Kirkjuritið - 01.04.1947, Page 55

Kirkjuritið.
Menntun presta á íslantli.
141
irniömnim'). Þessi ummæli lúta naumast að öðru en
prestakennslu þeirra. Því að kennimenn þá, er þeir hafa
liaft á vistum liafa þeir sjálfir lært, og með því móti orð-
ið „stólpar kristninnar“. Nærri má geta, að mikið hefir
])ótt að Jóni kveða, fyrst liann var til biskups valinn,
fremur en Sæmundur fróði, en það má liafa valdið, að
liann liafi verið raddaður betur og Sæmundur ekki vilj-
að yfirgefa ættaróðal sitt.
Þegar Jón Ögmundsson hafði skamma stund á stóli
setið að Hólum, lét hann setja skóla þar á staðnum, með
kostnaði miklum, vestur af kirkjudyrum, og smíða vel
og vandlega, að vitni Gunnlaugs munks Leifssonar, sem
inundi bygging þcssa og hafði sögur af ýmsum lærisvein-
um Jóns hiskups. Svo er að sjá, að biskup liafi þegar haft
skólahygging þessa í lniga, þegar hann fer utan til vígslu,
því að sennilega hefir liann þá fengið til fylgis við sig,
og úl með sér, þá tvo menn, sem urðu aðalkennarar við
skólann, þá Gísla prest Finnason Iiinn gauzka, er síðar
yar lengi skólameistari (Scholasticus) og sagður var vel
bóklærður og hinn snjallasti túlkur guðlegrar ritningar,
þó að ungur væri hann að aldri, og Rikina hinn franska.
Kenndi skólameistari latinu (grammaticam) vel og dvggi-
lega og vcitti mikið uppeldi Guðs kristni, með biskupi,
1 kenningum sínum og prédikunum, enda var liann ást-
sæll af ölluin sínum lærisveinum og hinn röggsamasti
kennimaðr. „Var kenning hans án hégómlegum orðum
oðr nokkurri hræsni, og því fylgdi hans orðuin svo mik-
'11 guðskraftur, að margir komust viður af öllu hjarta og
loku mikla skipan og góða um sínar framferðir“* 2).
Rikini liefir sennilega verið Clunymunkur og má vera,
Jón hiskup liafi kynnzt honum, er liann var í Frakk-
tandsferð sinni (um 1075), þó að hiLl sé sennilegra, að
^ann hafi verið yngri maður en að svo hafi getað verið.
ö Bisk I, 157; 229—230.
2) Bisk. I, 163—104; 235—236.