Læknablaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 109

LÆKNABLAÐIÐ
103
Einkenni og greining.
Sjúkdómsgreininguna í fram-
anskráðri sjúkrasögu álít ég ör-
ugglega rétta. Útlit kviðarhols-
líffæranna við uppskurðinn,
eins og því er lýst í sjúkradag-
bókinni, er einkennandi fyrir
þennan sjúkdóm. Þar að auki
eru þessi þrjú köst, sem lýst hef-
ir verið, einnig einkennandi fyr-
ir sjúkdóminn, sem í fyrstu og
kannske í mörg ár, lýsir sér með
slíkum endurteknum verkja-
köstum. Verkurinn er eins og
hjá þessum sjúkl. vanalega stað-
settur ofan til í kviðarholi, í
miðju eða lil annarar hvorrar
liliðar. þó oftar vinstra megin.
Verkinn leggur mjög oft aftur
í bak. Sjúklingnum finnst oft
betra að sitja uppi, kreppa sig
saman eða liggja á grúfu, stund-
um með hnén undir sér. Verk-
urinn er sár, skerandi eða sting-
kenndur, stundum krampa-
kenndur, og þarfnast sjúkl.
venjulega endurtekinna inn-
spýtinga af deyfilyfjnm til fró-
unar. Vanalega fylgja uppköst,
oft liiti, haemoconcentration,
stundum lost. Við skoðun á
sjúkl. í kasti er kviðarhol oft
dálítið spennt, loftþanið og
eymsli i epigastrium. Garna-
lújóð eru stundum aukin, en
líka kemur fvrir paralvtiskur
ileus. Stundum má finna fyrir-
ferðaraukningu, ef um systu-
mjmdun eða abcess i pancreas
er að ræða. Skoðum sjúkl. í
milli kasta leiðir vanalega ekk-
ert í ljós nema oft lélegt liolda-
far. Hvert kast stendur mismun-
andi lengi, oft einn til tvo daga,
en allt upp í viku eða jafnvel
lengur. 1 fyrstu er vanalega
langt á milli kastanna, jafnvel
árabil, og sj úklingurinn þá oft-
ast einkennalaus. Síðar verða
köstin gjarnan tíðari, og fer þá
oftast að bera á einkennum um
bilandi briskirtilstarfsemi svo
sem steatorrhoe, creatorrtioe og
diahetes mellitus.
Auk liinnar klinisku myndar
má styðjast við rannsóknir tit
sjúkdómsgreiningar. Þýðingar-
mesta rannsóknin er mæling á
serum diastasa, en liann liækk-
ar lijá flestum þessara sjúkl.
í hverju kasti. Hjá umræddu
stúlkubarni mældist greinileg
hækkun í síðasta kastinu, en
mæling var ekki gerð nægilega
snemma i hinum köstunum.
Þessi eina rannsókn getur oft
tijálpað til greiningar frá öðrum
bráðum sjúkdómum í kviðar-
holi, sem annars getur verið
mjög erfið. Það kemur því oft
fyrir, eins og lýst var að fram-
an, að sjúkdómurinn er fyrst
greindur á skurðarborðinu.
Enda þótt uppskurður þurfi
ekki að vera hættulegur þessum
sjúklingum,ef ekkert er að gert,
er það samt ekki heppileg með-
ferð, og ætti þess vegna að hafa
þá reglu að mæla serum dia-
stasa hjá öllum sjúklingum með
hráða kviðarholssjúkdóma fyrir
aðgerð, ef einhver minnsti vafi