Andvari - 01.04.1962, Side 19

ANDVARi
LÁTTU GAMMINN GEISA
17
Hafstein síðar hyllti sem ungt skáld.
Bólu-Hjálmar kvað um fjallkonuna, eftir-
lætismynd rómantísku skáldanna, eins og
stefna þeirra hefði aldrei verið til:
Sjá nú, hvað ég er beinaber,
brjóstin visin og fölar kinnar,
eldsteyptu lýsa hraunin hér
hörðum búsifjum ævi minnar.
Um haustið settist Idannes í 1. bekk.
Ekki fór miklum sögum af honum á fyrsta
ári. Hann mun þó þegar hafa stundað
nám sitt af kostgæfni og fékk þetta skóla-
ár fjórðung ölmusu, kr. 50. Þennan vetur
kynntist hann Benedikt Gröndal Svein-
hjarnarsyni, sem kenndi honum latínu,
landafræði og dönsku.
Harmar biðu Hannesar heima, þá liann
kom norður eftir fyrsta vetur sinn í Lærða
skólanum. Faðir hans lá á líkbörum, hafði
látizt 24. júní og var grafinn 15. júlí
1875. Kristjana sat þó í Skjaldarvík til
næsta vors með börnum sínum. Þau voru
nú sjö á lífi, yngsti sonurinn, Gunnar
Magnús, fæddist í Skjaldarvík. Þetta
sumar, 20. ágúst, skrifaði prófastur Ey-
firðinga, Daníel Halldórsson, biskupi þá
beiðni Arna Jóhannssonar prests í Glæsi-
bæ, „að hann mætti ferma skólapilt
Hanncs Þórð Hafstein í Skjaldarvík í
sókn hans, nú áður en nefndur piltur
fer suður til skólans, þótt hann verði þá
eigi orðinn fullra 14 ára gamall. Prest-
urinn kveðst hafa farið yfir barnalær-
dómskverið með honum, sé hann að sínu
áliti ágætlega að sór í því og að ástæðan
fyrir beiðni þessari sé einmitt sú, að pilt-
urinn eigi að fara til skólans í haust."1)
Fermdur var svo Hannes einn sér í
Glæsibæ um haustið, 14. sunnudag eftir
trinitatis, og hlaut þá svohljóðandi vitnis-
1) Þjóðskjs. Biskupsskjalasafn: Bréf til biskups
úr Eyjafjarðarsýslu 1875.
burð: „Kann: ágætl., les: ágætl., skilur:
ágætl., hegðun: ágætl."1)
Idannes settist síðan í 2. bekk haustið
1875. Hann hlaut þetta skólaár heila
ölmusu, kr. 200, og hélt þeim styrk hvern
vetur til loka skólavistar sinnar. Nú
kynntist hann öðrum úr hópi hinna
rómantísku skálda. Steingrímur Thor-
stcinsson kenndi honum þennan vetur
latínu, grísku og dönsku, en Benedikt
Gröndal áfram landafræði. Þetta skólaár
varð Hannes fjórtán ára, og nú hófust
skipti hans af félagslífi skólapilta, og
hann tók að sinna bókmenntalegri iðju.
Segir svo af því í annál þessa skólaárs:
„Á þessum vetri sýndu bæði busar og
kastringar hina mestu menntunarfýsn;
bæði höfðu þeir allmikið „interesse" fyrir
félagsmálum skólans, og þar að auki
stofnuðu þeir nokkurs konar félög hvorir
hjá sér og héldu út blaði; hét blað 1.
bekkinga Hekla; blaðstjórinn var fúxinn,
Benedikt Bjarnarson, er var hinn stak-
asti gatisti, er nokkuru sinni hefur komið
í nokkurn skóla. Blað kastringa hét
Geysir; það gaf duxinn, Elannes Haf-
stein; má nærri geta, að það hefur verið
betur út gefið, enda þótti kastringum
svo sjálfum; sögðu þeir, að fyrsta blaðið
af Heklu hefði verið hrossalýsingar einar.
Einu sinni létu busar það berast út, að
Elekla væri dauð; urðu þá kastringar
næsta glaðir og gáfu út tvö númer af
Geysi hvort á fætur öðru, og voru þau
bæði full af grafskriftum eftir Ileklu og
sorgarkvæðum til útgefandans. Þegar
busar hcyrðu þetta, létu þeir kastringa
vita, að Idekla lifði góðu lífi, og fylltu
næsta númer skömmum og háði til
Geysis. Þannig hófst megnasta blaða-
deila, og hélzt hún, þangað til upplestrar-
1) Prestsþjónustubók Glæsibæjarprestakalls
1861—1881.
2