Búnaðarrit - 01.01.1945, Side 98
94
BÚNAÐARRIT
er hægt og sömuleiðis nýta gömul, verðmæt dýr, sem
ekki eru fær um eða treg til að æxlast á annan hátt.
5) Flutningur á sæði milli fjarlægra staða.
Þessi starfsemi lcrefst að nokkru leyti sérstakrar
tækni. Sæði úr hrútum, liestum, nautum o. fl. dýrum
hefur verið flutt milli landa með góðum árangri.1),0),8)
Tekizt hefur að frjóvga með sæðisskömmtum, sem
geymdir voru dögum saman.8) Frjófrumur ólíkra dýra-
tegunda hafa reynzt mjög mismunandi lífseigar. Þar
getur þó, einnig verið um að kenna þeim geymsluaðferð-
um, sem notaðar hafa verið, en á því sviði er stöðugra
framfara að vænta. Þótt ekki verði farið nánar út i
þetta atriði hér, er næsta líklegt, að slíkur sæðisflutn-
ingur mundi reynast afar þýðingarmikill fyrir hinar
víðlendu og strjálbyggðu sveitir hér á landi. Reynsla
manna surns staðar erlendis bendir ákveðið í þessa átt.
Sæðing húsdýra hér á landi.
Halldór Vilhjálmsson, skólastjóri á Hvanneyri, lét
framkvæma fyrstu tilraun til sæðingar hér á landi vet-
urinn 1913. Hann hafði fengið kynbótahrút frá Stóru-
Völlum í Bárðardal, en hrúturinn lamaðist og gat ekki
gagnazt ánum. Það tókst að ná sæði frá hrútnum og
dæla því í 3 ær með þeim árangri, að ein þeirra hafn-
aðist, en 2 gengu upp. Má þetta teljast ágætur árangur,
þar sem engin sérstök áhökl voru fyrir hendi við frjó-
tökuna og frjódælingin framkvæmd með venjulegri
bóluselningardælu.9)
Athuganir á mæðiveiki leiddu J>að greinilega í ljós
1938, að sauðfjárættir reyndust hafa mjög misjafna
mótstöðu gegn veikinni.10) Þessi staðreynd vakti áhuga
míihn fyrir J)ví, hvernig mætti útbreiða hin mótsLöðu-
meiri kyn á skömmum tíma, og varð orsök til þess, að
ég byrjaði að starfa að sæðingu sauðfjár hér á landi í