Freyr - 01.03.2000, Blaðsíða 15

urs misræmis gætti í útfærslunni á
milli skóla. Þá fjallaði hann um bú-
fjáreftirlitið og kvað það vera
bændastéttinni til vansa að upp
skuli koma tilfelli þar sem fella þarf
búfénað sökum horfóðrunar. Hann
taldi hins vegar bæði kosti og galla
felast í nálægð forðagæslumanna,
því að nálægðin tryggði að hægt
ætti að vera grípa fyrr inn í. Sveit-
arfélögin bera ábyrgð á forðagæsl-
unni en búnaðarsamböndin hafa
með fóðurráðgjöf að gera og þau
má alls ekki gera að einhvers konar
forðagæslulögreglu. Hann fagnaði
samningnum við VIS um landbún-
aðartryggingar en saknaði þess að
ekki væri boðið upp á rekstrar-
stöðvunartryggingu í sambandi við
sjúkdóma. Að síðustu lagði hann
áherslu á að við endurskoðun bún-
aðarlagasamnings þyrfti að leggja
meiri áherslu á að auka ræktun
lands og búfjár.
12. Sólrún Ólafsdóttir. Ræðu-
maður þakkaði í fyrstu framlagðar
skýrslur og gögn og ánægjulega
setningarathöfn. Hún fjallaði síðan
um hvaða áhrif fækkun fólks til
sveita hefði á þjónustustigið.
Nefndi hún sem dæmi að íslands-
póstur hafi riðið á vaðið í þeim efn-
um með flutningi póshússins á
Kirkjubæjarklaustri. Þá hefði
bankaútibúum fækkað í sýslunni
um tvö og meira segja prestunum
um einn. Hvað skyldi taka við
næst? A tillidögum tala ráðamenn
þjóðarinnar digurbarkalega um
byggðastefnu en lítið verður um
efndir. Samkvæmt drögum að nýj-
um sauðfjársamningi virðist stefnt
að því að fækka sauðfjárbændum
um 15%, en það verður að gefa því
ferli tíma þannig að bændum gefist
kostur á að skapa sér önnur at-
vinnutækifæri. Tekjur bænda, eink-
um sauðfjárbænda, eru á niðurleið,
og fengu þeir margir hveijir áfall
þegar þeim bárust uppgjör frá af-
urðastöðvum nú um áramótin.
Hverju eiga búnaðarþingsfulltrúa
að svara ungu fólki þegar það spyr
hvort það eigi að samþykkja tilboð
um uppkaup? Við viljum ekki tapa
öllu okkar unga fólki til Reykjavík-
ur heldur gefa því möguleika á
sómasamlegu lífsviðurværi í
heimabyggð sinni. 15 þúsund krón-
ur fyrir ærgildið í uppkaupum er
alltof lítið til þess að gera fólki
kleift að komast út úr framleiðsl-
unni með sómasamlegum hætti.
Kjör bænda eru langt fyrir neðan
kjör allra viðmiðunarstétta og ekki
er útlit fyrir að hægt verði að sækja
kjarabætur til hækkunar afurða-
verðs í framtíðinni. Bændasamtök-
in verða að setja á oddinn kröfuna
um að lagt verði þriggja fasa raf-
magn í dreifbýlinu. Þá myndi felast
í því mikil kjarabót fýrir bændur ef
unnt reyndist að rækta harðgerðari
grasstofna sem ekki dræpust við
fyrsta kuldakast. Bjargráðasjóður er
mjög veikburða og getur litla að-
stoð veitt og því taldi hún rétt að
kannað yrði hvort ekki bæri að
leggja hann niður og bændur ein-
faldlega keyptu sér tryggingar við
hæfi. Þá lítur út fyrir að þeir sem
eru duglegir og reyna að bjarga sér
fái ekki aðstoð úr sjóðnum heldur
miklu frekar þeir sem sitja með
hendur í skauti. Skattleysismörkin
þyrfti að hækka verulega og hækka
frekar skattprósentuna á þá sem
meiri hafa tekjumar. Einfalda þarf
ferlið við stofnun félagsbúa og bið-
tími eftir svömm frá Lánasjóðnum
er alltof langur. Vel hefur til tekist
með hækkun námsstyrkja, en betur
má ef duga skal. Þá taldi hún það
vera til mikilla vansa að Bænda-
samtökin byðu ekki upp á nothæft
bókhaldsforrit. Þannig geta bændur,
sem stofnað hafa einkahlutafélög,
ekki nýtt sér Búbótina sem skyldi.
Þá væru bændur famir að bíða eftir
að leiðbeiningar um útfyllingu
skattframtala verði birtar í Bænda-
blaðinu. Bændasamtökin verða að
standa vel í ístaðinu í þjóðlendu-
málunum og styrkja þá í hvívetna
sem standa í eldlínu baráttunnar.
Kröfugerð ríkisvaldsins um allt
landið verður skilyrðislaust að
liggja fyrir áður en lengra verður
haldið. Forðagæslumálin taldi hún
gjörbreytast við sameiningu sveit-
arfélaganna og kvað fráleitt að ætla
ráðunautum búnaðarsambandanna
að vera báðum megin við borðið
með því bæði að ráðleggja bændum
um fóðmn og leggja mat á fóður-
birgðir þeirra.
13. Ágúst Sigurðsson. Ræðumað-
ur þakkaði framlagðar skýrslur og
gögn og góða setningarathöfn.
Hann fjallaði síðan um byggða-
málaályktun síðasta búnaðarþings
og kvað þau drög að byggðamála-
ályktun, sem stjóm Bændasamtak-
anna legði nú fram, fela í sér ýmis
þau atriði sem ekki fengust tekin
inn í ályktun síðasta árs og er það
vel. Alþingismenn taldi hann vera
öldungis ráðalausa í byggðamálun-
um og ef menn ætluðust til einhvers
árangurs í þeim efnum verða tillög-
ur þar að lútandi að koma frá bænd-
um sjálfum. Bændasamtökin hafa
ekki verið nægilega sýnileg í þjóð-
félaginu en til þess að bæta úr því
þarf að nýta Landbúnaðarsýning-
una 2000 vel. Þá fjallaði hann um
væntanlegan sauðfjársamning og
taldi að menn ættu ekki að hafa
neinar áhyggjur af því hvaða verði
bændur þyrftu að kaup sér bein-
greiðslurétt, markaðurinn ætti ein-
faldlega að ráð þar ferðinni. Stór-
búakenninguna taldi hann vera
beinlínis háskalega fyrir sauðfjár-
ræktina því að sauðkindin væri
hentugasta aðferðin við að viðhalda
byggð í landinu. Að síðustu íjallaði
hann um þjóðlendumálin og velti
því fyrir sér hvers vegna kröfugerð-
amefnd ríkisvaldsins hefði farið af
stað með þvflíku offorsi sem raun
bæri vitni. Er það ætlan rfldsvalds-
ins að allir afréttir landsins verði
gerðir að þjóðlendum? Dómar
Hæstaréttar hafa allir verið á sama
veg undanfarin ár og ólfldegt hlýtur
að teljast að bændur vinni stóra
sigra á þeim vettvangi að óbreyttu.
14. Guðmundur Jónsson. Ræðu-
maður fjallaði í fýrstu um búfjár-
eftirlitið og taldi mjög óæskilegt ef
búnaðarsamböndunum verði falin
FREYR 2/2000 - 15