Morgunblaðið - 03.05.2006, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Með nýjum lögumum frjálsan at-vinnu- og búsetu-
rétt launafólks innan
EES-landa var aflétt tak-
mörkunum á innflutningi
vinnuafls frá 8 nýjum að-
ildarríkjum Evrópusam-
bandsins frá og með 1. maí
sl. Þegar hefur komið fram
að um 7–9% ríkisborgara
Eistlands, Lettlands og
Litháens, auk Póllands
vilja nýta sér þá frjálsu för
launafólks sem nú er fyrir
hendi með lögunum.
Dagný Jónsdóttir (Framsóknar-
flokki) mælti fyrir áliti meirihluta
félagsmálanefndar Alþingis við
upphaf umræðu um frumvarpið
áður en það var samþykkt.
Í máli hennar kom fram að Per-
sónuvernd hafði gert athugasemd
við ákvæði frumvarpsins og taldi
að heimild frumvarpsins til sam-
keyrslu upplýsinga sé mjög víð-
tæk. Í framhaldi var af nefndar-
innar hálfu ákveðið að leggja til
breytingar á umræddu ákvæði til
að þrengja þessa heimild til sam-
keyrslu upplýsinga.
Leitað var eftir viðbrögðum hjá
Persónuvernd hvort nóg væri að
gert hvað þetta atriði snerti. Þórð-
ur Sveinsson lögfræðingur vísaði í
umrædda umsögn og sagði að Per-
sónuvernd tjáði sig um viðkom-
andi lagafrumvarp meðan það
væri enn á vinnslustigi en ekki eft-
ir að það væri orðið að lögum.
Ekki var eining um þessa laga-
setningu. Þingmenn Samfylkingar
og Vinstri grænna lögðu fram til-
lögu um að fresta opnun vinnu-
markaðarins fyrir löndin 8 til ára-
móta meðan gengið væri frá
endanlegum reglum um málefni
útlendinga á íslenskum vinnu-
markaði, hún var felld. Þingmenn
Frjálslynda flokksins voru alger-
lega andvígir frumvarpinu.
Afstaða ASÍ óbreytt
Alþýðusamband Íslands hafði
áður lýst þeirri skoðun að fresta
ætti afgreiðslu þessa máls. Hver
er afstaða ASÍ nú?
„Alþýðusambandið lagði til að
opnun yrði frestað og þá aðallega
til að tryggja að íslenskt samfélag
og vinnumarkaður og stjórnsýsla
yrði tilbúið til að taka við aðkomu-
fólkinu,“ sagði Magnús Nordal
lögfræðingur ASÍ.
„Þetta er sú afstaða sem ASÍ
hefur mótað sér, en það að opn-
aðar eru ákveðnar leiðir til eftirlits
teljum við að hafi verið til bóta. En
eftir stendur að við erum enn á
þeirri skoðun að hið íslenska sam-
félag sé ekki reiðubúið til þess að
taka þetta skref. Í þetta þarf að
veita talsvert miklu meiri pening-
um en nú er til að tryggja að að-
komufólkið aðlagist samfélagi
okkar svo vel sé.“
Gert er í hinum nýju lögum ráð
fyrir samkeyrslu upplýsinga
Vinnumálastofnunar, Útlendinga-
stofnunar og lögreglu og skatta-
yfirvalda til að hægt sé að hafa eft-
irlit með því að þeir sem koma
hingað til starfa hafi til þess til-
skilin leyfi. En hver eru viðbrögð-
in þar við þessum nýju lögum?
Eftirlit er lykilatriði
„Hvað Vinnumálastofnun snert-
ir breyta lögin því að héðan í frá
þurfa fyrirtæki ekki að sækja um
atvinnuleyfi með hefðbundnum
hætti frá þessum ríkjum,“ segir
Gissur Pétursson.
„Einstaklingum er heimilt að
koma hingað og sækja um vinnu.
Ef það kemst á samningur um að
viðkomandi fyrirtæki vilji ráða
starfsmanninn ber fyrirtækinu að
senda til Vinnumálastofnunar af-
rit af samningnum. Þetta lykilat-
riði tryggir hið hefðbundna ráðn-
ingarform og auðveldar allt
eftirlit. Þetta á tryggja að laun og
starfskjör séu í samræmi við ís-
lenska kjarasamninga. Ef fyrir-
tækin standa við þessa skyldu sína
kemur það í veg fyrir vinnuskipti
og svart starfsmannahald.“
„Undanfarin 2 ár hafa launþeg-
ar þessara umræddu 8 ríkja þurft
að lúta reglum varðandi leyfi er
gilda um ríkisborgara landa utan
EES,“ segir Hildur Dungal for-
stjóri Útlendingastofnunar.
„Í útlendingalögum voru inni
bráðabirgðaákvæði sem nú eru
fallin úr gildi frá og með 1. maí. sl.
Breytingin er sú að launþegar frá
ríkjunum 8 þurfa ekki lengur að
sækja um atvinnuleyfi, mega vera
staddir á landinu þegar sótt er um
dvalarleyfi og mun minni skjala-
kröfur eru nú gerðar varðandi
þennan hóp en áður var.
Nú gilda um þennan hóp reglur
um EES-útlendinga en viðkom-
andi launþegar þurfa eigi að síður
áfram að sækja um dvalarleyfi.
