Morgunblaðið - 08.03.2008, Page 32

32 LAUGARDAGUR 8. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Árni Helgasonheiðursborgari
Stykkishólmsbæjar
fæddist í Reykjavík
14. mars 1914. Hann
lést á St. Franc-
iskusspítalanum í
Stykkishólmi 27.
febrúar síðastliðinn.
Árni ólst upp á Eski-
firði, elsta barn
hjónanna Vilborgar
Árnadóttur hús-
móður og Helga
Guðmundar Þor-
lákssonar kaup-
manns á Eskifirði. Þau hjón voru
bæði fædd árið 1888. Systkini Árna
eru Georg verkstjóri í Keflavík, f.
1915, d. 1998, Ingigerður húsmóðir
í Reykjavík, f. 1919, d. 2006, og
Kristrún, húsmóðir í Keflavík, f.
1923. Fóstursystkini Árna voru
þau Trausti G. Skagfjörð og Ingi-
gerður, f. Benediktsdóttir, bæði
látin.
Árni kvæntist hinn 27. mars
1948 Ingibjörgu Gunnlaugsdóttur
kennara og síðar póstafgreiðslu-
manni, f. 7. júní 1922, d. 16. ágúst
1994. Foreldrar Ingibjargar voru
þau Anna Teitsdóttir húsfreyja og
Gunnlaugur Auðunn Jóhannesson
bóndi á Bakka í Víðidal. Börn Árna
og Ingibjargar: 1) Óskírður sonur,
f. 6. september 1948, dáinn sama
dag. 2) Gunnlaugur Auðunn fram-
kvæmdastjóri Stykkishólmi, f.
1950, maki Sigrún Valtýsdóttir
kennari. Börn þeirra eru a) Árni
Hólmar, f. 1981, nemi í hagfræði
við HÍ, og b) Kristín Inga, f. 1983,
nemi í mannfræði við HÍ. Fyrir átti
Sigrún soninn Valtý Frey Helgason
sölumann á Akureyri, f. 1972, maki
Helga Lyngdal Þorsteinsdóttir
kennari. Þau eiga synina Benedikt
Rúnar, Hauk Örn og Auðun Inga.
stjórn Amtsbókasafnsins, Flóabáts-
ins Baldurs og í fræðslunefnd
Stykkishólms. Hann átti þátt í
stofnun nokkurra útgerðarfélaga í
Stykkishólmi. Árni var virkur í fé-
lagsmálum bæði á Eskifirði og í
Stykkishólmi. Hann var lands-
þekktur bindindismaður og starf-
aði ötullega fyrir Góðtempl-
araregluna frá því hann gekk í
stúku árið 1925 og allt til dauða-
dags. Þekktastur var Árni fyrir
skrif sín um bindindismál og að
leiða kröftugt starf barnastúk-
unnar Bjarkar nr. 94 sem öll börn í
Hólminum komu að með virkum
hætti. Árni var meðal stofnenda
Lúðrasveitar Stykkishólms, Tón-
listarfélags Stykkishólms og Lions-
klúbbs Stykkishólms þar sem hann
var virkur félagi fram á síðasta
dag. Árni gekk í Sjálfstæðisflokk-
inn árið 1931 og var í stjórn flokks-
ins á Eskifirði og í Stykkishólmi.
Hann sat nánast alla landsfundi
Sjálfstæðisflokksins til ársins 2005.
Árni var í áratugi formaður deild-
ar Norræna félagsins í Stykk-
ishólmi. Árni var heiðraður fyrir
fjölmörg félagsstörf á langri ævi.
Forseti Íslands veitti honum hina
íslensku Fálkaorðu árið 1989.
Sama ár kom út hjá Æskunni bókin
Árni í Hólminum – Engum líkur,
æviþættir Árna skráðir af Eðvarði
Ingólfssyni. Árni var þjóðkunnur
gamanvísnahöfundur og samdi
ógrynni gamanvísna sem hann
flutti á fjölda samkoma, dans-
leikjum og hátíðum. Börn og
tengdabörn Árna gáfu út bókina
Gleðispor, úrval ljóða og lausa-
vísna hans, í tilefni af 90 ára afmæli
Árna árið 2004. Sama ár söng hann
við undirspil góðra félaga margar
af þekktustu gamanvísum sínum
inn á hljómdisk sem kom út árið
2006.
