Tíminn Sunnudagsblað - 17.01.1971, Blaðsíða 4

SKULI HELGASON:
Þúttur af ðfeigi
smið i Heiðarbæ
Spólurckkurinn, sem lengl
var i Syðri-Brú, einn smiðis-
gripa Ófeigs. .

Á fyrri hluta 19. aldar bjó sá
bóndi í Heiðarbæ í Þingvallasveit,
er hét Ófeigur Jónsson. Hann var
þek'ktur maður á''sinni tíð fyrir.
smíðar sínar og listrænan haglerk,
ekki aðeins um Árnessýslu, held-
ur einnig um mikinn hluta Suður-
lands. Hann var ágæ'tur smiður,-
bæði á tré óg málm, og málari goð-
ur, er einkum laut að skreytilikt. •
Hann var koparsmiður, söðlasmið-
ur og rennismiður mikill. En fyP
ir remnismíðið. „dreiaraverkiðý,.
eins og það var almennt nefnt- á
hans dögum,. varð- hann víðkunn.-
astur. Hann smíðaði ffiörg hundfc
uð spunarokka, er bárust viða um
Suðurland, bæði austah'heiðar og
sunnan.
Ófeigur ' Jónsson fæddist að
Búrfelli rGrímsnesi um. 1770.
Voru foreldrar hans- Jón .bóndi
Vernharðsson að Búrfelli og kona
hans, Inigunn Magnúsdóitir frá
Langardalshólum. Þau hjón
bjuggu lengi að BúrféHi við auð-
sæld og mannvirðingu. Jón Vern-
harðsson arrdaðist. á Búrfelli hjá
Birni syni sínum árið'1822, talinn
89 ára gamáll. Synir þeirra Bur-
fellshióna, áuk Ófeigs, voru þeir
Björn bóndi að Búrfelli, d.valdist
þar ævilangt og andaðist árið 1842,
„smiður góður einkum á silfu<r“,
Ásmundur bóndi í Laugardalshól-
um, dáinn 1819. og Magnús bóndi
! og hreppstjóri að Laugarvatni, er
oft var nefndur ,,hinn ríki“, dáinn
að Laugarvátni 1855.
Faðir Jóns bónda yernharðsson-
ar að Búrfelli var Vemharður
ófeigsson, stúdent og lögréttumað
FYRRI HLUTI
ur, fæddur að Skipholti í Hrepp-
úm um 1696, dáinn að Búrfelli
úm 1761. Hann varð stúdent úr
Skálholtsskóla 1722. Vildu þá bisk-
up og Reykjadalssóknarmenn fá
hann-til prests að Reykjadal. en
eigi varð þó af því, þar sem amt-
maðúr var því mótfallinn. Vern-
harður er talinn hafa búið í
Reykjadal frá 1724 til 1730, flutt-
ist hann þá að Búrfelli í Grims-
nesi og bjó þar um þrjátíu ár, ti-1
dauðadags. Hann varð lögréttu-
maður í Árnesþingi 1741 og u-m
allmörg ár. Var hann búsýslumað-
ur mikill og talinn auðmaður.
Kona hans var Hildur, dóttir Jóns
prests Erlingssonar á Ólaf-svöllum,
fædd um 1668 og a-ndaðist í ból-
unni miklu 1707. Meðal barna
þedrra Vernharðs og Hildar a-ð
Búrfeili, auk Jóns, er bjó þar eft-
ir þau, var Va-lgarður bón-di í Eifsta-
dal í Laugard-al, dáinn árið 1800,
og Óf-eigur stúdent, fædd-ur um
1743, en drukknaði með Eg-geirt
Ólafssyni í Breiðatfirði 1768, 25 ára
gamall, ókvæntur og bamlaus.
Faðir Vemharðs bónda að Búr-
fcelli var Ófeigur Magnússon lög-
réttu-maður, fæddur um 1654, e-n
dáinn um 1718, sonur Magnúsar
bónda að SkriðufeiLli í Hreppum,
Eiríkssonar, og konu hans, Guð-
rúna-r Ögmundsdóttur bónda á
Loftsstöðum í Flóa, Sighvatssonar.
Ófeigur er ta-linn hafa búið að
Reykjum á Skeiðum, Skipholti og
B-ræðratungu. Kona hans hét Bry-n-
hildur Jónsdóttir.
Af þessari stuttu ættfærslu má
sjá, að Ófeig-ur í Heiðarbæ var ko-m
in-n af fyrirsvars-mönnum í héraði.
Sumir voru skólalærðir me-nn,
prestar o-g lögréttumenn, sumi-r
voru fjárafla-menn og auðsælir. Og
að mati þeirra alda, sem ólu þá,
voru þei-r ek'ki sið-ur fyrir það
mikils metnir en slikir menn á
okkar dögum.
Ófeigur -mun haf-a alizt upp með
foreldrum sírnum að Búrfelli. Un-g-
uir kvæntist hann konu þeirri, er
Þorbjörg hét, Gunnlaugsdóttir, tal-
in fædd í Naustakofi á Vatnsleysu-
strönd. Um svipað leyti hafa þau
hjón byrjað búskap að Syðri-Brú í
Grímsnesi, se-m er um bæjarleið
frá Búrfelili. Þangað eru þau kom-
in árið 1801 og eiga þá orðið fjög-
28
|f hinn - sunnudagsblað