Kirkjuritið - 01.09.1975, Blaðsíða 15

alit hans eða svipmót. Rithönd hans,
9óð og greinileg, er fastmótuð og auð-
lesin, þegar menn hafa vanizt henni.
I^álfar hans telst mjög gott eftir því
sem þá gerðist.
Til þess að kynna síra Hóseas nánar
^efi ég afritað sóknarlýsingu Skeggja-
staðasóknar, sem hann skráði 1841 og
työ bréf, sem henni fylgja. Þar kemur
^etur fram persónulegur stíll en í em-
bættisbréfum. Afritun mín á að vera
°r3rétt, en ekki alls staðar stafrétt.
^eynt er að láta málfar höfundar heyr-
ast óbreytt, t. d. látið haldast hvör í
stað hver, neinstaðar, allstaðar ofl.
h. Þá læt ég haldast orðið hlynnindi,
sem mér var áður tamt að nota. Síra
Hóseas ritar ýmist Skeggjastaður eða
^^eggjastaðir, og er það látið haldast,
en samkvæmt málvenju hér og eldri
^eimildum er orðið ávallt í fleirtölu.
Sóknarlýsing síra Hóseasar er ein
heirra fjölmörgu sóknalýsinga, sem
Prestar á íslandi skráðu á árunum
I839.—1860 að tilmælum Bókmennta-
fe|agsins. Aðeins vantaði lýsingar úr
8 sóknum á landinu öllu. Allar sókna-
^singar bárust úr Múlaþingi. Sókna-
Vsingar þessar, ásamt sýslulýsingum
ra sama tíma, eru geymdar í hand-
r'tasafni Landsbókasafnsins.
Frumkvæði að þessari söfnun sýslu-
°9 sóknalýsinga átti Jónas Hallgríms-
s°n. sem þegar var byrjaður að vinna
a® islandslýsingu. Talið er, að hann
°9 Jón Sigurðsson hafi aðallega sett
SarT1an efnisskrá íslandslýsingar og
Val'ð spurningar til sýslumanna og
Presta í samræmi við hana.
Efnisskrá íslandslýsingarinnar er í
■ efi Bókmenntafélagsins til presta á
S andi. dags. Khöfn 30. apríl 1838.
Með því bréfi fylgdu 70 spurningar til
sóknalýsinga presta og prófasta á ís-
landi. Þessar spurningar eru lykill að
sóknalýsingunum og þurfa að fylgja
þeim. En til þess að gera langt mál
styttra eru hér í sóknarlýsingu
Skeggjastaðasóknar einungis sett á
undan hverju svari upphafsorð eða
kjarni hverrar spurningar, ásamt rað-
tölu hennar. Sumum spurninganna er
ekki svarað.
Svör síra Hóseasar vitna um glögg-
skyggni, og einnig bregður fyrir góð-
látlegri kímni. í bréfi sínu 30. des.
1846 getur hann þess með hógværum
orðum, að í stað lítillar og lélegrar
torfkirkju, sem var áður á staðnum, sé
nú komin séleg timburkirkja.
Þessi sélega timburkirkja hefir nú
staðið 130 ár og tíu prestar hafa setið
staðinn þann tíma. Kynslóðir koma og
kynslóðir fara. Mörg spor bæði létt og
þung hafa verið stigin á gömlu varin-
helluna framan við kirkjudyrnar. Hún
sem er jafngömul kirkjunni eða miklu
eldri á þeim stað. Yfir útidyrum er
skráð: „Mitt hús er bænahús". Þegar
inn kemur blasir við altaristaflan,
Kristsmynd, og þar er skráð á latínu
og á íslenzku: ECO SUM VIA, VERITAS
& VITA. — Ég er vegurinn, sannleik-
urinn og lífið. Enginn kemur til föður-
ins nema fyrir mig“. Á litlum róðu-
krossi á altari er tilvísun til Hebr. 13,8:
„Jesús Kristur er hinn sami í gær og í
dag og um aldir". Þetta staðfestir
reynsla kynslóðanna bæði fyrr og nú.
Þess vegna er þetta hús Drottins nú
sem fyr helgur staður, öldum og ó-
bornum „hlífðarskjól á heimsins köldu
strönd".
173