Útför Árna fer fram frá Stykk-
ishólmskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
3) Halldór skrif-
stofustjóri Seltjarn-
arnesi, f. 1953, maki
Anna Björg Eyjólfs-
dóttir hjúkr-
unarfræðingur. Börn
þeirra eru Ingibjörg
Jóna stúdent, f. 1987,
Karen Eva mennta-
skólanemi, f. 1989,
Friðrik Árni, f. 1995,
og Marta María, f.
1997. 4) Helgi skóla-
stjóri í Reykjavík, f.
1955, maki Aðalbjörg
Jónasdóttir lífeinda-
fræðingur. Börn þeirra eru a) Jón
Árni verkfræðinemi við HÍ, f. 1981,
sambýliskona Ólöf Kristjánsdóttir
nemi í alþjóðasamskiptum við HÍ.
Þau eiga soninn Kristján Dag, f.
2005. b) Jónas Örn verkfræðinemi
við HÍ, f. 1985. c) Sigríður Björg, f.
1992. 5) Vilborg Anna grunnskóla-
kennari Reykjavík, f. 1958, maki
Jón Trausti Jónsson húsasmiður.
Börn þeirra eru a) Hákon Arnar
menntaskólanemi, f. 1991. b) Ingi-
björg Hrönn, f. 1993.
Árni ólst upp á Eskifirði og vann
þar ýmis störf bæði til sjós og
lands. Hann starfaði sem sýslu-
skrifari á Eskifirði frá árinu 1936
til ársins 1942 er hann fluttist til
Stykkishólms þar sem hann bjó til
æviloka. Árni var sýsluskrifari í
Stykkishólmi til ársins 1956 og
gegndi starfi stöðvarstjóra Pósts
og síma frá árinu 1954 til loka árs
1984. Árni var fréttaritari Morg-
unblaðsins frá árinu 1943, frétta-
ritari Ríkisútvarpsins frá 1958 og
Ríkissjónvarpsins frá stofnun 1966.
Hann var í áratugi umboðsmaður
Loftleiða og Flugleiða frá 1950 og
Brunabótafélags Íslands frá 1972.
Árni var endurskoðandi hrepps-
reikninga Stykkishólms, sat í
Elskulegur tengdafaðir minn Árni
Helgason er látinn eftir stutta sjúkra-
legu, tæplega 94 ára gamall. Kallið
kom óvænt en hjarta hans var orðið
veilt. Hugurinn alltaf jafn hress og sí-
starfandi, fór með Lionsmönnum til
Færeyja sl. haust, stóð upp á ættar-
móti Högnastaðarættarinnar í októ-
ber og hélt tölu um afa sinn og ömmu.
Hann lifði lífinu lifandi til hinstu
stundar.
Árni fæddist inn í stóra og glaðværa
fjölskyldu á Hlíðarenda á Eskifirði,
þar sem einnig bjuggu afi hans og
amma og mörg móðursystkini hans
sem hófu þar búskap. Tengslin innan
stórfjölskyldunnar voru alla tíð sterk
og frændsemin mikil og náin sem mót-
aði Árna. Hann varð fljótur til og strax
sem unglingur virkur í félagsmálum og
átti vini sér eldri og yngri. Föður sinn
Helga missti hann 11 ára og reyndi þá
mikið á Vilborgu móður hans en fjöl-
skyldan öll hjálpaðist að. Vilborg var
einstök kona sem lagði Árna margar
góðar lífsreglur, sem hann fylgdi í orði
og athöfnum. Um móður sína látna orti
Árni eitt af sínum fegurstu ljóðum,
„Mamma mín“, þá nýkominn til Stykk-
ishólms og gat ekki verið viðstaddur
útför hennar.
Árni unni Hólminum heitt og var
vakinn og sofinn að vinna íbúum og
bænum gagn. Hann var mikil félags-
vera og mörg kvöldin söng hann og
trallaði á skemmtunum í bænum.
