Félagsbréf - 01.12.1958, Blaðsíða 41

FELAGSBREF
39
a. m. k. mögulegt að leiðrétta
margvíslegar skoðanir á liöfundi
skáldsögunnar „Ekki af einu sam-
an brauði“ — skoðanir, sem ég
hafði heyrt Sovét-vini láta í ljós
og sjálfur aðhyllzt. Ég trúi því
ekki lengur, að hók Dudintsevs
hafi verið einlivers konar happa-
sæl tilviljun, ritverk eftir rúss-
neskt miðlungsskáld, sem vildi
skrifa gagnrýnska skáldsögu í því
formi, sem þá var talið æskilegt,
en sem liafði enga hugmynd um
þýðingu verks síns. Sjálfur gerði
Dudintsev enga tilraun til að
halda fram misskilningi, sér til
afsökunar. Og það sem hann sagði
um líf sitt og lífsskoðanir, nægði
til að réttlæta nokkrar ályktanir.
„Ég byrjaði að skrifa, þegar ég
var þrettán ára, en jafnvel fyrir
þann aldur hafði ég fengið ást á
rithöfundum. Þrettán ára var ég
nógu gamall til að geta verið þeim
ótrúr. Það er með bókmenntirnar
eins og ástina: Maður uppgötvar
rithöfund, verður bókstaflega sjúk-
ur af ást til hans, svo smádvínar
ástin aftur, og maður finnur aðra
ritliöfunda. 1 fyrstu lireifst ég
meira af formi en inniþaldi. Isaac
Babel liafði lengi mikil álirif á
mig. Svo kom Proust og því næst
1 jóðagerðin — einkum kvæði Past-
ernaks. Ég féll tvisvar fyrir Ana-
tole France, fyrst þegar ég var
drengur og aftur sem fulltíða
maður. Og svo kom Hemingwav
— sá sjúkdómur liefur skilið eftir
sig merki, en nú hef ég lilotið
lækningu. Jafnvel þótt örin séu
eftir, þá valda þau mér ekki sárs-
auka lengur. Gott og vel, segjum
að ég hafi fengið 90% lækningu.
Á árunum um og eftir 1935 var
ég mjög hrifinn af smásöguformi
Vladimir Dudintsev.
hans. Hemingway læknaði mig
sjálfur. Ég las Vopnin kvödd. Það
var stórt framfaraspor. Heming-
way hafði sagt skilið við hin ytri
einkenni töfrandi ritháttar og
sýndi dýpri samúð og tilfinningar
með mönnum. Við lásum einnig
Dos Passos allmikið. Tilfinningar
mínar gagnvart rússneskum bók-
menntum voru á þessum árum