Morgunblaðið - 08.03.2008, Page 1

STOFNAÐ 1913 67. TBL. 96. ÁRG. LAUGARDAGUR 8. MARS 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
TÍSKA MEÐ TILGANG
SAFNAR FYRIR ENDURHÆFINGARTÆKI
MEÐ TÍSKUSÝNINGU Í SALTFÉLAGINU >> 22
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
HALDI gengi krónunnar áfram
að veikjast verður þess tæplega
langt að bíða að verð á eldsneyti
hækki á ný, en bensínlítrinn hækkaði
um tvær krónur í gær og fyrradag.
Síðan verðið hækkaði hefur dollar-
inn hækkað um 1,3%. Um síðustu
áramót kostaði dollarinn rúmlega 62
kr., en í gær kostaði hann tæplega 68
kr. Þetta er 9% hækkun.
Fyrir fjórum árum þurfti eigandi
bíls sem eyddi 9 l/100 km og keyrður
var 15 þúsund kílómetra á ári að
greiða 138.510 kr. fyrir bensínið á
ári. Þessar upplýsingar eru á heima-
síðu FÍB. Í janúar sl. kostaði bensín-
ið á sama bíl 188.325 kr. miðað við 15
þúsund km keyrslu á einu ári.
Verð á eldsneyti á heimsmarkaði
ræðst af ýmsum þáttum, en undan-
farið hefur staða dollara haft mest
áhrif. Það myndi hins vegar örugg-
lega slá á verðið ef olíuframleiðsla
yrði aukin. OPEC-ríkin hafa nýverið
fundað og var þá tekin ákvörðun um
að auka ekki framboð á olíu. Þau
framleiða núna um 23,7 milljónir
tunna á dag, en þau hafa mest fram-
leitt 32 milljónir tunna á dag. OPEC-
ríkin hafa m.a. fært þau rök fyrir því
að framleiðsla sé ekki aukin að
skortur sé á olíuhreinsunarstöðvum.
Næsti fundur OPEC er í september
en ráðgjafarnefnd mun hins vegar
ræða um hugsanlegar breytingar á
framleiðslu í apríl.
Samdráttur í efnahagslífi heims-
ins ætti undir eðlilegum kringum-
stæðum að ýta á lækkun á olíuverði,
en það hefur ekki gerst ennþá. Eft-
irspurn eftir bensíni eykst alltaf á
sumrin vegna aukinna ferðalaga.
Það er því ekki margt sem bendir til
að verðið muni lækka á næstunni,
sérstaklega ef gengið heldur áfram
að þróast eins og það hefur gert að
undanförnu.
Verð á dísilolíu hér á landi er nú 8
krónum hærra en verð á bensíni.
Verðið á dísilolíu hefur hækkað um
26,3% á síðustu 12 mánuðum.
Morgunblaðið/Frikki
Hækkun Algengt verð á bensíni er
nú 141,80 kr. og 149,80 kr. á dísil.
Stutt í
næstu
hækkun?
Dísilolía hækkaði
um 26% á einu ári
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
METVELTA var á mjög sveiflu-
kenndum gjaldeyrismarkaði í gær
og hélt gengi krónunnar áfram að
lækka. Nam gengislækkunin 1,2%
og kemur hún í kjölfar 1,7% lækk-
unar á fimmtudag. Veltan nam 88,2
milljörðum króna og hefur aldrei
verið meiri á einum degi. Náði
gengisvísitalan um tíma 137,5 stig-
um í gær, sem samsvarar um 2,9%
lækkun frá upphafsgildi hennar, en
fara þarf aftur til ársins 2002 til að
finna sambærilegt gildi vísitölunn-
ar. Lokagildi vísitölunnar var 135,1
stig en talið er að krónan muni
halda áfram að lækka í næstu viku.
