Kirkjuritið - 01.04.1947, Page 57

Kirkjuritið.
Menntun presta á Islandi.
143
Ýmsir meiri háttar menn sendu sonu sína til læringar
til Jóns biskups, og segir Gunnlaugur, að allir hinir sæmi-
legustu kennimenn i Norðlendingafjórðungi, sem hann
mátti muna, liafi verið nokkra stund á Hólum að námi,
sumir frá harndómi, en sumir frá fulltíða aldri. Nefnir
sagan þessa: ísleif Hallsson, er Jón vildi að biskup vrði
eftir sig, en hann andaðisl fyrr en biskup. Klængur Þor-
steinsson, síðar hiskup í Skálholti. Hann kom þangað 12
vetra og varð að afloknu námi kirkjuprestur og kennari
að Ilólum og prýddi mjög staðinn með bókagerð sinni,
cins og áður er drepið á. Enn eru nefndir af lærisveinum
Jóns: ísleifur Grímsson* frændi biskups; Vilmundur Þór-
ólfsson (frá Möðrufelli Sigmundssonar) fyrsti ábóti á
Þingeyrum; Björn Gilsson, þriðji biskup á Hólum (af
íettlegg Einars Þveræings); Jón svarti Þorvarðsson prest-
lu' í Miklagarði (af ætt Ljósvetninga) og Bjarni tölvísi
Bergþórsson (lögsögumanns Hrafnss.). „Margir voru þar
'u-ðulegir kennimenn aðrir uppfræddir og lærðir, þó
vér nefnum þá eigi“, segir sagan1).
Sumir af klerkum þeim norðlenzkum, sem taldir eru
a sbrá kynhorinna presta frá 1143, hafa verið úr skóla
Jóns biskups og eftirmanna hans, og fyrir víst má enn
'elja Þorvarð, prest á Knappstöðum í Fljótum, góðan
1 'tara, er kom að hanasæng Jóns, til að biðja liann að
^eSgja verð á hók þá, er hann hafði skrifað fyrir annan
prest fjarlægan2). Hefir oft verið liörgull á tíðahókum,
en sótzt eftir að fá þá tii að rita, sem listfengir voru;
ems og Jón Þorláksson, Hóli í Bolungarvík, sem scinna
skrifaði flestar messubækur á Vestfjörðum, enda stirðn-
uðu ekki þrír fingurnir á hægri hendi, eftir að hann var
óauður, og héldu þcir áfram að skrifa: „gratia plena,
dominus tecum“3).
B Bisk. I, 168.
2) Bisk. I, 248.
3) Safn I, 57.