Menntamál - 01.03.1935, Blaðsíða 30

28
MENNTAMÁL
fræÖi og náttúrufræÖi. Me'ð því er prófinu komiÖ mjög í þa'ð
horf, sem eg tel æskilegt, að minnsta kosti fyrst um sinn. Þess-
ar greinar reglugerðarinnar eru þvi að nokkru leyti svar mitt
viÖ spurningu þeirri, sem hér er til umræðu. —
En um leið og við gerum inntökuprófin þannig, að þau velji
nemendur eftir gáfum og undirstöðukunnáttu og öðru ekki, meg-
um við minnast þess, að með því er eigi allt fengið — og raun-
ar langt frá því. Við kunnum ekki að prófa þá eiginleika i
skaphöfn rnanna, sem veldur manndómi þeirra og giftu, sem
skólanemenda og þjóðfélagsþegna. í skólanum gefst að vísu
tækifæri til að þroska þessa eiginleika, en þau tækifæri nægja
ekki móti öllu öðru, sem orkar á unga nemendur. En hitt virð-
ist mér augljóst, að manndómur, góðvild og vaxtargeta séu
öllu ákjósanlegri eiginleikar fyrir einstaklinga, þjóðfélag og
menningu en skarpar námsgáfur og skólavit.
Hinu má ekki heldur gleyma, hve mikill er aðstöðumUnur
nemenda til að sækja æðri skóla. Þessi aðstöðumunur er tvenns-
konar, og fer eftir því, hvernig nemendunum er komið í sveit
og stétt. Flestum nemendum utan úr sveitum og sjávarpláss-
um landsins er fyrirmunað að leita sér framhaldsnáms við æðri
skóla hér í Reykjavík, af þeirri einföldu ástæðu, að þeir hafa
ekki efni á þvi. Meðalkostnaður fyrir utanbæjarnemendur, sem
sækja Menntaskólann hér, er um 12—1300 krónur á vetri, og
má geta nærri, hvort bændur, verkamenn eða embættismenn
geta látið þá upphæð í té. Sama máli, eða líku, gegnir unx börn
fátækra verkamanna hér í bænunx. Þau hafa ekki efni á að
sækja æðri skólana. Þau verða að vinna, ef vinnu er að fá.
Afleiðingin er því sú, að flestir nemendur æðri skólanna hér,
að minnsta kosti Menntaskólans, tilheyra efnameiri stéttunum
hér í bænum. Þessi landfræðilegi og þjóðfélagslegi aðstöðu-
munur er, að mínum dómi, alvarlegt mál, sem taka verður til
rækilegrar athugunar. Við verðum að gera inntökuprófin eins
réttlát og unnt er, — en við megum ekki láta blekkjast af því
réttlæti, sem við sköpum sjálfir, og ætla að það sé allt réttlæti.
..
Pálmi Hannesson.