Ingólfur Bender, forstöðumaður
greiningardeildar Glitnis, segir
lækkun gengisins m.a. eiga sér ræt-
ur í því að vaxtamunur við útlönd
hafi verið að skreppa saman vegna
breytinga á markaði fyrir gjaldeyr-
isskiptasamninga. Þá hafi almennur
áhættuflótti einkennt gjaldeyris-
markaði í heiminum undanfarna
daga. Hávaxtamyntir eins og ís-
lenska krónan hafi lækkað töluvert
en gengi gjaldmiðla eins og jap-
anska jensins hafi hækkað.
„Vaxtamunur við útlönd hefur
minnkað undanfarið vegna skorts á
fjármagni að utan en hann kemur
til vegna margumtalaðrar lána-
kreppu í heiminum. Þessi skortur
veldur því að gengi krónunnar
lækkar, með öðrum orðum hækkar
verð á erlendum gjaldeyri.“ Ing-
ólfur segir gjaldeyrisskiptasamn-
inga hafa verið í skrýtnu ástandi í
fleiri löndum en Íslandi og í sumum
tilvikum hafi seðlabankar viðkom-
andi landa gripið inn í. „Þetta hefur
ekki gerst hér á landi og er hugs-
anlegt að skýringarinnar sé að leita
í slakri gjaldeyrisstöðu Seðlabanka
Íslands.“
Ingólfur segir að hin mikla velta
sem var á millibankamarkaði í gær
hafi ekki komið til vegna þess að
erlendir aðilar hafi verið að inn-
leysa svokölluð krónubréf eða að
losa sig við krónur í miklum mæli.
„Þetta eru að mestu leyti viðskipti
íslensku bankanna sín á milli og
segja má að sömu krónurnar hafi
þarna skipt um eigendur mörgum
sinnum.“
Áhættuflótti grefur undan
gengi íslensku krónunnar
Í HNOTSKURN
» Gjaldeyrisskiptasamningarvið íslenska banka eru ein
leið fyrir útlendinga til að nýta
sér háan vaxtamun milli Íslands
og lágvaxtaríkja eins og Jap-
ans.
» Fyrirkomulag samningannafelur það í sér að bankarnir
þurfa að kaupa íslenskar krón-
ur fyrir erlendan gjaldeyri.
» Skortur á erlendu fé oghátt skuldatryggingarálag á
bankana veldur því hins vegar
að gjaldeyrir er talinn orðinn of
dýr og hafa bankarnir dregið
mjög úr gerð samninganna.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Evrur Stjórn Kaupþings ákvað í gær að fresta því að gera evru að starfrækslumiðli bankans. Áaðalfundi bankans í gær var ákveðið að breyta hlutafé
bankans í evrur og sagði Sigurður Einarsson, stjórnarformaður Kaupþings, að stjórn bankans teldi rétt að þessir tveir atburðir gerðust samtímis. | 14
Gengi krónunnar lækkaði um 3,3% í vikunni og útlit fyrir frekari lækkun
Eftir Jóhann Bjarna Kolbeinsson
jbk@mbl.is
„MANNESKJAN Vigdís, lífshlaup hennar og skoðanir
verða auðvitað í forgrunni en um leið erum við að fjalla um
mjög merkilega þjóðarsögu. Hún verður náttúrlega að
vera þarna mjög skýrt í bakgrunni,“ segir rithöfundurinn
Páll Valsson sem vinnur um þessar mundir að ævisögu
Vigdísar Finnbogadóttur, fyrrverandi forseta Íslands.
Stefnt er að því að bókin komi út haustið 2009 en það er
Forlagið sem gefur út. „Þetta hefur verið draumur minn
mjög lengi, enda er mjög langt síðan ég færði þetta í tal við
Vigdísi fyrst,“ segir Jóhann Páll Valdimarsson bókaútgef-
andi í viðtali í Morgunblaðinu í dag. | 19
Ævisaga Vigdísar
gefin út haustið 2009
Vigdís
Finnbogadóttir
Skilaboðaskjóðan >> 48
Allir í leikhús
Leikhúsin í landinu