Kirkjuritið - 01.04.1947, Page 75

Kirkjuritið.
Menntun presta á Islandi.
1G1
cntius liefði lient og varð liann við mjög styggur og' liét
drengnum liúðláli og' barsmíð næsta dag. Varð lionum
það til hjargar, að hann „kaslaði sér niður á gólfið fyrir
líkneski vorrar frú með tárum og hiður sér lijálpar og
fvrirlátningar af henni, en einkanlega að liugur frænda
lians mýktist nokkuð lil hans“. Þetta lireif, því að guðs-
móðir vitraðist um nóttina séra Þórarni og tjáði honum,
að hún vildi ekki láta berja Laurentius fyrir þetta óvilja
verk, lieldur skyldi liann láta hæta það, sem brotið var1 2).
Þessi smásaga sýnir, að séra Þórarinn liefir haft nokkra
pilta til kennslu. Þeir hafa yfirleitt verið á ungum aldri
og leikið sér eins og börnum er títt, milli þess er þeir
voru að námi. Þeir hafa líklegast lesið í ltirkjunni og Þór-
arinn prestur komið að kvöldinu til að hlýða þeim yfir
og leiðbeina þeim. Bókaeign sú hin mikla, sem talin er
á Völlum í Auðunarmáldaga (1318) liefir verið arfur frá
séra Þórarni og ber votl um, hvílíkur fræðimaður og elju-
maður hann liefir verið-).
Undir siðaskipti vitum vér um menn, sem tóku prest-
iinga til kennslu, eins og t. d. Alcxíus Pálsson, síðar á-
bóla í Viðey, sem kenndi Gísla Jónssyni, seinna biskupi,
meðan hann var prestur á Þingvöllum og séra Sigurð
Jónsson á Grenjaðarstað, er hélt prestaskóla. Fleiri dæmi
mætti telja3).
Frægastir þeirra skóla, sem einstakir prestar héldu,
voru skólarnir í Haukadal og Odda.
Skólinn í Haukadal var i nánu sambandi við biskups-
stólinn í Skálholti, enda voru það afkomendur Isleifs
biskups, sem einkum gerðu þann garð frægan fyrir lær-
dóin sinn. Hallur Þórarinsson hinn mildi liefir að vísu
verið mesti ágætismaður að vitni Ara og Snorra, „slór-
vitur og minnugur“, þó að ekki væri hann prestlærður.
0 Bisk. I, 792—793.
2) DI, II, 455.
3) DI, III, 383; DI, IV, 299.