Kirkjuritið - 01.04.1947, Side 84

170
Benjamín Kristjánsson:
Apríl-Júní.
hann og afkomendur lians, eftir það, kunnað að meta
ætl sína og óðal og samþýða útlendan lærdóm innlend-
um, og skapa þannig ásamt Haukdælum þann blóma-
tíma í íslenzkri kirkjumenning, sem einkennir 12. öldina.
Auk ágælra vitsmuna, studdu göfugar mæðgir, gnægð
auðæfa og iðulegar utanfarir mjög að því, að efla víð-
sýni og dómvísi Oddverja og fræðifýsi þeirra um sögu
forfeðra sinna og ættingja á Norðurlöndum, svo að skil-
yrðin voru 1 livívetna góð fyrir því, að þar mætti þróast
lærdómur og höfðinglegar lífsskoðanir. „Hvergi nema á
Islandi var stétt manna, sem sameinaði veraldlegan liöfð-
ingskap og rækt við þjóðlegar erfðavenjur svo klerkleg-
um lærdómi, sem hinir vígðu goðar“, segir Sigurður Nor-
dal (Arfur ísl. hls. 305), og eiga þau ummæli ekki sizt
við Oddverja.
Einn glæsilegasti Oddaverjinn var Jón Loftsson (f. 1124
d. 1. nóv. 1197). Hann var djákn að vígslu og liefir num-
ið hjá föður sínum eða Eyjólfi föðurhróður sinum, eftir
að hann kom heim frá Noregi úr fóstrinu að Konunga-
liellu. Hann þótti mestur höfðingi á Islandi um sína daga,
goðorðsmaður og liinn visasli maður á klerklegar lislir,
þær er hann Iiafði numið af sínum foreldrum. Hann var
raddmaður mikill í Iieilagri kirkju og lagði mikinu hug
á, að þær kirkjur væri sem hezt setnar að öllum hlutum,
er liann Iiafði forræði vfir. Fullur var liann af flestum
íþróttum, þeim er mönnum voru líðar í þann tíma. Kunn-
ugt er stórlæti hans og ættarmetnaður í kirkjudeilum
þeim, er liann átti við Þorlák biskup: „Heyra má eg boð-
skap erkibiskups, en ráðinn em eg í, að liafa liann að
engu, og eigi hygg eg að liann vili betur né viti, en mín-
ir foreldrar, Sæmundur hinn fróði og synir hans"1).
Hér skarst einmitt mjög i odda milli hinnar þjóðlegu
goðakirkju og liinnar almennu kaþólsku kirkju, er mjög
tók að færast í aukana liér á landi, þegar leið á 12. öld-
0 Bisk. I, 282—283.