Læknablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 24

18
LÆKNABLAÐIÐ
fjölvirkum lyfjum. Öðru máli
gegnir, ef vei'ið er að fást við
purulent meningitis eða sepsis.
Um meningitis er það að segja
almennt, að oftast er orsökin
veii'a. Síðastliðin 3 ár lxafa konx-
ið í Bæjarspítalann alls 87 sjúk-
lingar, sem voru haldnir menin-
gitis, 63 þeii'ra lxöfðu serös men-
ingitis, en 24 purulent. Það er
erfitt, og oft ógerlegt, að gi'eina
milli þessai-a fornxa án nxænu-
stungu og ræktunar úr nxænu-
vökva, en á þessum rannsókn-
um byggist það, hvort sjúkling-
ux-inn þarfnast lyfjameðferðar
eða ekki. Þegar uxxi pui-ulent
meningitis er að ræða, þá á-
kvarðast meðferðin af þvi, hver
orsökin er. Eg nota tækifærið
til þess að rifja þetta upp hér
vegna þess, hve nauðsynlegt það
er, að sýldarannsóknin heppnist.
En það tekst sjaldan, þrátt fyr-
ir það að þessir sjúklingar fá
alltaf spitalapláss á stundinni,
vegna þess, að þegar þeir koma
í spítalann, þá hafa flestir þeirra
fengið einhvei'ja lyfjameðferð.
Afleiðingin af þessu er sú, að
þó að sáð sé frá vökvanum inn-
an klukkustundar frá því að
hann er tekinn, þá ræktast ekki
frá honunx. Við verðum því að
stunda alla sjúklinga nxeð pui’xx-
lent meningitis einsogáfei'ðinni
væru sanxtímis pneumococc-
ar, meningococcar og hæmofil-
us inf luenzae. Sj úklingurinn
fær þannig kröftuga lyfjameð-
ferð áframhaldandi i 5—7 daga
eftir að lxarrn er orðinn hitalaus
nxeð penicillin, sulfa og chloi'-
amphenicol, og er þetta ekki án
áhættu fyrir hann. Þelta á eimx-
ig við um sjúklinga, senx eru
haldnir sepsis.
Ég vil beina þeinx tilmælunx
til lcollega, að þeir lxefji ekki
meðferð á meningitis eða sepsis
sjúklingunx, nema að þeir áliti
óafsakanlegt að híða þar til
sjúklingurinn kenxst í spítala.
Þegar að því kemur, að á-
kveða skammt þess lyfs, sem
vei’ður fyrir valinu, þá þarf að
nxeta hvern einstakan sjúkling
út af fyi'ir sig. Skammtur á-
kveðst af því, hve mögnuð sýk-
ingin er. Gefa verður nægilega
mikið til þess að vinna bug á
sýkingunni, sé gefið of Iitið, er
liætt við því, að sjúkdómurinn
breyti um svip og dragist á lang-
inn, einnig er þá liætta á fylgi-
kvillum, t. d. ígerð eftir pneu-
moni. Lítil hætta er á því, að
maður gefi of nxikla skámmta
af fúkalyfjunx, þvi að munurinn
á hæfilegum (therapeutiskum)
og eitruðum skömmtum er svo
gífui’legur. Það væri þá lielzt
streptomycin eða chlorampheni-
col, sem kæmu til greina. Eina
algilda reglan, senx hægt er að
gefa um skömmtun er sú, að
hún vei’ði að liæfa tilfellinu og
að byrjunarskammturinn sé
meiri en viðhaldsskammturinn.
Það kom í ljós síðastl. sumar á
læknaþinginu i Helsinki, að
liinir reyndustu menn nota mis-