Morgunblaðið - 28.11.2007, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
YNGVI Pétursson, rektor í
Menntaskólanum í Reykjavík, segir
að enn sé mikil vinna eftir fyrir
skólana. „Öll útfærslan er í raun
eftir,“ segir hann, „og í höndum
skólanna að útfæra námsbraut-
irnar“. Hann segir rammann vera
það opinn að skólarnir eigi að geta
skilgreint mjög fjölbreytt og sveigj-
anlegt nám innan hans. „Þar með
get ég séð fyrir mér bæði styttra
nám og lengra nám og væri hægt að
rúma það nám sem við bjóðum upp
á í dag.“
Markmiðið að ná fram
róttækum umbótum
Aðalheiður Steingrímsdóttir, for-
maður Félags framhaldsskólakenn-
ara, segist vona að í nýju frumvarpi
birtist með skýrum hætti það sem
samtökin hafi lagt áherslu á.
„Markmið samtakanna með því
að taka þátt í endurskoðun á núver-
andi framhaldsskólalögum var að ná
fram markverðum og róttækum
umbótum á rétti og stöðu nemenda
og menntun í landinu,“ sagði Að-
alheiður í viðtali við mbl.is. „Í því
sambandi má nefna að allir geti
stundað nám í framhaldsskóla sem
þangað sækja, að nám í framhalds-
skólum sé sniðið að mismunandi
þörfum nemenda, að nemendur hafi
fjárhagslegar forsendur til að
stunda sitt nám og hafi efni á að
kaupa námsgögn,“ sagði hún.
Stjórnvöld axli ábyrgð og
skyldur gagnvart nemendum
Félag framhaldsskólakennara
telji gríðarlega mikilvægt að mikill
þungi verði í þessum áformum í
markmiðskafla frumvarpsins og það
endurspeglist í einstökum laga-
greinum. „Þannig að stjórnvöld taki
ábyrgð á og axli skyldur gagnvart
nemendum til átján ára aldurs; á
því að þeir fái nám við hæfi og skól-
arnir hafi stöðu og möguleika til
þessa. Og þá teljum við afskaplega
mikilvægt að í samræmi við þessar
áherslur verði gerðar umbætur á
stöðu skólanna til að haga starfi
sínu samkvæmt þessum áherslum,“
sagði Aðalheiður og að mjög margir
hefðu af því miklar áhyggjur hversu
hart hefur verið gengið að skól-
unum í hagræðingu á undanförnum
árum og margir væru sammála um
að ekki yrði lengra gengið í þeim
efnum. „Það þykir mörgum ástæða
til að staldra við því að hagræðingin
hafi snúist upp í andhverfu sína.“
Geta skilgreint
fjölbreytt og
sveigjanlegt nám
Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur
jmv@mbl.is
FJÖGUR ný frumvörp til laga sem marka nýja
menntastefnu á Íslandi eiga það sammerkt að hafa
velferð barna, þarfir þeirra og réttindi að leiðarljósi,
að sögn Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur
menntamálaráðherra, sem kynnti frumvörpin á
blaðamannafundi í gær.
Í frumvörpunum, sem ná til allra skólastiga auk
menntunar kennara, er gert ráð fyrir þó nokkrum
breytingum á eðli skólastarfs, sem flestar eiga að
stuðla að meira flæði milli skólastiga. Á þann hátt á
að auðvelda leik- og grunnskólabörnum að færast
milli skólastiga að uppfylltum ákveðnum skilyrðum
um þroska og námsframvindu.
Með því á einnig að stuðla að því að börn með sér-
þarfir eða námshömlur geti farið upp á annað skóla-
stig án þess að vandamál þeirra þarfnist nýrrar
greiningar, upplýsingaflæði um nemendur á milli
skólastiga á því að verða meira.
Með nýjum áherslum á kennaramenntun allra
skólastiga skal opna leiðir fyrir kennara til að koma
að kennslu á öðrum skólastigum að uppfylltum
kröfum um áherslur í námi þeirra.
Aukin ábyrgð sveitarfélaga
Ekki er ætlunin að gera grundvallarbreytingar á
grunnskólastarfinu sem slíku, en horft var til
reynslunnar af flutningi grunnskóla til sveitarfé-
laga árið 1996 við frumvarpsgerðina.
Á undanförnum árum hefur sjálfstæði til grunn-
skóla aukist og því samfara þykir nauðsynlegt að
efla gæðamat og faglega ábyrgð sveitarfélaganna á
rekstri skólanna. Ábyrgð sveitarfélaga á þessu sviði
grunnskólastarfs hefur ekki þótt nægilega skýr
hingað til, að því er segir í athugasemdum við laga-
frumvarpið. „[Sveitarfélögum] er ætlað að afla kerf-
isbundið upplýsinga um starfsemi og innra mat
skóla er innan sveitarfélaganna starfa og varpað
geta ljósi á gæði menntunar.[…] Ætlast er til að á
vettvangi sveitarfélaga verði fjallað um gæði
menntunar í grunnskólum, meðal annars í ljósi
skólastefnu sveitarfélaga, og að saman fari fagleg
og rekstrarleg ábyrgð á skólahaldi í grunnskólum,“
segir í athugasemdum frumvarps um grunnskóla-
lög.
Hlutverkaskipting milli grunnskóla, sveitarfé-
laga og skólayfirvalda á að verða með skýrari hætti
en verið hefur og verður sveitarstjórnum falin meiri
ábyrgð faglegs starfs grunnskólanna.