Hann var vinamargur og ræktaði vin-
áttuna vel með heimsóknum og sím-
tölum. Ófáar voru heimsóknirnar á
sjúkrahúsin og dvalarheimilin hér
fyrir sunnan svo og á sjúkrahúsið í
Stykkishólmi, þar sem hann gladdi
fólk og hvatti með nærveru sinni. Þar
var ekki talað um sjúkdóma heldur
það jákvæða og skemmtilega og
gamlar minningar rifjaðar upp. Hann
hafði kristna lífssýn, horfði á það já-
kvæða og kom til hjálpar þar sem
hjálpar var þörf.
Árni áleit það sína mestu gæfu í líf-
inu að eignast Ingibjörgu Gunnlaugs-
dóttur fyrir lífsförunaut og þar með
fjölskylduna sína, börnin, barnabörn-
in og langafabörn. Ingibjörg stóð
traust og hlý við hlið Árna, átti lifandi
trú sem hún ræktaði alla tíð og saman
var þeirra heimili opið öllum þeirra
fjölmörgu vinum og samferðafólki.
Ingibjög lést 1994 og eftir það flutti
hann sig yfir á Dvalarheimilið í
Stykkishólmi þar sem hann naut frá-
bærar umönnunar og hjálpar en fór
oftast daglega í húsið sitt til að grúska
og skrifa. Árni ók sínum Yaris-bíl,
P-65, fram á síðasta dag sem gaf hon-
um mikið frjálsræði.
Sl. sumar fórum við með Árna aust-
ur á æskuslóðirnar og verður það
ógleymanleg ferð. Þar gekk hann um
æskubyggðina og að æskuheimilinu.
Árni hitti margt af sínu frændfólki og
vinum í þessari ferð og þegar við ók-
um yfir Hólmahálsinn vildi hann
stoppa og fara út og horfa yfir speg-
ilsléttan, sólríkan fjörðinn. „Skyldi
þetta nú verða í síðasta skipti sem ég
sé Eskifjörð?“ hafði hann þá á orði.
Ég þakka þér, Árni minn, fyrir alla
þína elsku og kveð þig eins og þú
kvaddir mig ávallt, vertu blessaður
vinur og þakka þér fyrir allt, Guð
varðveiti þig ávallt. Við varðveitum
minningu þína og munum ávallt gleðj-
ast yfir dýrmætum samverustundum.
Þín tengdadóttir,
Anna Björg.
Heill þér á heiðursdegi
himnafaðir blessi þig
hvar sem ferðu á láði og legi
ljómi sól. Það gleður mig.
Elsku Árni afi. Þessa fallegu vísu
fékk Friðrik Árni 15. febrúar sl. og er
ein af mörgum vísum sem þú sendir
okkur í afmælisgjöf. Það var alltaf
jafngaman að fá nýja vísu sem var
samin sérstaklega fyrir okkur. Vísur
þínar eru ómetanlegur fjársjóður sem
við varðveitum. Við munum svo vel
eftir þér á Neskinninni, brosandi í
jakkafötunum með hattinn, að taka á
móti okkur þegar við komum í Hólm-
inn. Ökuferðir með þér í Yarisnum
eru einnig eftirminnilegar. Það var
gaman að ferðast með þér því þú
hafðir frá svo mörgu að segja. Við
minnumst allrar hlýjunnar sem við
fengum frá þér og svo margir fengu
að njóta. Þú sýndir öllu því sem við
vorum að gera áhuga og hvattir okkur
áfram með bjartsýni þinni. Þú varst
sú fyrirmynd sem við gátum litið upp
til í hverju sem var. Þú varst ákveðinn
í öllu sem þú ætlaðir þér og þú gafst
aldrei upp. Allt sem þú gerðir var af
hinu góða. Minninguna um þig geym-
um við í hjörtum okkar og hún mun
verða okkur leiðarljós í framtíðinni.
Þú verður ávallt okkar yndislegi Árni
afi.
Ingibjörg Jóna, Karen Eva,
Friðrik Árni og Marta María.
Jæja, elsku afi. Mér líður eins og
besti vinur minn sé nú fallinn frá,
enda þekki ég engan sem var jafn
traustur, hreinskilinn og heiðarlegur.
