Tíminn Sunnudagsblað - 17.01.1971, Blaðsíða 9

Jakobína Sigurðardóttir hefur
enn sent frá sér bók — hina
sjöttu í röðinni, smásagnasafnið
Sjö vindar gráar. Heiti bókarinnar
vekur ósjáifrátt athygli. Slíkan tit-
il vel-ur enginn höfund'Ur utan sá,
sem handgenginn er íslenzkri
tungu að fornu og nýju og hrynj-
andi hennar. Hugleiðum aðeins
hverjum mun orðaröð velduir, ekki
ar í smásögu einni. Uim líikt leyti
kvaddi Hulda sér hljóðs, görðist
mikilvirkur höfundur í bundnu
máli og óbundnu, varð í raun réttri
boðberi inýrómantíkur í íslenzkri
Ijóðlist. Eyfirzka húsfreyjan, Krist-
in Sigfúsdóttir, er nú nær horfin
í skuggann. Dæmi hennar vakti þó
á sinni tíð athygli með öðrum þjóð-
um, þótti sönnun um trótgróna, ein-
Sléttuhreppur, afskekkt byggð á
Vestfjörðum, er bernskusveit
skáldkonunnar Jakobínu Sigurð-
ardóttur. Þar ól'st hún upp á bæn-
um Hælavík við fátækt, sem þá
var títt, eM í hópi þrettán syst-
kina. Um fermingu fór hún úr föð-
urgarði og hefur þá með rúmlega
eins vetrar barnaskólanámi full-
nægt þeim kröfum, sem þá voiru
Nokkrar íhuganir
varöandi skáldskap
Jakobínu Siguröardóttur
tg&KE * <iifíiiwiinirinmmiiiwa
aðeins í bundnu máli. Sjö gráar
vindur er titill flatneskjunnar.
Ósjálfrátt koma í hug haglegar at-
hugasemdir bókmenntafræðings
um Ijóðmál Tómasar Guðmunds-
sonar, samanber orðalagið „á vor-
morgni björtum“ ellegar „á björt-
um vormorgni“. — Þótt blaðað sé
aðeins lauslega í þessari nýju bók
Jakobínu, dylst ekki þróttmikið
■málfar og sterkur höfundartjlær.
Sex bækur eru að vísu miikið
framlag íslenzkum bókmenntum á
tiltölulega skömmum tíma. Slíkt
framlag kvenna er þó, svo sem al-
kunnugt er, ekki nýtt hér á landi.
Á ofanverðri 19. öld varð Ikona
brautryðjandi og alImikilvÍTk í
sögulegri skáldsagnagerð, skáld-
(konan Torfhildur Hólm. Ólöf frá
Ulöðum varð einnig þjóðkunn fyr-
ir Ijóðagerð á fyrstu tugum þessar-
ar aldar, og þá ekkl slður fyrlr
djarfarog berorðar ásitalífslýsmg-
stæða bókmenntahneigð alþýðu
hér á Iandi. Ýmsar fleiri konur
mætti nefna. En um þær, sem hér
voru tilgreindar, má þó segja að
þær heyra efcki þeim tíma, þegar
húsfreyjan var í bókstaflegum
skllnlngi allra þjónn á heimilinu
— þær heyra ebkl þeim upplausn-
artímum í uppeldis- og skólamál-
um, sem við nú Iifum. — Spyrja
mætti, hvað það er, sem knýr hús-
móður og margra bairna móður á
annasömu heimili í þjóðbraut til
svo vandlátrar sbáldskapariðju?
Fræg skáldkona hefur á einiuim
stað komizt svo að odði, að and-
stæður væru forsendur allrar sköp
unar — innblástur krefðist tveggja
igagnstæðra stofna. Svo kann að
virðast í fljótu bragði sem kona —
borin og barnfædd í sveit, kona
sem kosið hefur sér hlutskiptl
sveitakonunnar — ætti nauimast
við ríkar innrl andstæður að etja.
gerðar til undirbúningsmenntunar !
barna í sveifcum. Heimanförin var j
ekki upphaf framhaldsnáms, held-1
ur til að létta á pungu og barn- j
mörgu heimili foreldra.
Bóklestur var að sögn kunnugra ’
mikili á bernskuheimili Jakobínu,
líkt og á öðrum heimilum í Sléttu-
hreppi. Auk nýrri bókmennta voru
íslendingasögur, ásamt fornaldar-
og riddarasögum, þar almennt lestr
arefni. Má engan heldur undra
sMkt, er kynnir sér orðfar iþessarar
vestfirziku sögukonu tuttugusbu ald-
ar. Á uppvaxtarárum þeirra Hæla-
vfkursystkina tíðkaðisfc enn að
rímur væru fcveðnar á vökium, og
húslestrar voru lesnir (Vídalíns-
posfcilla) á vetrum, en einnig vissa
daga sumars. Trúrækni var al-
menn, klrkjuferðir aðaltllbreytni
sveitarlbúa.
Úr þessu sérstæða 19. aldar um-
hverfi hverfur Jakohdna alfárin
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
33