Læknablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 73

LÆKN ABL AÐ IÐ
67
gjört slíkt hið sama, skal ósagt
tálið, þar sem frumheimildir
vantar. En, sem sagt, útlil er þó
fyrir, að tölur þessar séu nokk-
uð breytilegar eftir þvi hvar er.
Allir telja, að konur veikist
fremur af gallsteinum en karlar,
og er þar enginn skoðanamun-
ur. Ortli telur, að hlutfallið milli
kynja sé nálægt 5:2, en Adami
og Nicholas 4:2. Nóg er af holla-
leggingum um, livers veg'na svo
sé. Sennilegast er talið: vaxtar-
lag, klæðnaður og barnsfarir.
Til þess að rifja upp yfirlit yfir
gallsteinana og til að gera langt
mál stutt, leyfi ég mér að taka
upp úr sjúkdómafræði eftir
Anderson yfirlitstöflu yfir gall-
steinana, flokkun þeirra eftir
hyggingu, útliti, líklegum orsök-
um að myndun þeirra og á-
standi og útliti gallblöðrunnar
samfara þeim.
Mér er ekki kunnugt um, að gert
hafi verið yfirlit yfir gallsteina
hér á landi, hvorki viðkomandi
gerð þeirra né tíðni. Gallsteina
er að vísu getið í Heilhrigðis-
skýrslunum. Þar munu eðlilega
ekki öll kurl koma lil grafar,
enda er enginn sérstakur reitur
fyrir gallsjúkdóma í vikuskýrsl-
um lækna. Ég hefi farið yfir
Heilbrigðisskýrslurnar frá árun-
um 1946—1955, eða síðustu út-
komnar skýrslur yfir 10 ár. Af
þeim sést, að læknar liafa get-
ið um 46 sjúklinga veika af gall-
vegasjúkdómum, þar með löld-
um gallsteinum (15 tilfellum),
á þessum lOárum. Isömu skýrsl-
um sést aftur á móti af aðgerða-
skrám sjúkrahúsanna, að á
sama tíma hafa verið gerðar
aðgerðir á gallvegum á 433
sj úklingum.
Ég hefi farið yfir krufninga-
skýrslur Rannsóknastofu Ilá-
skólans yfir árin 1932—1956,
þ. e. yfir 25 ára bil, og tekið
saman fjölda gallsteinasjúkra,
shr- töflu II.
Samlcvæmt töflu II liafa ver-
ið gerðar 2734 krufningar í þeim
aldursflokkum, sem þar eru
laldir. Fundust gallsteinar hjá
225 manns, eða í 8.23% tilfella.
Af þessum 2734 krufningum
voru 1542 karlar og fundust
gallsteinar lijá 65, eða í 4,22%
tilfella. Krufðar konur voru
1192, en þar voru 160 með gall-
steina, eða í 13.42% tilfella. Sést
því, að mjög verulegur munur
er á konum og lcörlum og er
lilutfallið rúmlega 3:1. Allar
þessar tölur eru mjög ólikar
sambærilegum tölum hjá
Svend Ilansen. — Ef reiknað
væri auk þessa með 820 krufn-
ingum, sem gerðar voru í ald-
ursflokkunum 1—19 ára og
ekki hafa verið teknar með i
töflu II, þá breytast heildarnið-
urstöður enn að mun, þar sem
engir gallsteinar fundust í þeim
flokkum- Af þessum 820 manns
voru 454 karlar, en 366 konur.
Heildartala krufðra karla hefði
þá orðið 1996 og gallsteinar
fundusl í 3.26% tilfella. Sam-