Einnig á að afmarka og skýra frekar hlutverk
ríkisvalds, sveitarfélaga, skólanefnda, skólaráðs og
skólastjórnenda: „… svo ljóst sé gagnvart nemend-
um og foreldrum hvar forræði, skyldur og ábyrgð
liggja“.
Tilliti til stærðar og aðstæðna sveitarfélaga á
m.a. að mæta með því að smærri sveitarfélögum
verði heimilt að reka saman grunnskóla, leikskóla
og tónlistarskóla undir stjórn eins skólastjóra.
Einnig skal tekið tillit til óska um sameiginlegan
rekstur leik- og grunnskóla.
Breytingar á íslensku samfélagi síðustu áratugi
eru hluti af forsendum nýs frumvarps og er sér-
staklega tekið á málefnum barna sem hafa annað
tungumál en íslensku að móðurmáli. Svokölluð mót-
tökuáætlun skal vera til staðar innan skólanna, sem
taki tillit til bakgrunns nemenda og tungumála-
færni. Einnig verði lögð áhersla á rétt nemenda til
kennslu í íslensku sem öðru tungumáli og að þeir fái
tækifæri til að viðhalda móðurmáli sínu sem val-
grein, í fjarnámi eða á annan hátt.
Framhaldsskólum er gefið aukið svigrúm til að
ákvarða námsframboð og skipulag náms í nýja
frumvarpinu. Minnkun miðstýringar frá stjórnvöld-
um er því grundvallandi og skólum veitt frelsi til að
þróa námsbrautir sem byggjast á sérstöðu skól-
anna og styrkleika.
Vinnumat skal framvegis miðast við vinnuafköst
nemenda en ekki kennara eins og verið hefur og
nýtt einingakerfi, ECTS, tekið upp.
Geta tekið einingarnar með sér
Menntamálaráðherra vill leggja sérstaka áherslu
á að iðn- og verknám verði metið til jafns við bók-
nám og auka þar með eftirspurn eftir því námi, því
verði stúdentspróf af bók- og verknámsbrautum
sambærileg.
Framhaldsskólapróf á að tryggja að nemendur,
sem ekki hyggja á langskólanám, eigi möguleika á
próflokum að u.þ.b. tveimur árum liðnum og er það
ætlað til að sporna við brottfalli úr skólakerfinu. Ef
nemendur kjósi að halda áfram geti þeir tekið ein-
ingarnar með sér á þá námsbraut sem þeir kjósa.
Með meiri kröfum á menntun kennara hyggst
ráðuneytið, auk þess að auka gæði kennslu, stuðla
að samfellu í skólagöngu barna.
„Strax í leikskóla hefjist undirbúningur að sam-
fellu í skólastarfi þar sem eitt skólastig tekur við af
öðru.“
Nýtt landslag í skólamálum
Morgunblaðið/Golli
Einbeitt Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra kynnti helstu atriði fjögurra nýrra frumvarpa um nýja menntastefnu í gær.
Í HNOTSKURN
»ECTS-kerfið er einingakerfi sem meturvinnu nemenda. Ein eining er ígildi
u.þ.b. þriggja daga vinnu. 60 einingar fást
út úr einu ári.
»Samræmd próf í grunnskóla verða í ís-lensku, stærðfræði og ensku í fyrri
hluta 10.bekkjar.
»Ákvæðum um kristin uppeldisviðmiðverður skipt út fyrir eflingu siðferðis-
vitundar.
KARLMAÐUR slasaðist á höfði í
vinnuslysi í Grímsnesi í gær og var
fluttur á Landspítalann. Hafði hann
verið við vinnu í nýbyggingu þegar
hann féll 2-3 metra ofan af vinnu-
palli.
Engin vitni voru að slysinu, en
vinnufélagar hans heyrðu skarkala
og komu að hinum slasaða. Hann var
með skerta meðvitund þegar hann
var settur í sjúkrabíl. Fulltrúi
Vinnueftirlitsins var kvaddur á vett-
vang til að meta aðstæður.
Féll af
vinnupalli
♦♦♦
www.forlagid.is
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur dæmt karlmann á fertugsaldri
í átta mánaða fangelsi fyrir stór-
fellda líkamsárás. Honum var að
auki gert að greiða 220 þúsund krón-
ur í sakarkostnað. Þrátt fyrir hreint
sakarvottorð þótti dóminum ekki
ástæða til að skilorðsbinda refs-
inguna að neinu leyti.
Maðurinn viðurkenndi fyrir sitt
leyti að hafa slegið fórnarlamb sitt
fjórum höggum í andlitið en varð tví-
saga um ástæður árásarinnar. Í báð-
um tilvikum sagði hann að fórnar-
lambið hefði ráðist á sig að fyrra
bragði. Það fékk ekki stoð í fram-
burði vitnis, né fórnarlambsins.
Dómurinn taldi sannað að árásin
hefði verið fyrirvaralaus og harka-
leg. Hún leiddi einnig af sér varan-
legan sjónskaða fyrir fórnarlambið
sem er af erlendu bergi brotið. Fórn-
arlambinu og vitni bar saman um
upphaf árásarinnar, sem varð í mið-
borg Reykjavíkur. Maðurinn hefði
áreitt fórnarlamb sitt af tilefnislausu
og ítrekað slegið hann í andlitið.
Héraðsdómarinn Símon Sigvalda-
son kvað upp dóminn. Karl Ingi Vil-
bergsson, fulltrúi lögreglustjóra,
sótti málið og Guðmundur Ómar
Hafsteinsson hdl. varði manninn.
Dæmdur
fyrir alvar-
lega árás
Hlaut átta mánaða
fangelsi í héraðsdómi