Mun ríkari réttur er til útgáfu
slíkra leyfa fyrir EES-útlendinga
en aðra. Ekki þarf lengur að sækja
um atvinnuleyfi fyrir fólk frá þess-
um 8 löndum.“
„Við höfum mjög litlar áhyggjur
af þessu máli,“ sagði Jóhann
Benediktsson, sýslumaður í Kefla-
vík. „Segja má að lögreglan hafi
með markvissum hætti verið að
endurskipuleggja eftirlit með út-
lendingum sem starfa hér á landi.
Samvinna hinna ýmsu embætta
hefur og aukist á þessu sviði.
Þá ber þess að geta að Lög-
regluskólinn hefur gengist fyrir
námskeiðum og stóraukið mennt-
un til að fást við þetta verkefni.“
Fréttaskýring | Takmörkunum á innflutn-
ingi vinnuafls aflétt
Eftirlit tryggir
laun og kjör
Lögreglan hefur endurskipulagt eftirlit
með útlendingum sem starfa hér á landi
Fjölmargir útlendingar eru við störf hér.
Vinnumálastofnun getur
gert lögreglu viðvart

Með hinum nýju lögum um
frjálsan atvinnu- og búseturétt
launafólks innan Evrópska efna-
hagssvæðisins þarf launafólk frá
Eistlandi, Lettlandi, Litháen,
Póllandi, Sóvakíu, Slóveníu,
Tékklandi og Ungverjalandi
ekki lengur að sækja um at-
vinnuleyfi vilji það starfa hér á
landi og getur sótt um dval-
arleyfi hér á landi. Fái Vinnu-
málastofnun upplýsingar um að
brotið sé gegn lögunum er henni
heimilt að afhenda þær lögreglu.
Eftir Guðrúnu Guðlaugsdóttur
gudrung@mbl.is
NEYTENDASAMTÖKIN hafa
krafist þess að stór ferðaskrifstofa,
sem hækkað hefur verð sitt á
pakkaferðum, dragi verðhækkun
sína til baka, en borið hefur á því að
margar ferðaskrifstofur hafi að
undanförnu tilkynnt viðskiptavin-
um sínum um verðhækkanir.
Í sumum tilvikum á gráu svæði
Þetta kemur fram í frétt Neyt-
endasamtakanna, en þeim hafa bor-
ist fjölmargar fyrirspurnir vegna
þessa og kemur jafnframt fram að
fólk sé mjög ósátt með þessa
óvæntu verðhækkun en í flestum
tilvikum hefur það borgað staðfest-
ingargjald.
Neytendasamtökin hafa kannað
réttmæti þessara hækkana og telja
ljóst að í sumum tilvikum séu þær á
mjög gráu svæði.
Hækkun þrátt fyrir
sterka krónu
Í lögum um alferðir er gert ráð
fyrir að gerður sé samningur við
hvern og einn kaupanda pakkaferð-
ar og samkvæmt þeim er megin-
reglan sú að verð sem er tilgreint í
samningi skuli haldast óbreytt.
Hinsvegar er leyfilegt að hækka
eða lækka verð í afmörkuðum til-
vikum og að ákveðnum skilyrðum
fullnægðum, s.s. að tekið sé fram í
samningi að verð geti breyst og til-
greint sé hvernig verðbreyting sé
reiknuð út, en þeim skilyrðum er
sjaldnast fullnægt.
Neytendasamtökin benda á að
flestar ferðaskrifstofur vísa aðeins í
staðlaða skilmála sem samning á
milli aðila en misbrestur virðist
vera á því að slíkir skilmálar séu
kynntir viðskiptavinum.
Þá virðist, varðandi verðlagsþró-
un á pakkaferðum, sem sterkt
gengi krónunnar á síðastliðnu ári
hafi ekki haft áhrif á pakkaferðir.
Frá árinu 2001, þegar verðbólgu-
skot kom vegna veikingar krónunn-
ar, hafi pakkaferðir hækkað um
13,1% en frá desember 2001 til
október 2005 hafi gengisvísitalan
lækkað um 29,8% en pakkaferðir
hækkuðu þrátt fyrir það um 3,7%.
Ferðaskrifstofur hækka
verð á pakkaferðum
Sjómannslífið er ekki lengur kuldi og vosbúð ef notuð eru réttu veiðarfærin.
Djúpivogur | Flórgoðar eru mjög litríkir fuglar fyrir
margra hluta sakir og vinsælir meðal fuglaskoðara.
Flórgoðinn er sérstaklega fjörugur í tilhugalífinu og þá
ýfir hann sig gjarnan og gerir sig breiðan. Þá hlaupa
flórgoðarnir stundum um vötnin eins og þeir eigi lífið
að leysa.
Þeir gera sér fljótandi hreiður og lifa á ýmsum skor-
dýrum og hornsílum.
Þessi flórgoði vildi sýna vinkonu sinni listir sínar þar
sem hann hljóp eftir vatninu á svokölluðum Fýluvogi
við Djúpavog, skúfendurnar taka við skvettunum frá
goðanum og láta eins og ekkert sé.
Morgunblaðið/Andrés Skúlason
Flórgoðahlaup