti til
ferðar auk þessara 45 mínútna. Þá
segir Baldvin að fyrir flug beri
mönnum að kanna í flugdagbók
hversu mikið eldsneyti sé áætlað eft-
ir og líta í bensíntanka og skoða með
kvarða hversu mikið er á tönkunum.
Sé þessum reglum fylgt segir hann
menn ekki lenda í vandræðum. Bald-
vin segir að 45 mínútna umframelds-
neytið sé til að mæta óvæntum
lykkjum sem flugmenn þurfi að
leggja á leið sína t.d. vegna veðurs
eða vegna tafa af annarri flugum-
ferð.
Jón Grétar Sigurðsson, flug-
rekstrarstjóri Jórvíkur, sem annast
einnig rekstur flugskólans Flugsýn-
ar, segir reglurnar skýrar, ábyrgðin
sé alltaf flugmannsins og hann eigi
að ganga úr skugga um að nægilegt
eldsneyti sé á flugvél fyrir hverja
ferð. Hann segir það góða reglu að
kíkja í tankana, athuga annaðhvort
með kvarða eða líta á hök sem eru í
tönkum sumra flugvéla og gefa til
kynna eldsneytismagn. Þá segir
hann það líka reglu að menn skuli
eiga eftir eldsneyti til um 45 mín-
útna flugs miðað við flugáætlun. Jón
Grétar segir nauðsynlegt að flug-
menn sannreyni sjálfir eldsneytis-
magn með því að kíkja í tankana.
Þeir sem notað hafi vélina á undan
hafi e.t.v. áætlað svo og svo mikið
eftir í tönkunum og því verði menn
að ganga úr skugga um að svo sé.
Reynslan sýnir að öguð vinnubrögð eru nauðsynleg við undirbúning flugs lítilla véla
Lykilatriði að
sannreyna elds-
neytisbirgðirnar
Morgunblaðið/RAX
Mikilvægt er að huga vel að eldsneytisbirgðum áður en lagt er af stað.
LÖGREGLAN í Reykjavík lagði
nýverið hald á tvær tölvur sem
innihéldu mikið magn af barna-
klámi þegar gerð var húsleit í íbúð
í borginni. Húsleitin var gerð í
tengslum við ótengt afbrot sem
tveir menn eru grunaðir um. Ann-
ar þeirra hefur gengist við því að
hafa átt klámefnið.
Sigurbjörn Víðir Eggertsson,
aðstoðaryfirlögregluþjónn í
Reykjavík og yfirmaður ofbeldis-
brotadeildar, segir að enn sé ekki
ljóst hversu mikið klámefni sé í
tölvunum. Málið sé þó umfangs-
mikið. Aðspurður segir hann að
ekkert hafi komið fram sem bendi
til þess að maðurinn sem átti tölv-
urnar hafi stundað dreifingu eða
sölu á klámefninu en málið sé enn
í rannsókn lögreglu.
Sektir liggja við því að hafa í
vörslu sinni myndir með barna-
klámi. Innflutningur eða sala á
slíku efni varðar fangelsi í allt að
tvö ár.
Hald lagt á barnaklám