Við vorum jafningjar. Þú varst svo
góður, svo einlægur, dásamlegur.
Þótt þú byggir í Stykkishólmi hitt-
umst við mjög oft. Ég minnist þess úr
barnæsku eitt sinn að ég fór að há-
gráta þegar fyrirhuguð ferð mín og
litla bróður vestur tafðist um heilan
sólarhring. Það var bara svo ótrúlega
spennandi að koma til ykkar ömmu í
heimsókn, í algert frelsi, þar sem allt
mátti og allt var mögulegt.
Eftir á er það mér svo mikilvægt að
hafa fengið að kynnast þér, smitast af
lífsgleðinni, jákvæðninni, bjartsýn-
inni. Síðustu árin fórum við nokkrum
sinnum saman í ferðalag kringum
landið. Eitt sumarið tókum við allan
Vestfjarðakjálkann á rúmum tveimur
sólarhringum. Í ferðunum hittum við
og heimsóttum ýmsa af þínum gömlu
vinum, og um leið fannst mér ég
ferðast áratugi aftur í tímann. Ég veit
að ég mun aldrei ná betri ferðalögum
um landið. Ég las fyrir þig bæjarnöfn-
in sem við keyrðum framhjá og gaml-
ir fróðleiksmolar um dugnað fólksins
á fyrri tímum lífguðu sveitirnar upp á
svipstundu. Þú hafðir ákveðnar skoð-
anir án þess að segja þær beint út. Þú
einhvern veginn dáleiddir mig með
hugsjónum þínum án þess að þröngva
þeim upp á mig. Eftir því sem árin
hafa liðið hef ég orðið æ sannfærðari
um að best sé að fylgja þeim. Til
dæmis um mikilvægi hófsemi en jafn-
framt dugnaðar.
Ég efast um að nokkur einstakling-
ur hafi haft jafn jákvæð mótandi áhrif
á mig og þú. Í dag líður mér vel. Mér
finnst allt mögulegt með réttu hug-
arfari. Þú kenndir mér allt um það.
Takk fyrir allt, afi minn.
Jón Árni Helgason.
Þegar við minnumst Árna afa í
Hólminum rifjast upp margar góðar
samverustundir sem við áttum með
þessum frábæra manni sem vildi öll-
um vel og sá það góða í öllum sem
hann hitti á sinni farsælu ævi. Þegar
við hugsum til baka til þessara stunda
fyllumst við söknuði en samt sem áð-
ur gleði því þessar stundir voru ekk-
ert nema ánægjulegar. Þegar afi kom
í bæinn dvaldi hann oftar en ekki hjá
okkur og vildi hvergi annars staðar
vera en í notalega herberginu hennar
Ingu Hrannar og var alltaf jafn þakk-
látur fyrir það. Þó að hann væri dug-
legur að pikka á ritvélina og kynni
ágætlega á hana var hann aldrei neitt
sérlega laginn við önnur tæki. Oft
fengum við systkinin það hlutverk að
kveikja á sjónvarpinu eða stilla út-
varpið fyrir hann.
Þegar hann var hjá okkur var hann
alltaf á ferð og flugi um allan bæ, hitta
fólk, háa jafnt sem lága því aldrei fór
hann í manngreinarálit, allir voru
jafnir í hans augum. Stundum fengum
við að fara með honum í bæinn og
komum þá á staði sem við annars
hefðum aldrei komið á nema vegna
þess að hann fór með okkur þangað.
Alls staðar var hann velkominn og
það var með ólíkindum hvað hann
komst á marga staði á einum degi.
Hann notaði mikið strætó eða fékk
far með góðum vinum sem alltaf vildu
allt fyrir afa gera því afi var alltaf að
gera eitthvað fyrir aðra.
Afi samdi mikið af ljóðum og við
vorum svo lánsöm að fá fallegt ljóð frá
honum á fermingardegi okkar. Þar
hrósaði hann okkur en hvatti okkur
líka til dáða og til þess að vera alltaf
heiðarleg og góð. Þessi ljóð eru okkur
dýrmætur fjársjóður sem við ætlum
að geyma vel. Við kveðjum afa með
söknuði en minningin um hann mun
alltaf búa í hjörtum okkar.
