Kirkjuritið - 01.09.1975, Blaðsíða 78

ur af Guði, vitnar ekki beint og sjálf-
krafa um uppruna sinn. Tilvera
mannsins er ekki hreint og einfalt lof
um skaparann. Það verður Ijóst í
blygðun mannsins. Blygðunin birtir
brest, af þvi að hún er andsvar af-
hjúpunarinnar eða vitneskja um það
að vera afhjúpaður. Blygðunin bendir
því til syndar, brests eða rangra at-
hafna, en blygðunin er nátengdari
tilveru mannsins heldur en synda-
verknaði, syndum eða sekt. Við get-
um hugsað okkur tilveru mannsins án
syndar, því að þetta er í sannleika
það, sem Nýjatestamentið segir um
Krist: hann var bœði maður og einn-
ig án syndar. Blygðunin verður þó
ekki skilin frá manninum. Við þurf-
um ekki annað en bera saman orðin:
„blygðunarlaus" og ,,syndlaus". Hin
mikla og óskýranlega gáta blygðun-
arinnar birtist í því, að með barni
birtir blygðunarleysi sakleysi, en með
fullorðnum birtir blygðunarleysi, sem
aðeins er mögulegt með því móti, að
blygðunin sé kœfð, hið ómennska.
Þessi gáta sem tengd er manninum,
sem þó var skapaður af Guði, er fólg-
in í því, að í verund mannsins er eitt-
hvað, sem birtir ófullkomleika, vöntun
og kemur skýrast fram í því, sem við
nefnum blygðun.
Það skal enn á ný áréttað, að sagan
er rangt skilin, bœði um túlkun og
mat, þegar sagt er, að maðurinn, sem
upprunalega var syndlaus, hafi orðið
syndari við syndafallið. Sé sagan
túlkuð á þennan veg, hefir textinn ekki
notið réttar síns, heldur hefir það, sem
skýrandinn hefir lœrt annars staðar,
verið heimfœrt til textans í fljótrœði.
Því hefir þá ekki verið veitt eftirtekt,
236
að sagan getur ekki um syndleysi fyrir
syndafallið og syndugleik síðar. Það,
sem menn virðast alls ekki hafa tekið
eftir, er samband Genesis 2:25 við
Genesis 3:21, — ,,Og Jahve Guð
gjörði manninum og konu hans skinn-
kyrtla og lét þau klœðast þeim", —-
né heldur hafa þeir tekið eftir hlekkn-
um, sem tengir versin saman. Versið
í lok sögunnar sýnir það skýrt, að mót
Guðs og manns, sem sagt er frá í 3.
kap., miðast ekki fyrst og fremst við
það að fást við synd eða syndafall og
afleiðingar þess, heldur við hin tor-
rœðu tengsl syndar og blygðunar.
Það er þrennt, sem sýnir skýrt þennan
gang sögunnar: ,, . . . og blygðuðust
sín ekki." (2:25). Þau blygðuðust sín
og reyndu að ráða bót á þvi, sem var
augljóst í blygðun þeirra (3:7); Guð
,,lét þau klœðast" og gerði þannig
það líf bœrilegt, sem blygðunin er nú
tengd við að eilífu (3:21). Sú hugsun,
sem kemur fram í þessum þrem vers-
um er svo skýr og auðsœ að erfitt er
að skilja, hvers vegna túlkun sögunn-
ar hefir ekki tekið þessa stefnu frá
upphafi. Við veitum því nú eftirtekt,
að fyrirfram ákveðin og venjubundin
túlkun textans hefir fengið allt of mikil
völd. Áður fyrr hafði það töluverðar
afleiðingar, að menn sáu ekki tak-
mark sögunnar, er þeir beittu hinni
venjubundnu skýringu, a. m. k. sáu
þeir það ekki nógu skýrt og lögðu
höfuðáherzluna á annan þátt hennar,
þ. e. hið svo nefnda „protoevangeh'
um" í Genesis 3:15 í stað þess, að
höfuðáherzlan hvílir á Genesis 3:21-
Sé spádómur um Kristfólginn í Genes-
is 3:15, þ. e., að hann muni kremja
höfuð höggormsins, þá fellur fagnað-