Hákon Arnar
og Ingibjörg Hrönn.
Ástkæri bróðir.
Ég sit hér og horfi í logann á kert-
inu sem ég kveikti þér til heiðurs. Átt-
aði mig í fyrstu ekki alveg á því hvers
vegna en síðan rann það upp fyrir
mér. Það er til að undirstrika að
minning þín er ljós í mínu lífi. Ljós
sem yljar mér og þeim sem þig
þekktu og fær okkur ósjálfrátt til að
brosa angurvært við tilhugsunina um
þitt glaðværa viðmót sem alla bræddi.
Það er nefnilega þannig að alveg
frá því að ég fyrst man eftir hefur ljós
og birta fylgt þér. Ekki eingöngu gan-
vart þínum nánustu heldur ekki síður
gagnvart þeim sem þú umgekkst og
til þín leituðu. Ekkert mannlegt var
þér óviðkomandi.
Þegar pabbi okkar dó stóð mamma
okkar ein eftir, ung móðir með 4 börn
á framfæri. Þá réttir þú fram hjálp-
arhöndina þína, eins og þú hefur svo
oft gert síðan. Þú fórst á vertíð og
lagðir björg í bú. Vertíð eftir vertíð,
jafnvel þótt þú værir bullandi sjóveik-
ur og þyldir ekki sjóinn, léstu það ekki
á þig fá. Þetta lýsir best eljusemi
þinni sem einkenndi þitt líf alla tíð.
Einhvernveginn sást þú hlutina öðr-
um augum en við hin og settir þá í ann-
að samhengi. Það sem öðrum þótti
vandamál var í þínum huga verkefni
sem þú leist á sem áskorun. Mér finnst
fáir lýsa þessu betur en einmitt þú,
elsku bróðir, í ljóðinu þínu:
Lyfti huga hátt á flug.
Hlátur kæfa skal nú grát.
Vinn með dug á böli bug.
Þó bjáti á skal aldrei mát.
Það eru svo margar ógleymanlegar
minningarnar sem rifja mætti upp
hér og tengjast lífi okkar beggja. Ég
treysti mér ekki til að gera upp á milli
þeirra hér því þær eru svo ótal marg-
ar og engu líkar. Það stendur þó upp
úr sú stund þegar þú kvaddir þína
yndislegu eiginkonu Ingibjörgu. Þeg-
ar presturinn hafði lokið ræðu sinni,
þá gekkst þú að kistunni og fluttir
minningarorð og þakkir frá þér og
börnunum. Það þarf mikið þrek og
hugarró til að gera slíkt. En þannig
varst þú Árni. Engum líkur.
Elsku bróðir.
Það var mér svo dýrmætt að við
skyldum eiga þetta stutta en ógleym-
anlega spjall saman daginn sem þú
kvaddir. Þú sagðir mér að þú þyrftir að
drífa þig á fætur því framundan væru
svo skemmtilegir hlutir sem þú yrðir
að sinna. Elsku Árni minn, það eru for-
réttindi af hafa átt þig fyrir bróður.
Að lokum sendum við Jóhann okk-
ar innilegustu samúðarkveðjur til
barna þinna og fjölskyldna þeirra.
Minning þín verður ávallt ljós í lífi
okkar.
Þín systir
Kristrún.
Minn ágæti vinur og mágur, Árni
Helgason, er fluttur á annað og æðra
tilverustig. Þrátt fyrir allháan aldur
kom lát hans mér á óvart svo hress og
brattur sem hann hafði verið. En
þetta var hans háttur, að koma fyr-
irvaralaust og hverfa aftur á braut án
sérstakra hirðsiða.
Nú eru rétt sextíu ár síðan þau gift-
ust Árni og Ingibjörg, er elst var okk-
ar Bakkasystkina, fædd 7. júní 1922.
Hún lést 16.8. 1964. Hjónaband þeirra
var ljúft og farsælt. Gæfan færði þeim
mannvænleg börn, tengdabörn og
barnabörn.
Árni varð strax sjálfsagður og mik-
ilvægur meðlimur í Bakkafjölskyld-
unni. Þeir áttu vel skap saman
tengdafeðgarnir og ekki varð þeim
hörgull á umræðuefnum, þótt lands-
málin væru oftast efst á baugi. Báðir
voru víðlesnir og höfðu skýrar skoð-
anir á flestum hlutum og stutt var í
gamansemina.
Ég átti því láni að fagna sem ung-
lingur að dveljast í tvo vetur á heimili
þeirra Árna og Ingu í Stykkishólmi,
en í Miðskólanum þar lærði ég til
landsprófs. Vistin hjá þeim hjónum
var hollur skóli ekki síður en Miðskól-
inn ungum busa, sem var að byrja að
læra til lífsins.
Á þessum árum var Árni sýslu-
skrifari og var það oft býsna anna-
samt starf. Samt hafði hann alltaf
tíma til að sinna félagsmálunum. Í há-
deginu tyllti hann sér við gömlu Rem-
ington-ritvélina og vélritaði gaman-
vísur fyrir næsta skemmtikvöld á
leifturhraða um leið og þær smullu
saman í kolli ritarans. Stúkufundirnir
voru mikilvægur liður í lífi Árna og
margra annarra Hólmara, en sjálfur
Satan bliknaði í samanburði við
versta óféti allra óféta – hann Bakkus.
Það afstyrmi var böl mannkyns. Þá
voru lúðrasveitaræfingar stundaðar
af kappi og heilu revíurnar samdar í
samstarfi við góða félaga. Alltaf var
eitthvað að gerast.
Árni var svo með sanni engum lík-
ur. Hann var sannfærður sjálfstæð-
ismaður og eindreginn góðtemplari,
en hann átti vini í öllum stéttum og í
öllum stjórnmálaflokkum.
Hann gat lesið forystumönnum
sjálfstæðisflokksins pistilinn, ef hon-
um mislíkaði þeirra gjörðir. Hann var
með eindæmum hispurslaus og hrein-
skiptinn. Hvers kyns tepruskapur var
honum ekki að skapi.
Ég vil fyrir mína hönd og okkar
Bakkasystkina þakka Árna fyrir
langan og góðan vinskap og tryggð
við okkur og okkar fólk.
Börnum Árna, tengdabörnum og
barnabörnum votta ég samúð okkar.
Egill Gunnlaugsson.
Komið er að leiðarlokum eftir lang-
an, farsælan ævidag. Til hinztu hvílu
er lagður kær frændi og vinur. Árni
Helgason verður öllum sem honum
fengu að kynnast minnisstæður og
kemur margt til. Hann átti eðliskosti
marga og ágæta, skarpgreindur og
fjölhæfur, hvar sem hann fór bar
hann með sér blæ góðvildar og glað-
værðar, hress í bragði og rösklegur í
fasi, vinsæll og einkar vel látinn.
Hann var hinn einlægi boðberi
hollra lífshátta og heilbrigðs lífernis,
hinn baráttuglaði bindindismaður.
Heilræði hans í ræðu og riti mælt
fram eða rituð á ljósan og lifandi hátt,
velvildin ráðandi þó aðvörunin væri
einbeitt og sterk, menn fundu ein-
lægni hugarþelsins og umhyggjunnar
að baki.
Honum léku orð á tungu, leikur
hans við rím og stuðla eins og án fyr-
irhafnar, þar áttu góðgirnin og gam-
ansemin samleið, takmarkið það eitt
að veita öðrum gleði, vekja léttan hlát-
ur, hann var bæði hnyttinn og hittinn,
engan skyldi særa, málhagur hið bezta
og mörg gamankvæði hans landsfleyg.
En alvaran átti ekki síður bústað í
brjósti hans, mörg falleg ljóð hans
vermandi hlý og kveðjuljóðið til móð-
urinnar nægir eitt sér sem verðugur
vitnisberi um góða skáldgáfu hans.
Þó Árni væri mikill Hólmari og
Stykkishólmur honum eðlilega und-
urkær, þar sem hann fékk notið sinna
Árni Helgason